5.4 De ontdekkingsreizen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Tijd van ontdekkers en hervormers

paragraaf 5.4: De ontdekkingsreizen

Tijdvak ontdekkers en hervormers!

Opbouw H5

5.1: De kerk valt uiteen

5.2: De Nederlandse Opstand

5.3: Nederland migratieland

5.4: De ontdekkingsreizen

Opbouw H5

5.1: De kerk valt uiteen

5.2: De Nederlandse Opstand

5.3: Nederland migratieland

5.4: De ontdekkingsreizen

Leerdoelen

Aan het eind van paragraaf 5.4:

• Kan je uitleggen hoe en waarom Europeanen naar Afrika en Zuid- en Oost-Azië begonnen te reizen
• Kan je uitleggen waarom Europeanen grote delen van Amerika veroverden
• Kan je uitleggen hoe Europeanen begonnen met slavernij in Amerika en welke handel ze dreven

KA paragraaf 4: het begin van de overzeese Europese expansie

Waar denk je aan bij ontdekkingsreizen?

Spanje en de ontdekking van Amerika

Portugal en de ontdekking van India

Portugese ontdekkers

• al vanaf de middeleeuwen gingen handelaren naar Arabische handelssteden om specerijen in te kopen. Voorbeeld is Indië
• Specerijen zijn kruiden zoals peper, nootmuskaat en kruidnagel
• Met de handel in specerijen kon je veel geld vragen en was het winstgevend
• Portugal die normaal gesproken zijn specerijen moest kopen van handelaren wilde nu zelf zijn specerijen gaan halen Azië

Portugese ontdekkers

• 1498 Portugese ontdekker vasco da gama bereikt als eerst India

• Portugezen bouwen handelsposten en drijven handel met lokale bevolking 

• De gekochte producten brachten ze terug naar Lissabon en verkochten deze met veel winst

Portugese ontdekkers

• Op deze manier begon de Europese expansie 

--> De uitbreiding van activiteiten van Europeanen buiten Europa vanaf 1500

ontdekkers en veroveraas in Amerika

• 1492: Columbus krijgt de opdracht om een andere snellere route naar Indië te vinden
• Columbus gaat op pad met drie schepen en bereikt land
• Hij dacht dat hij in Indië was en noemde de inwoners indianen
• Columbus was aangekomen in, wat we vandaag noemen als, Amerika

ontdekkers en veroveraas in Amerika

indianen = oorspronkelijk inwoners van Amerika

--> Deel leeft in landbouwsamenlevingen

--> Andere deel leefden in grote rijken met een landbouw stedelijke samenleving en ontwikkelde cultuur

Bijv.: Azteken en Inca's

Een groot verschil!

ontdekkers en veroveraas in Amerika

Gevolgen van de komst van Spanjaarden:

1. Spanje was opzoek naar goud, en gaan zich in veel gebieden als de baas gedragen. Veel indianen sterven.
2. Spanje was een stuk sterker dan de indianen (Spanje had paarden, zwaarden en vuurwapens)
3. Veel indianen sterven door ziektes die de Spanjaarden meenemen, zoals pokken

Goed voorbeeld van de gevolgen van de komst van Spanje.....

Spanje tegen de Inca's

200 Spanjaarden tegen 40.000 Inca's!

Verhaal:

"Stel je eens voor, lang, lang geleden, in het prachtige land van Peru, waar de machtige Inca's regeerden. Het was een tijd vol avontuur, ontdekkingen en strijd. En in het midden van dit alles stonden twee grote mannen: Francisco Pizarro en Atahuallpa.

Francisco Pizarro was een Spaanse ontdekkingsreiziger, vastberaden om nieuwe landen te veroveren en rijkdommen te vergaren. Hij hoorde over het grote Incarijk en werd verleid door de verhalen over de enorme schatten die daar te vinden waren. Hij besloot dat hij die schatten in handen wilde krijgen, wat er ook moest gebeuren.

Aan de andere kant had je Atahuallpa, de machtige Inca-heerser, wiens rijk zich uitstrekte over grote delen van Zuid-Amerika. Hij was een moedige en trots leider, wiens volk hem vereerde. Hij had geen idee van de komst van Pizarro en zijn mannen, en hij leefde in vrede en welvaart.

Toen Pizarro en zijn Spaanse soldaten eindelijk aankwamen in het Incarijk, waren ze overweldigd door de pracht en praal van de Inca's. Ze waren gefascineerd door de gouden voorwerpen en juwelen die ze zagen. Pizarro wist dat hij deze schatten in handen moest krijgen, en hij smeedde een plan.

