Grammatica 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands 

Sportmarketing Jaar 1

Leerdoelen

Ik weet wat hoofd- en hulpwerkwoorden zijn.

Ik weet wanneer ik te en om te gebruik.

Ik weet hoe ik wederkerende werkwoorden goed gebruik.

Ik weet wat onbepaalde voornaamwoorden zijn en hoe ik ze goed gebruik.

Even warm worden!
Word je morgen al...

1. opereren
2. geopereerd

Oke, dat was te makkelijk...

Het werkwoord

Hoofdwerkwoord = belangrijkste werkwoord in een zin (persoonsvorm, infinitief, voltooid deelwoord).

Het meisje plakt haar band.

Hulpwerkwoord = helpt het hoofdwerkwoord (er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in een zin staan).

Ik heb gisteren mijn verjaardag gevierd.

De bekende zangeres (heeft) opgetreden in de Arena.

1. Hoofdwerkwoord
2. Hulpwerkwoord

De leerlingen worden tijdens het uitje op het strand (weggeblazen) door de wind.

1. Hoofdwerkwoord
2. Hulpwerkwoord

De meesten van ons (zijn) er vermoeid door de lange busreis.

1. Hoofdwerkwoord
2. Hulpwerkwoord

Wederkerende werkwoorden

Verplicht wederkerende werkwoorden = Werkwoorden waar altijd een vorm van "zich" bij moet.

Ik gedraag me.

Toevallig wederkerende werkwoorden = werkwoorden die met en zonder wederkerend voornaamwoord kunnen voorkomen.

Ik was mezelf.

Ik verwondde (me) toen ik thuis van de trap viel.

1. Verplicht wederkerend werkwoord
2. Toevallig wederkerend werkwoord

Die man met die baard mag (zich) weleens scheren.

1. Verplicht wederkerend werkwoord
2. Toevallig wederkerend werkwoord

Hij gedraagt (zich) altijd goed in de klas.

1. Verplicht wederkerend werkwoord
2. Toevallig wederkerend werkwoord

Onbepaalde voornaamwoorden

Een onbepaald voornaamwoord verwijst niet naar specifieke personen of zaken, maar naar iets onbepaalds: iemand of iets waarvan je niet precies weet wie of wat het is.

Men, je, iemand, elke, sommige, alle, iedereen, niemand, iets, niets.

Ik ken ... die de band van mijn fiets kan repareren.

1. Iemand
2. Iedereen

Heb je ... nog een bruikbare telefoon voor me liggen?

1. ergens
2. nergens

nergens

iemand

niets

Ik kan mijn geschiedenis boek echt .... vinden.

Gisteren zag ik ... die je dubbelganger zou kunnen zijn.

Er is ... wat me nu nog kan tegenhouden!

Dat of wat (3F)

Dat = als je verwijst naar een onzijdig zelfstandig naamwoord: een het-woord.

Achter de kassa zat een meisje dat precies op jou leek.

Dat of wat (3F)

Wat = 

 Na onbepaalde voornaamwoorden als iets, niets, alles of enige .

Alles wat je hier ziet, is zelfgemaakt.

Na dat of datgene .

Dat wat je niet hebt, is altijd het aantrekkelijkst.

Na de overtreffende trap.

Het eerst wat ik doe als ik thuiskom, is de hond aaien.

Als verwijzing naar een zin die ervoor staat.

Ik ben heel ziek, wat niet goed uitkomt.

• als datgene waarop wat slaat niet genoemd wordt.

Het is mij een raadsel wat hij bedoelt.

Theorie

Het bericht ....
de school vandaag gesloten zou zijn, bleek onwaar te zijn.

1. dat
2. wat

Het ergste ...
je kan overkomen, is dat je blijft zitten, terwijl al je vrienden overgaan.

1. dat
2. wat

Er is helemaal niets ...
ons ervan kan weerhouden naar het festival aan zee te gaan.

1. dat
2. wat

Aan de slag

het werkwoord

te en om te

wederkerende werkwoorden

onbepaalde voornaamwoorden

Af? 3F Dat of wat