het ademhalingsstelsel

• Biologie
• Secundair onderwijs

het ademhalingsstelsel

• De verschillende delen van het AHS benoemen en situeren

• De functie van het ademhalingsstelsel koppelen aan de verschillende delen

• De verschillende weefsels van het AHS benoemen

• De functie van de verschillende weefsels geven

• Verschillende aandoeningen van het AHS benoemen en uitleggen

• De invloed van de omgevingsfactoren op het AHS verklaren

Ademhalingsstelsel

Spijsverteringsstelsel

Bloedvatenstelsel

Onderdelen ademhalingsstelsel

neusholte

luchtpijp

long

middenrif

huig

slokdarm

longblaasje

Het ademhalingsstelsel= het respiratoire systeem

bestaat uit een reeks organen en structuren die betrokken zijn bij het proces van ademhalen.

In je lichaam worden voedingsstoffen verbrand in je cellen en hiervoor hebben ze zuurstof nodig. Die zuurstof krijg je binnen door adem te halen, zodat het via bloed door je lichaam kan worden getransporteerd.

De ademhalingsspieren worden wel tot het ademhalingsstelsel maar niet tot de luchtwegen gerekend. want?

De bovenste luchtwegen bestaan uit:

• Neusholte en bijholte

• Mondholte

• Keelholte

• Strottenhoofd boven de stembanden

De onderste luchtwegen bestaan uit:

• Strottenhoofd, beneden de stembanden

• Luchtpijp

• Longen

De anatomie

De anatomie houdt zich bezig met het bestuderen van de bouw van het menselijk lichaam. Het bestudeert organen en orgaansystemen van het menselijk lichaam.

De weg die de lucht aflegt:

• De neus met de neusholte (De neusholte is in twee delen verdeeld door het neustussenschot en staat in verbinding met de keelholte en de neusbijholten.) of de mond

• De farynx wordt verder onderverdeeld in drie delen: de nasofarynx (de neus-keelholte) ( uitmonding van de buis van Eustachius). Het iets lagere, direct achter de mond gelegen gedeelte heet de orofarynx. Nog iets lager bevindt zich de hypofarynx of laryngofarynx,

Waarmee staat de neusholte in verbinding?

1. Alleen met de farynx
2. Met de keelholte en de neusbijholten
3. Alleen met de buis van Eustachius
4. Met de luchtpijp en de bronchiën

Wat is de medische term voor de neus-keelholte?

1. Orofarynx
2. Laryngofarynx
3. Nasofarynx
4. Trachea

Welke structuur mondt uit in de nasofarynx?

1. De buis van Eustachius
2. De luchtpijp
3. De slokdarm
4. De tongamandel

Welke farynxregio bevindt zich direct achter de mond?

1. Nasofarynx
2. Orofarynx
3. Laryngofarynx
4. Trachea

Welke structuur bevindt zich het laagst in de farynx?

1. Nasofarynx
2. Orofarynx
3. Laryngofarynx
4. Buis van Eustachius

de weg die de lucht aflecht

• De larynx met de epiglottis (strotklepje) en de glottis (stembanden)

• De trachea (Bij volwassenen is de trachea 10–11 cm. lang. De doorsnede van de trachea is D-vormig. Dit komt door C-vormige kraakbeenstructuren die de trachea openhouden.)

Welke structuur sluit de luchtpijp af tijdens het slikken?

1. De glottis
2. De epiglottis
3. De stembanden
4. De trachea

Welke structuur bevat de stembanden?

1. De epiglottis
2. De larynx
3. De trachea
4. De orofarynx

Wat is de vorm van de trachea in doorsnede?

1. Rond
2. Ovaal
3. D-vormig
4. Driehoekig

de weg die de lucht aflecht

• de carina (de vertakking van de trachea in de rechter en linker hoofdbronchus)

• De bronchi (enkelvoud: bronchus) zijn luchtwegen die tussen de luchtpijp (trachea) en de bronchioli in zitten. Er zijn in het menselijk lichaam twee hoofdbronchi die zich in 5 lobaire bronchiën (voor de twee kwabben van de linkerlong en de drie kwabben van de rechterlong) en uiteindelijk in 19 segmentale bronchiën splitsen (10 rechts en 9 links).

