1 E Begrijpend lezen +Nieuwsbegrip 8 mei 2023

1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvmbo kLeerjaar 1

In deze les zitten 30 slides, met tekstslides.

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Jas uit
Telefoons uit
Kauwgom en ander eten uit je mond

Alles wat niet met de les te maken heeft van tafel
Veel plezier bij de les.
Tijdens de instructie/ uitleg
stil zijn.

Slide 2 - Tekstslide

Wat gaan we doen?
- Wat we gaan doen tot aan de zomervakantie.
-  Begrijpend lezen/Nieuwsbegrip
- Toetsen inhalen na de vakantie.

Slide 3 - Tekstslide

Hoe lees je verkennend?

Slide 4 - Tekstslide

Nauwkeurig lezen
Nauwkeurig lezen: als je precies wilt weten wat er in een tekst staat.
Hoe lees je nauwkeurig?
1. Lees de tekst aandachtig. Lees zin voor zin.
2. Probeer zo goed mogelijk te begrijpen wat er staat.

Slide 5 - Tekstslide

Tekstdoel informeren
Je leert het tekstdoel informeren herkennen in teksten.
Bij elke tekst die je leest, kun je je afvragen: wat is het doel van de schrijver?
Je leert dit jaar  vier tekstdoelen herkennen: informeren, activeren, amuseren.

Bij het tekstdoel informeren wil de schrijver de lezer informatie geven over een bepaald onderwerp. Voorbeelden zijn nieuwsberichten en tekst in een schoolboek.

Slide 6 - Tekstslide

Nieuwsbegrip
1. Lees de tekst Videobellende papegaaien eerst verkennend.
2. Uit hoeveel alinea's bestaat de tekst?
3. Wat is het onderwerp van de tekst? (Niet de titel herhalen, maar in je eigen woorden. Maak er een korte zin van).
5. Beantwoord dan alleen of met zijn tweeën de sleutelvragen.

Slide 7 - Tekstslide

Uitleg veel gemaakte fout
Let op: er is een verschil in spreektaal en schrijftaal.
Dat ga ik aan mijn moeder vragen.
Ik ging met mijn zusjes naar de Albert Cuyp.
Hij ging met zijn vader nachtvissen op de Noordzee.

Wel goed: Ga jij met je/jouw vriendinnen karten in de vakantie?
Ik -mijn
Jij - je/jouw
Hij - zijn
Zij - haar


Slide 8 - Tekstslide

Wat doen we verder dit jaar?
- Toets spelling paragraaf 5.8 vrijdag 12 mei
- Toets begrijpend lezen paragraaf 3.3. (1A) en 4.3 (1B) ma 15 mei
- Toets grammatica: paragraaf 5.7: bijvoeglijk naamwoord, voorzetsel, lidwoord
- Toets fictie: boek (samenlezen) beoordelen met beoordelingswoorden
- Fictiebiografie
- Toets begrijpend lezen paragraaf 5.3: feit en mening, verwijswoorden
- Fictieopdracht over een zelf gekozen boek, film, toneelstuk, musical, game of...

Slide 9 - Tekstslide

Voltooid deelwoord
Het voltooid deelwoord is een vorm van een werkwoord.
Het staat vaak achteraan in de zin. 
Een voltooid deelwoord begint met ge-, be-, her-, ver- of ont-.
In een zin met een voltooid deelwoord staat meestal een pv van hebben, zijn of worden.
Voorbeeld:
Wij zijn naar huis gelopen. Heb jij dat ontdekt?

Slide 10 - Tekstslide

Oefenen
Maak oefening 1 en 2 uit paragraaf 5.8.

Slide 11 - Tekstslide

Proefwerk spelling 2
Grammatica en spelling hebben met elkaar te maken.
- Getalsproef: als het onderwerp (O) meervoud is, dan de PV (persoonsvorm ook).
- Dus je moet weten wat het onderwerp is. Wie/wat +PV.

Slide 12 - Tekstslide

Test Teams
- Ga naar Magister en lees mijn mail Link naar Teamspagina van 12 april.
- Klik op de link in de mail en stuur mij een Worddocument waarin je mij schrijft wat het tekstdoel is van een krantenbericht.
Dus geen berichtje sturen, maar een document.

Slide 13 - Tekstslide

Woorden van eerdere weken
Exporteren: het uitvoeren/versturen van goederen (handelsproducten) naar andere landen.
Etmaal: een periode van vierentwintig uur.
Verhinderen: voorkomen, zorgen dat iets niet gebeurt.
Nauwkeurig: zorgvuldig, met veel aandacht, heel precies.

Slide 14 - Tekstslide

Woorden van deze week
Ordenen
Het is overzichtelijk om de documenten op je computer te ordenen.
Betekenis: in een bepaalde volgorde of opstelling zetten.
Vloeistof
Water is een geur- en kleurloze vloeistof.
Betekenis: vocht, vloeibare stof.

Slide 15 - Tekstslide

Proefwerk verslag schrijven
Zie paragraaf 3.4 Schrijven en formuleren in Talent 1A.
Verslag:
- Onderwerp is iets wat je hebt gezien, gelezen, (mee-)gemaakt.
- Je schrijft in de verleden tijd (VT).
- Drie alinea's: Inleiding, kern en slot.
- Passende titel.

Slide 16 - Tekstslide

Voorbereiding proefwerk verslag schrijven
5W1H-vragen helpen je bij het verzamelen van informatie:
1. Wie: jij (en ...?)
2. Wat: (bijvoorbeeld een toneelstuk )
3. Waar: De La Mar
4. Wanneer: datum, of in de winter, of toen je acht jaar was.
5. Waarom: je houdt van toneel/je was jarig
6. Hoe: Met de trein uit Purmerend en toen lopend door de stad.

