3VM herhaling spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

3VM

Herhaling spelling

Herhaling persoonsvorm tegenwoordige tijd

Zo schrijf je de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt):

ik-vorm	ik werk, werk jij?	ik loop, loop jij?
ik-vorm + t	hij/zij/het/jij werkt	hij/zij/het/jij loopt
Hele werkwoord	wij/jullie/zij werken	wij/zij/jullie lopen

Persoonsvorm verleden tijd

sterke werkwoorden

de klank van het ww verandert.

slaap - sliep

schrijf - schreef

Persoonsvorm verleden tijd

sterke werkwoorden

Vind je het lastig om te horen of de klank verandert, maak van het ww dan een zinnetje of maak het voltooid deelwoord.

varen - vaarde - gevaard?

varen - voer - gevaren?

Persoonsvorm verleden tijd

zwakke werkwoorden

ik-vorm + te(n)

ik-vorm + de(n)

werk + te = werkte

speel + de = speelde

Persoonsvorm verleden tijd

zwakke werkwoorden

Wanneer krijg je dd of tt?

Als de ik-vorm eindigt op een d of op een t.

brand + de = brandde

wacht + te = wachtte

Persoonsvorm verleden tijd

HULPMIDDEL

lachen - lach              

                                 de H staat in 't ex-kofschip

lach+ te - hij lachte/ wij lachten

                            

Staat de laatste letter van de stam in

't kofschip? Schrijf dan -te of -ten.

Let op !

Het is hierbij belangrijk om naar de stam te kijken

1.  hele werkwoord kleven -en  = stam : kleven
2.  laatste letter van de stam in 't kofschip?: nee
3.  dus de(n)
4.  ik-vorm van werkwoord + uitgang : kleefde(n)

Het voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord schrijf je meestal als:

ge + ik-vorm + t                         ge + fiets + t = gefietst (vt: fietste)

of 

ge + ik-vorm + d                        ge + luister + d = geluisterd (vt: luisterde)

Niet: als het ww al begint met een voorvoegsel (ge-, be-, ver- enz.)

NIet: bij sterke ww / klankverandering

Het voltooid deelwoord

Ook bij het voltooid deelwoord kun je 't Kofschip gebruiken om te kijken of er een d of een t aan het eind komt.

verbazen: 

stam = verbaz

z niet in 't kofschip

vd = verbaasd

Bij de meeste werkwoorden  werkt het hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

maar..... let op de uitspraak           -n

Regels meervoud

Regels meervoud

Regels verkleinwoorden

Met een achtervoegsel kun je van een zelfstandig naamwoord een verkleinwoord maken. Meestal spel je het verkleinwoord zoals je het uitspreekt.

vork – vorkje

bodem – bodempje

ui – uitje

tang – tangetje

Regels verkleinwoorden

Bij woorden die eindigen op -ng schrijf je -nkje of -etje.

• poging – poginkje
• wang – wangetje

Bij woorden die eindigen op een lange klinker moet je de klinker verdubbelen.

• oma – omaatje
  
• video – videootje 
• café – cafeetje 
• paraplu – parapluutje 

Regels verkleinwoorden

Bij woorden die eindigen op -i voeg je een -e toe. Bij woorden op -y (met een medeklinker ervoor) of op -u (uitgesproken als oe) schrijf je een apostrof.

• 
  taxi – taxietje 
• lolly – lolly’tje
• spray – spraytje
• sudoku – sudoku’tje

Je gebruikt ook een apostrof bij cijfer- en letterwoorden.

•  mp3 – mp3’tje 
• wc – wc’tje
• s – s’je

Regels apostrof

Een hoge komma (’) noem je ook wel een apostrof. Hij wordt gebruikt om problemen met de uitspraak van sommige woorden te voorkomen.

Ook wordt hij gebruikt als er van woorden letters of van jaartallen delen worden weggelaten.

Regels apostrof

Trema

Het trema (of deelteken) gebruik je als twee klinkers uit verschillende lettergrepen naast elkaar staan die je als één klank zou kunnen uitspreken. Om dat te voorkomen, zet je een trema boven de klinker waarmee de nieuwe lettergreep begint.

Voorbeeld: pinguïn, reünie, naïef

Trema

Tussenletters -en-

kort samengevat

Het eerste woord heeft altijd een meervoud op -en.