Wat is de Carina?

1. Een kraakbeenstructuur die de luchtpijp openhoudt
2. De plek waar de trachea zich splitst in de linker en rechter hoofdbronchus
3. Een klein luchtwegvertakkingspunt in de longen
4. De overgang tussen de larynx en de trachea

Hoeveel hoofdbronchi heeft een mens?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 5

Welke structuren volgen direct na de segmentale bronchiën?

1. De trachea
2. De bronchioli
3. De carina
4. De alveoli

de weg die de lucht aflegd

• De bronchioli

• De alveoli zijn kleine luchtzakjes aan het einde van de bronchiolen.

• Longen

We gaan de longen apart behandelen omdat ze het globale plaatje vormen vanaf de trachea.

Histologie is het Griekse woord voor weefselleer. De histologie onderzoekt de opbouw en de bijzondere functies van weefsel. Het is een speciaal gebied binnen de anatomie. 

2.2.1 Neus en Mond:

De binnenkanten van de twee neusholten bekleed met slijmvliezen. In de slijmvliezen bevinden zich de reukreceptoren en meerdere bloedvaten. Verder zorgen de slijmvliezen voor het verwarmen en bevochtigen van de ingeademde lucht. 

2.2.1 Neus en Mond:

Ten slotte zijn de slijmvliezen ook weer onder te verdelen in twee soorten:

• Het ademhalingsgedeelte waar de lange trilharen zitten die de ingeademde lucht kunnen filteren. Deze trilharen zorgen ook voor het transporteren van stof, slijm en bacteriën naar de keelholte.

• Het reukgedeelte zit in het bovenste deel van de neus omdat op deze plek reukreceptoren in het slijmvlies zitten. Deze reukreceptoren staan in verbinding met de hersenen om informatie over de geuren door te geven.

2.2.1 Neus en Mond:

De binnenzijde van de neusholten zijn, net als de neus, bekleed met slijmvliezen. Tegen de neus opening vinden we voornamelijk meerlagig verhoornd plaveiselepitheel verder door gaat dit over naar meerrijig trilhaar epitheel met veel slijmbekercellen en klieren (= respiratorisch epitheel).

2.2.1 de neus en de mond

In de mondholte zelf zit het gebit dat bestaat uit een boven- en onderkaak, ook wel tandenbogen genoemd. In deze tandbogen zitten het tandvlees en de tandkassen met daarin de tanden en de kiezen. Verder bevinden zich in de mondbodem twee speekselklieren met vlak daarboven de tong. De tong bestaat uit spieren en zit met de tongriem aan de mondbodem vast. De tong speelt een belangrijke rol bij het proeven en de articulatie van de spraakklanken.

2.2.1 de neus en de mond

Aan de achterkant van de mondholte zitten de voorste en achterste verhemeltebogen en de huig. Vlak bij de verhemeltebogen zitten de keelamandelen. Doordat de keelamandelen uit lymfeweefsel bestaan hebben zij een belangrijke rol in de afweer van ziektekiemen die ingeademd of ingeslikt worden. 

Welk type epitheelweefsel bekleedt de neusopening?

1. Meerlagig niet-verhoornd plaveiselepitheel
2. Meerlagig verhoornd plaveiselepitheel
3. Eenvoudig cilindrisch epitheel
4. Meerrijig trilhaarepitheel

Naar welk type epitheelweefsel gaat het over bij de overgang van de neusopening naar de binnenkant van de neusholte?

1. Enkelvoudig kubisch epitheel
2. Meerlagig niet-verhoornd plaveiselepitheel
3. Meerrijig trilhaarepitheel met slijmbekercellen
4. Enkelvoudig cilindrisch epitheel

Welke cellen in het respiratorisch epitheel zijn verantwoordelijk voor slijmproductie?

1. Trilhaarcellen
2. Slijmbekercellen
3. Basaalcellen
4. Reukreceptorcellen

Waar bevindt zich het reukepitheel in de neusholte?

1. In het onderste gedeelte van de neusholte
2. In het middelste gedeelte van de neusholte
3. In het bovenste gedeelte van de neusholte
4. Verspreid over de hele neusholte

Welk type epitheelweefsel wordt aangetroffen in het reukepitheel?