Slide 17 - Tekstslide

Gebruik verwijswoorden
Enkelvoud: hij, hem, zij/ze, haar, het
Voorbeeld: De boerin is aan het werk. Zij melkt haar koeien.

Meervoud: ze
De meeste leerlingen hebben goed geleerd. Daarom hadden ze ook goede cijfers voor de toets.

Slide 18 - Tekstslide

Oefenen
- Je bedenkt een onderwerp voor je verslag.
- Je beantwoordt de 5W1H-vragen.
- Je oefent voor vrijdag door een kladversie te schrijven.
- Je controleert na of je de werkwoordspelling (VT) goed hebt.
- Let op: het moet een eigen verhaal zijn.



Slide 19 - Tekstslide

Sterke werkwoorden in de verleden tijd
(herhaling)
Bij sterke werkwoorden verandert de klank als je de pv in de verleden tijd zet. 
Hele werkwoord: lopen, fluiten, snijden.
Ik-vorm tegenwoordige tijd: ik loop, ik fluit, ik snijd.
Ik-vorm verleden tijd enkelvoud: ik liep, ik floot, ik sneed.


Slide 20 - Tekstslide

-d of -t bij sterk werkwoord?
Een handige tip!

Maak het sterke werkwoord langer, dan hoor je het
Ik vond of vont? Vonden, dus ik vond
Ik beet of beed? Beten, dus ik beet

Slide 21 - Tekstslide

Zwakke werkwoorden in de verleden tijd?

En hoe zit het dan met zwakke werkwoorden in de verleden tijd?

Slide 22 - Tekstslide

Lastige gevallen bij zwakke werkwoorden in vt
- Bij t-werkwoorden hoor je één -t, maar je schrijft  -tt.
Voorbeeld: sporten, ik sport, ik sportte
- Bij d-werkwoorden hoor je één d, maar je schrijft -dd.
Voorbeeld: laden, ik laad, ik laadde, wij laadden.
- Bij z-werkwoorden schrijf je de ik-vorm met -s en de vt met -de(n).
Voorbeeld: reizen, ik reis, ik reisde, wij reisden.
- Bij v-werkwoorden schrijf je de ik-vorm met -f en de vt met -de(n)
Voorbeeld: leven, ik leef, ik leefde, wij leefden.

Slide 23 - Tekstslide

Meervoud zelfstandige naamwoorden
Wat is een zelfstandig naamwoord ook al weer?
Meervoud spellen bij zelfstandige naamwoorden:
- en (het boek, de boeken; de leerling, de leerlingen)
- en + extra letter ( de kat, de katten); het handvat, de handvatten)
- en +letter eraf ( de muur, de muren)
- en + letter veranderen (de neus, de neuzen)

Slide 24 - Tekstslide

Meervoud zn op -s
Wat is een zelfstandig naamwoord ook al weer?
- Het meervoud van een zelfstandig naamwoord kan eindigen op -s.
Voorbeeld: het horloge - de horloges
- Je schrijft 's als je het meervoud verkeerd kunt uitspreken.
Voorbeeld: de foto, de foto's; de kiwi, de kiwi's, de hobby, de hobby's.

Slide 25 - Tekstslide

Stappenplan zinsdelen
Mijn hond was een etmaal spoorloos.
1. PV (zet de zin in een andere tijd) 
Mijn hond was een etmaal spoorloos.
2. Alles vóór de PV is een zinsdeel.
Mijn hond/ was een etmaal spoorloos.
3. Werkwoordelijk gezegde = alle ww in de zin. Verhinderen is PV én WG.
                       WG
Mijn hond/was/ een etmaal spoorloos.


De sloop /verhinderen /de bewoners/ van de oude woningen.

Slide 26 - Tekstslide

Stappenplan zinsdelen
Mijn hond was een etmaal spoorloos.
4. Zinsdeelproef (zie 2).1. 
Mijn hond /was/ een etmaal spoorloos.
Een etmaal/was/mijn hond/spoorloos.
Spoorloos/was/mijn hond/ een etmaal.
Zinsdeelstrepen: Mijn hond/was/een etmaal/spoorloos.
5. O = Wie/wat +WG? Wie/wat was? Mijn hond = O.
6. LV = Wie/wat +WG + O? 

Slide 27 - Tekstslide

Woorden van deze week
Exporteren
Veel Nederlandse bedrijven exporteren producten naar het buitenland.


Etmaal
Mijn hond is een etmaal spoorloos geweest.

Slide 28 - Tekstslide

Stappenplan zinsdelen
De bewoners verhinderen de sloop van de oude woningen.
Vervolg zinsdeelproef (check om na te gaan wat bij een zinsdeel hoort of niet)
Van/verhinderen/ de bewoners /de sloop/ de oude woningen *
Sloop /verhinderen/ de bewoners/ de/ van de oude woningen *
De bewoners/ verhinderen/ de sloop/ van de oude woningen.
6. LV = Wie/wat +WG + O.= Wie/wat verhinderen de bewoners? De sloop van de oude woningen.

 /de bewoners/ van de oude woningen.

Slide 29 - Tekstslide

De persoonsvorm (pv) vind je door de tijd van de zin te veranderen. (= tijdproef)
Het werkwoordelijk gezegde (wg) bestaat uit de pv en alle andere werkwoorden in de zin.
Alle woorden voor de pv zijn één zinsdeel.
Zinsdeelproef: verander de zin door andere woorden voor de pv te plaatsen. Zo vind je de zinsdelen van de zin.
Zinsdeelstrepen: je geeft zinsdelen in de zin aan met zinsdeelstrepen

Slide 30 - Tekstslide