Hij nodigde Atahuallpa uit voor een ontmoeting, met de belofte dat hij vreedzaam met hem wilde praten. Atahuallpa, nieuwsgierig en onwetend van de bedoelingen van de Spanjaarden, stemde toe en arriveerde met een grote groep krijgers.

Maar in plaats van een vreedzaam gesprek, werd Atahuallpa verraden. Pizarro en zijn soldaten vielen de Inca-krijgers aan en namen Atahuallpa gevangen. Ze gebruikten hun wapens en hun technologie om de ongewapende Inca's te verslaan.

Atahuallpa zat gevangen, hopend op zijn vrijlating. Hij bood een enorme hoeveelheid goud en zilver aan als losgeld om zijn vrijheid terug te krijgen. Maar Pizarro was hebzuchtig en besloot Atahuallpa te verraden. Hij accepteerde het losgeld, maar gaf de Inca-leider niet zijn vrijheid.

Uiteindelijk, na maanden van gevangenschap, besloot Pizarro om Atahuallpa te executeren. Atahuallpa werd ter dood veroordeeld door ophanging. Het was een tragisch einde voor een machtige leider, die gevangen werd genomen door de hebzucht en wreedheid van de Spaanse veroveraars.

En zo eindigde de strijd tussen Pizarro en Atahuallpa, een strijd tussen macht en hebzucht aan de ene kant, en moed en trots aan de andere kant. Het was een gebeurtenis die de geschiedenis van Peru voor altijd zou veranderen en een bittere herinnering zou worden aan de verwoestende gevolgen van kolonialisme."

Koloniën en slaven

Na de veroveraars kwamen de missionarissen en kolonisten

--> Kolonist = iemand die zich vestigt in een vreemd gebied om er te blijven wonen

Ze stichten koloniën

--> Kolonie = gebied dat door een ver ander land wordt bestuurd en van zijn rijkdommen wordt ontdaan

Dit heet koloniseren of kolonisatie

--> Koloniseren = het stichten van kolonies

Koloniën en slaven

• Spaanse migranten die kwamen wonen in Amerika, vernielden indiaanse tempels en godenbeelden
• Ze moesten katholiek worden!
• Spanjaarden kwamen niet voor niets, ze wilden veel producten om te verkopen in Europa! 
• Indianen worden ingezet als slaaf in goudmijnen en plantages
• Plantages = Groot landbouwbedrijf waar één gewas wordt verbouwd, zoals suiker

 

Koloniën en slaven

• Indianen konden het zware werk niet aan, moesten slaven bijkomen 

• ontstaan trans-Atlantische slavenhandel: handel in zwarte slaven tussen Afrika en Amerika

• onderdeel van de driehoekshandel: handel tussen Afrika, Amerika en Europa

Wat zijn specerijen?

1. Een gebied overzee wat wordt geregeerd door een Europees land.
2. Keuzes die voorrang hebben.
3. Kruiden die gebruikt worden om eten op smaak te brengen.
4. Kleine handelsposten.

Wat is de Europese expansie?

1. Activiteiten van Europeanen.
2. Activiteiten van Europeanen buiten Europa
3. Met Europese schepen gebieden ontdekken.
4. Ze gaan met boten over water naar andere landen.

Wat is een gevolg van de ontdekkingsreizen voor de Indianen?

1. Zij konden een groot rijk stichten door de nieuwe Europese wapens.
2. De indianen werden rijk van de handel met Europeanen
3. de indianen werden als slaaf naar plantages in Afrika gebracht
4. de indianen kregen last van Europese ziektes en veel indianen stierven daar aan.

Wat zijn plantages?

1. Plantages zijn grote landbouwbedrijven waar één product wordt verbouwd.
2. Plantages zijn grote landbouwbedrijven in Europa waar meerdere producten worden verbouwd.
3. Plantages zijn velden waar suiker, cacao en aardappelen wordt verbouwd.
4. Plantages zijn altijd slavenbedrijven.

De driehoekshandel was

1. Dat men luxeproducten ruilde voor slaven en die slaven ruilde voor tabak/koffie
2. Dat men in een driehoek van Willem van Oranje, Johan van Oldenbarneveld en Baltasar Gerards handel dreef
3. Dat men uit Japan goud haalde, dat verkocht in Indonesië , daar luxeproducten kocht en dit in Japan weer verkocht
4. Dat de VOC en WIC handelden met de Nederlandse overheid