Par. 1.4 De landbouwrevolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Begintaak

1. Hoe verspreidde de landbouwrevolutie zich?

5 minuten

Zelfstandig en in stilte

Weet je het niet? Kijk op par. 1.4

Eerder klaar? Par. 1.5 lezen!

Studiewijzer

10/09 Par. 1.2 Sporen van de eerste mensen

14/09 Par. 1.3 Van kamp naar kamp

17/09 Par. 1.3 Van kamp naar kamp

21/09  SO par. 0, 1.1 en 1.2

24/09 P ar. 1.4 De landbouwrevolutie 

28/09 -

01/10 SO bespreken en schoolfotograaf

05/10 -

8/10 - 

12/10  Par. 1.4 De landbouwrevolutie

15/10: Par. 1.5 Machtige staten

Programma

1. Huiswerk bespreken

2. Uitleg par. 1.4

3. Afsluiten

Tijd over? Filmpje kijken!

Paragraaf 1.3 opdrachten 27, 29, 30 en 32. (huiswerk van vrijdag 1/10)

Lesdoel

1. Wat veranderde er door de landbouw in het leven van de mensen?

ps: typ in je geschiedenis dossier

Jagers werden boeren

Jagers werden boer

Het houden van dieren voor melk of vlees (veetelt) en akkerbouw samen noem je = LANDBOUW!

Klimaatsverandering

• Rond 10.000 v. Chr

• De aarde wordt warmer

• Nederland: moerassen en bossen

• Delen van Afrika en Midden-Oosten: droger 

Noord-Afrika en

Midden-Oosten

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen)
  

• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden

• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven

Vruchtbare Halvemaan

• Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)
  

• Midden-Oosten: Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• 'De kraamkamer van de beschaving': ontstaan van steden en het schrift

Landbouwrevolutie

• Revolutie betekent verandering
  

• Jager-verzamelaars worden boer

• De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt

De eerste steden

• Boeren bouwden boerderijen bij hun akker en hielden er hun vee. 
• Boeren zijn geen nomaden, omdat zij voor hun eigen voedsel kunnen zorgen. 
• Er ontstaan dorpjes en mensen hebben meer bezittingen.
• Midden-Oosten: eerste steden, bevolkingsgroei
• Europa: geen reden om boeren te worden, maar toch geworden. Hoe kan dat?

Pre-agrarische samenleving

Landbouwsamenleving

Boeren in Europa

• Pas laat: het was niet nodig, er was voldoende voedsel te vinden.

• Eerste boeren in Nederland: Zuid-Limburg rond 5300 v. Chr.

• Tóch landbouw in Europa: mensen verhuizen uit gebieden waar gebrek aan landbouwgrond is en komen hier terecht

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden

• Het ontstaan van de eerste steden: landbouwsamenleving

• Mensen krijgen meer bezittingen

• Er ontstaat meer ongelijkheid: de één heeft meer bezittingen dan een ander.

Boeren in Nederland

• Zuid-Limburg: bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)

• Noord-Nederland: trechterbekercultuur (rond 3500 v. Chr.)

• Vanaf 3000 v. Chr. zijn er in Nederland geen jager-verzamelaars meer

Bandkeramiek

Trechterbekercultuur

Hunebed

De hunebedden waren familiegraven. 

Drenthe

Tussen 3400 en 3200 v.C. gebouwd

Hunebedbouwers

 Oorzaak: de reden waarom iets gebeurd.

• Directe oorzaak: heeft een gebeurtenis rechtstreeks beïnvloed. Ook wel "aanleiding" genoemd.
  
• Indirecte oorzaak: geen rechtstreeks verband met die gebeurtenis, maar heeft er wel invloed op gehad (omstandigheid). 

Gevolg: iets dat door en na een gebeurtenis plaatsvindt.

• Bedoelde en onbedoelde gevolg
  
• Korte of lange termijn gevolg
  
• Van meer of minder belang

Rond 10.000 voor Christus kwam er een einde aan

de laatste ijstijd. De oorzaak hiervoor was dat het

warmer werd (klimaatsverandering)

Afsluiten

2. Wat veranderde er door de landbouw in het leven van de mensen?

ps: antwoorden in je dossier!