Bijvoorbeeld:

krantenbezorger - kippensoep - rozengeur

Tussenletter -e-

kort samengevat

Het eerste woord gaat over iets waar er maar één van is.

Het eerste woord heeft een versterkende betekenis.

Het eerste woord heeft meervoud op -en én op -s.

Bijvoorbeeld:

Koninginnedag - apetrots- secondewijzer

Tussenletter -s-

kort samengevat

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord om de tussenletter -s- te horen.

Bijvoorbeeld:

meningsverschil - varkensstal / varkensvlees

Meeste of meesten

Wat is het verschil?

Regels --> alle - allen?

1. Schrijf geen -n achter deze woorden als er een zelfstandig naamwoord achter staat.

2. Schrijf geen -n als dit soort woorden niet naar mensen verwijst.

3. Schrijf wel een -n als dit soort woorden verwijst naar mensen en zelfstandig in de zin staat.

Citaten

Als je wilt opschrijven wat iemand zegt, kun je dit op twee manieren doen. Je kunt woord voor woord opschrijven wat iemand zegt. Dit noem je een citaat. Je kunt het ook in een eigen zin zeggen.

Citaat: Jamie zei: 'Morgen ga ik een nieuwe rugtas kopen.'

Eigen zin: Jamie zei dat ze morgen een nieuwe rugtas gaat kopen.

Citaten

Nog een voorbeeld: 

Citaat: 'Nee', zei de badmeester, 'jullie mogen niet meer van de glijbaan.'

Eigen zin: De badmeester zei dat jullie niet meer van de glijbaan mogen.

Voor het schrijven van citaten gebruik je de volgende regels: 

Komma

Leestekens gebruik je om een zin leesbaar te maken. Dit geldt ook voor de komma. Een komma gebruik je op een plek in de zin waar de lezer even pauze kan nemen.

Dennis moet zijn kamer opruimen, het gras maaien en de hond uitlaten.

Toen de televisie stukging, miste de vriendengroep een groot deel van de handbalwedstrijd.

'Kom je ook, Gian?'

Voor het gebruik van komma's gebruik je de volgende regels: 

Herhaling persoonsvorm tegenwoordige tijd

Zo schrijf je de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt):

ik-vorm	ik werk, werk jij?	ik loop, loop jij?
ik-vorm + t	hij/zij/het/jij werkt	hij/zij/het/jij loopt
Hele werkwoord	wij/jullie/zij werken	wij/zij/jullie lopen

Persoonsvorm verleden tijd

sterke werkwoorden

de klank van het ww verandert.

slaap - sliep

schrijf - schreef

Persoonsvorm verleden tijd

sterke werkwoorden

Vind je het lastig om te horen of de klank verandert, maak van het ww dan een zinnetje of maak het voltooid deelwoord.

varen - vaarde - gevaard?

varen - voer - gevaren?

Persoonsvorm verleden tijd

zwakke werkwoorden

ik-vorm + te(n)

ik-vorm + de(n)

werk + te = werkte

speel + de = speelde

Persoonsvorm verleden tijd

zwakke werkwoorden

Wanneer krijg je dd of tt?

Als de ik-vorm eindigt op een d of op een t.

brand + de = brandde

wacht + te = wachtte

Persoonsvorm verleden tijd

HULPMIDDEL

lachen - lach              

                                 de H staat in 't ex-kofschip

lach+ te - hij lachte/ wij lachten

                            

Staat de laatste letter van de stam in

't kofschip? Schrijf dan -te of -ten.

Let op !

Het is hierbij belangrijk om naar de stam te kijken

1.  hele werkwoord kleven -en  = stam : kleven
2.  laatste letter van de stam in 't kofschip?: nee
3.  dus de(n)
4.  ik-vorm van werkwoord + uitgang : kleefde(n)

Het voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord schrijf je meestal als:

ge + ik-vorm + t                         ge + fiets + t = gefietst (vt: fietste)

of 

ge + ik-vorm + d                        ge + luister + d = geluisterd (vt: luisterde)

Niet: als het ww al begint met een voorvoegsel (ge-, be-, ver- enz.)

NIet: bij sterke ww / klankverandering

Het voltooid deelwoord

Ook bij het voltooid deelwoord kun je 't Kofschip gebruiken om te kijken of er een d of een t aan het eind komt.

verbazen: 

stam = verbaz

z niet in 't kofschip

vd = verbaasd

Bij de meeste werkwoorden  werkt het hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

maar..... let op de uitspraak           -n