Herhalen les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom 1D! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
• etui
• Kern + schrift

Lezen in je leesboek!

Vandaag ...

• Herhalen H58 
• Nakijken
• Aan de slag!

Doelen van de les: 

• Je weet welke tekstverbanden tijd, opsomming en tegenstelling zijn en welke signaalwoorden erbij horen. 

• Je kunt tekstverbanden in een tekst herkennen aan de gebruikte signaalwoorden.

H30 Hoofd- en bijzaken

• onderwerp: waar de tekst over gaat (één of paar woorden)

• hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst

        -> vind je vaak in de inleiding of slot, in kernzinnen van alinea's, titel en               tussenkopjes 

• bijzaken: informatie die niet zo / minder belangrijk is, zou je weg kunnen laten

       -> vaak voorbeelden, toelichtingen, 

H29 - Standaardtekststructuur

• inleiding: eerste alinea('s)

                  aandacht trekken + onderwerp benoemen

• kern: middenstuk, meerdere alinea's

                  kernzin: bevat de belangrijkste boodschap van de alinea.  Vaak de                        eerste, tweede of laatste zin.

• slot: laatste alinea (heeft niet elke tekst)

                  conclusie, samenvatting of prikkelende stelling

H37 Tekstopbouw: inleiding, kern en slot

inleiding: 

• aandacht trekken:

         - stel een vraag

         - geef een voorbeeld

         - kom met een opmerkelijk feit

         - vertel een anekdote

• onderwerp introduceren

H37 Tekstopbouw: inleiding, kern en slot

middenstuk: 

• verdeel het onderwerp in deelonderwerpen
• bijvoorbeeld:

         - mening geven (ow) + verschillende argumenten (deelow)

         - gebeurtenis (ow) + wat is het/erna (deelow)

         - probleem (ow) + oplossingen (deelow)

         - vraag stellen (ow) + antwoorden (deelow)

H37 Tekstopbouw: inleiding, kern en slot

slot: 

• samenvatting of conclusie
• terugkomen op wat je in de inleiding hebt gezegd

Samengevat:

Informerende tekst: lezer iets 'leren'

Overtuigende tekst: lezer overtuigen

Opiniërende tekst: lezer kan zelf een mening vormen 

Activerende tekst: de lezer moet iets gaan doen 'in actie komen'

Amuserende tekst: lezer heeft vooral plezier bij het lezen

H43: moeilijke woorden

Samengevat:

• Je kunt de context gebruiken om de betekenis van het woord te achterhalen. 
• Context: de samenhang van de hele tekst. Lees de woorden en zinnen om het woord heen. 

Woordraadstrategieën

Met woordraadstrategieën kun je de betekenis van een onbekend woord via de context achterhalen:

• een woord wordt in de zin of in de volgende zin uitgelegd; 
• er staat een synoniem in de buurt; 
• er staat een tegenstelling in de buurt; 
• het woord heeft een samenstelling waarvan je een gedeelte wel kent; 
• het woord lijkt op een woord dat je wel kent, bijv. uit een andere taal. 

H57 - Signaalwoorden

Alinea's en zinnen staan niet zomaar achter elkaar. Ze hebben vaak een relatie met elkaar                        tekstverbanden.

Deze verbanden herken je aan signaalwoorden. Deze woorden geven je een seintje: let op! Er is een verband in de tekst. 

H58 - Tekstverbanden

Tijd: geeft de volgorde aan waarin iets gebeurt

• signaalwoorden: voordat, nadat, eerst, vervolgens, daarna, toen, ten slotte, terwijl, wanneer, dan, dadelijk, intussen

• Eerst stond Tineke op en maakte ze haar bed op. Vervolgens ging ze naar de keuken om ontbijt te maken.

Tekstverbanden

Opsomming: noemt verschillende dingen die bij elkaar horen

• signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, en, of, verder, ook, bovendien, daarnaast

• Mijn buurjongens vinden veel dingen leuk. Ten eerste houden ze van lezen. Ook luisteren ze graag naar muziek en kijken ze met veel plezier films

Tekstverbanden

Tegenstelling: geeft het tegenovergestelde aan van wat eerder is gezegd

• signaalwoorden: maar, toch, daarentegen, echter, hoewel, integendeel, aan de ene kant ... aan de andere kant, enerzijds ... anderzijds, desondanks, terwijl 

• Aan de ene kant vind ik het leuk om in een drukke stad te wonen, aan de andere kant verlang ik soms naar de rust van het platteland.

Aan de slag!

Maak 

• H60: opdr. 1 t/m 12 (blz. 124)
• H18: opdr.  1 t/m 8 (blz. 41)
• Een samenvatting
• Oefenbladen

Werk zelfstandig in stilte of overleg op fluitertoon met degene naast je.