1. Meerrijig trilhaarepitheel zonder slijmbekercellen
2. Meerlagig plaveiselepitheel
3. Enkelvoudig cilindrisch epitheel
4. Enkelvoudig kubisch epitheel

Welk type epitheelweefsel bekleedt het tandvlees (gingiva)?

1. Enkelvoudig cilindrisch epitheel
2. Meerlagig verhoornd plaveiselepitheel
3. Meerrijig trilhaarepitheel
4. Enkelvoudig kubisch epitheel

Uit welk type spierweefsel bestaat de tong voornamelijk?

1. Gladde spiervezels
2. Dwarsgestreepte spiervezels
3. Hartspierweefsel
4. Elastisch spierweefsel

2.2.2 Farynx (keelholte):

Nadat de ingeademde lucht de neusholte gepasseerd is komt de lucht in de keelholte. Deze bevindt zich in het onderste gedeelte van het hoofd en bovenin de hals. Met merendeel van de farynx is bedekt met respiratorisch epitheel, behalve de delen die blootstaan aan een direct luchtstroom, hier vinden we een meerlagig verhoornd plaveiselepitheel ( gedeelte dicht bij de mond). Het bindweefsel onder het epitheel is vrij dicht en bevat veel elastische vezels.

Welk type epitheel bedekt het grootste deel van de farynx?

1. Meerlagig niet-verhoornd plaveiselepitheel
2. Meerrijig trilhaarepitheel (respiratorisch epitheel)
3. Enkelvoudig kubisch epitheel

de trachea

Bij volwassenen is de trachea 10–11 cm. lang. De doorsnede van de trachea is D-vormig. Dit komt door C-vormige kraakbeenstructuren die de trachea openhouden. De afstand tussen de ringen is ongeveer 0,5 cm.

de trachea

De trachea is bekleed met respiratorisch epitheel de trilharen hebben een slag richting farynx ter bescherming. Deze haartjes zijn zeer gevoelig. Als een voorwerp in de luchtpijp terechtkomt, wordt direct een signaal naar de hersenen gestuurd, waarna de luchtpijp wordt gereinigd door hoesten.

de trachea

Onder het epitheel gelegen cel rijke bindweefsel met veel elastische vezels. De talrijk seromukeuze kliertjes zijn gelegen veel dieper in de wand, daarbuiten ligt het hyalien kraakbeen. De kraakbeen ringen worden door een laag fibro-elastisch weefsel bij elkaar gehouden.

de trachea

Het spierweefsel bevat zowel longitudinale als transversale bundels. Bij de ademhalingsbeweging wordt de trachea door deze spieren ritmisch verkort en vernauwd

wat is het respiratoir epitheel?

Waarom heeft de trachea een D-vormige doorsnede?

1. Door de aanwezigheid van elastische vezels
2. Door C-vormige kraakbeenstructuren
3. Door longitudinale spierbundels
4. Door seromukeuze kliertjes

Wat is de functie van de trilharen in het respiratorisch epitheel?

1. Slijm en deeltjes richting de farynx transporteren
2. Voedingsstoffen opnemen
3. Zuurstof opnemen
4. De luchtpijp openhouden

Waar bevinden zich de seromukeuze kliertjes in de wand van de trachea?

1. In het epitheel
2. Net onder het epitheel
3. Dieper in de wand
4. In de kraakbeenringen

Welke spierbundels zijn aanwezig in de wand van de trachea?

1. Alleen longitudinale bundels
2. Alleen transversale bundels
3. Longitudinale en transversale bundels
4. Geen spierbundels

Wat gebeurt er met de trachea tijdens de ademhaling?

1. De trachea blijft altijd op dezelfde lengte
2. De trachea wordt ritmisch verkort en vernauwd
3. De trachea wordt langer en breder
4. De trachea wordt afgesloten door de spieren

 Bronchiën tot alveoli

De bronchiën zijn van binnen bekleed met respiratorisch epitheel. Verder bevat het kraakbeenschijfjes en bestaat het uit bindweefsel en glad spierweefsel. Glad spierweefsel ontspant zich bij inademing en strekt zich bij uitademing.

