De arbeidsmarkt

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Aan het werk

H 6.4 De arbeidsmarkt

Wat weet je over de arbeidsmarkt?

Arbeidsmarkt (overzicht)

De arbeidsmarkt is het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid.

Het aanbod van werk is groot en heel divers (opleiding/ervaring/talent).
Van welke marktvorm is hier sprake?

1. Monopolie
2. Monopolistische concurrentie
3. Oligopolie
4. Volkomen concurrentie

Vraag naar arbeid

Aanbod van arbeid

Werkgever

Werknemers

Vacatures

Werkzoekenden

Werkgelegenheid

Beroepsbevolking

Wat betekent CAO?

1. Collectieve arbeidsonderhandeling
2. Collectieve arbeidsovereenkomst
3. Collectieve arbeidsonderneming
4. alle antwoorden zijn onjuist

CAO en arbeidsovereenkomst

In een arbeidsovereenkomst staan de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden.

• Primair: afspraken over duur overeenkomst en beloning
  Voorbeelden: loon, werktijden, vakantiedagen
• Secundair: afspraken over aanvullende financiële tegemoetkomingen.
  Voorbeelden: auto van de zaak, pensioenregeling

CAO en arbeidsovereenkomst

CAO: schriftelijke overeenkomst waarin gemeenschappelijke afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd voor grote groep mensen: bedrijfstak / onderneming. 

• Vaak voordeliger (hoger loon/ meer vakantiedagen)
• De arbeidsovereenkomst mag niet in strijd zijn met de CAO.
  
• Voor bepaalde tijd afgesloten tussen werknemers (vakbonden) en werkgeversorganisaties

CAO

Voorbeelden:

1. De bouw
2. De horeca
3. Basisonderwijs
4. Voortgezet onderwijs
5. Gehandicaptenzorg

Krappe arbeidsmarkt

• Tekort
• Vraag groter dan  aanbod
• Werknemers kunnen kiezen
• Hoge lonen
• Geen werkloosheid

Ruime arbeidsmarkt

• Overschot
• Vraag kleiner dan aanbod
• Werkgevers kunnen kiezen 
• Lage lonen? (vaak pas bij afloop CAO, vaak gelijk)
• Veel tot hoge werkloosheid

Bij een overschot op de arbeidsmarkt is er meer ....

1. aanbod dan vraag
2. vraag dan aanbod

Bij een tekort op de arbeidsmarkt zijn er te veel ....

1. banen
2. werknemers

Bij een krappe arbeidsmarkt hebben we te maken met ...

1. hoge werkloosheid
2. lage werkloosheid

Waarom dalen lonen niet?

1. CAO
2. Minimum loon -> bescherming werknemers tegen te lage lonen.
   Ook minimum jeugdloon 

Huiswerk

Maken opgave 1 tm 16

Inleveren opdracht 17

De ___________________ naar arbeid en het aanbod van arbeid noem je samen de

___________________ . 

Je spreekt van een  ___________________ arbeidsmarkt als het ___________________ 

groter is dan de vraag naar arbeid. 

Is het aanbod van arbeid kleiner dan de vraag naar arbeid dan spreek je van een 

 ___________________  arbeidsmarkt.

Arbeidsmarkt

Krappe

Ruime

Aanbod

Vraag

Wat wordt er niet in de CAO geregeld?

1. loon
2. proeftijd
3. werktijden
4. auto van de zaak