 Bronchiën tot alveoli

Ingeademde kleine voorwerpen zoals pinda's komen meestal in de rechter hoofdbronchus terecht, doordat die iets steiler naar beneden loopt dan de linker. Doordat de long of een deel ervan als gevolg hiervan geen lucht meer krijgt, kan deze samenvallen (collaps). Deze aandoening wordt (long)atelectase genoemd.

 Bronchiën tot alveoli

Kleinere deeltjes zoals stof en roet worden door de macrofagen opgenomen en vervoerd naar het interlobulair weefsel.

Hoe kleiner de bronchiën worden hoe onregelmatiger de kraakbeen platen worden, het gladspierweefsel wordt hier spiraalsgewijs gerangschikt. 

 Bronchiën tot alveoli

Verder door verdwijnt het kraakbeen helemaal en wordt de spierlaag relatief dikker. Hier rondom liggen veel elastische vezels en veel seromukeuze klieren. Ook komen er veel lymfocyten voor.

 Bronchiën tot alveoli

De brochioli (d < 1 mm) hebben geen kraakbeen of klieren meer in de wand. Het epitheel gaan van meerlagig naar eenlagig.

Aan de uiteinde vinden we de alveoli waar bij de scheiding tussen het alveolair lummen en het lumen van de capilaire zo dun geworden is dat het O2 en de CO2 er kunnen door migreren.

Waarmee zijn de bronchiën aan de binnenkant bekleed?
A.
B. Respiratorisch epitheel

1. Cilindrisch epitheel zonder trilharen
2. Meerrijig trilhaarepitheel
3. Meerlagig plaveiselepitheel

Welk weefsel ontspant zich bij inademing en trekt samen bij uitademing in de bronchiën?

1. Kraakbeenweefsel
2. respiratoir epitheel
3. Glad spierweefsel
4. Bindweefsel

Wat is de term voor het samenvallen van een deel van de long doordat er geen lucht meer bij kan?

1. Bronchitis
2. Longembolie
3. Emfyseem
4. Atelectase

Wat gebeurt er met het kraakbeen naarmate de bronchiën kleiner worden?

1. Het kraakbeen wordt steeds dikker
2. Het kraakbeen blijft gelijk
3. Het kraakbeen verdwijnt uiteindelijk
4. Het kraakbeen verandert in bot

Hoe wordt het glad spierweefsel gerangschikt naarmate de bronchiën kleiner worden?

1. Longitudinaal
2. In spiraalvorm
3. Radiaal
4. Kriskras door elkaar

Wat gebeurt er met het epitheel in de bronchioli?

1. Het blijft meerlagig
2. Het verandert van cilindrisch naar plaveisel
3. Het verandert van meerlagig naar eenlagig
4. Het verdwijnt volledig

Waar vindt de gasuitwisseling (O₂ en CO₂) plaats?

1. In de bronchiën
2. In de bronchioli
3. In de alveoli
4. In de trachea

Fysiologie

Studie van de normale functies en processen van levende organismen

Belangrijkste Functies van de Neus

Ademhaling

Reukvermogen

Vorming van klanken (spraak)

de neus en de mond

Ademhaling via de Neus

Neus bevochtigt en verwarmt de ingeademde lucht

Neus filtert de lucht met behulp van trilharen

Mondholte doet dit niet: kans op uitdroging en onvoldoende filtering

Afvoer van Slijm en Traanvocht

Slijm uit de neusbijholten wordt afgevoerd naar de keelholte

Traanvocht wordt via de neus afgevoerd

de neus en de mond

Neusbijholten

Meerdere holten gevuld met lucht

In verbinding met neus- en keelholte via nauwe buisjes

Functie: afvoer van vocht naar neus- en keelholte

de neus en de mond

Mond staat direct in contact met de luchtpijp

Niet ideaal: onvoldoende bevochtiging en verwarming

Geen trilharen voor filtering

Uitdroging van mondslijmvliezen

Achterkant van de Mondholte

Voorste en achterste verhemeltebogen

Huig (rol bij slikken en articulatie van klanken)

Keelamandelen (bestaan uit lymfeweefsel, rol in afweer tegen ziektekiemen)