8.3 N-Kringloop in ecosystemen dl2

8.3 Kringlopen in ecosystemen herhaling
1 / 22
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 22 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

8.3 Kringlopen in ecosystemen herhaling

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen 8.3
  • de rol uitleggen van producenten, consumenten en reducenten in de stikstofkringloop 
  • stoffen met het element stikstof noemen die een rol spelen bij de stikstofkringloop 
  • uitleggen welke rol de landbouw speelt binnen de stikstofkringloop (gebruik van kunstmest, groenbemesting) en welke gevolgen dat heeft voor het milieu, zoals eutrofiëring
  • uitleggen welke rol de veeteelt speelt binnen de stikstofkringloop en welke gevolgen dat heeft voor het milieu
factoren noemen die de populatiegrootte beïnvloeden


Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

Uit welke twee bacteriën bestaan de nitrificerende bacteriën?
A
Urobacterie & nitrietbacterie
B
Nitrietbacterie & nitraatbacterie
C
Nitraatbacterie & Denitrificerende bacterie
D
Denitrificerende bacterie & Fixatiebacterie

Slide 4 - Quizvraag

Verdieping stikstofkringloop

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?
A
Nitriet
B
Water
C
Glucose
D
Nitraat

Slide 7 - Quizvraag

Eenvoudige route
  • Producenten nemen stikstof op via NO3- of NH4+
  • Producenten maken daaruit aminozuren en daaruit eiwitten
  • Consumenten eten en verteren de eiwitten en maken daarna hun eigen eiwitten en andere organische stoffen
  • Consumenten maken ureum als afvalstof 
  • Eiwitten uit dode planten en dieren worden door rottingsbacterien omgezet in NH3 (ammoniakgas), dat in water NH4+ (ammonium) wordt. Ook ureum wordt omgezet in deze stoffen.
  • Nitrificerende bacteriën maken met zuurstof nitriet NO3- en nitraat NO4-
  • De kringloop is rond.
Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, maar ook in nucleotiden van DNA en RNA.
Stikstof = N

Slide 8 - Tekstslide

verder met de N-kringloop

  • op welke manier kunnen mensen de stikstofkringloop beïnvloeden?
  • kunstmest, eutrofiëring, groenbemesting, stikstofcrisis
  • & Binas in de vingers

Slide 9 - Tekstslide

Andere routes
'Verstorende' routes zonder zuurstof:
- NO3- > N2 (g) denitrificatie door denitrificerende bacterie
N2 komt in de atmosfeer en verdwijnt uit de bodem of het water

-N2 (g) --> NH4+
N2 (g) kan gebonden worden door knolletjesbacterie en stikstofbindende bacterie.
Planten kunnen deze NH4+ dan weer gebruiken.


Slide 10 - Tekstslide

Stikstof (N2) Is een stof die niet reageert met andere stoffen. Een plant of dier heeft er dan ook niets aan. N2 blijft N2.
Alleen met geweld (bliksem, hitte in een motor) bindt N2 aan zuurstof. 
Of door sommige bacteriën bindt N2 aan waterstof. 
Ammoniak (NH3) en ammonium (NH4+) zijn eigenlijk twee toestanden van dezelfde stof. 
Als ammoniak oplost, pikt het een H+ van water zodat NH4+ ontstaat. Als ammonium de lucht in gaat, wordt het weer NH3. 
Nitriet bestaat maar heel kort in de natuur, omdat de reactie tot nitraat heel snel gaat. Dat is goed, want nitriet is giftig.
Deze NH3 zit binnenin een plant. Het wordt meteen gebruikt door de plant om er N-bevattende organische stoffen van te maken. Deze NH3 komt dus niet in de grond terecht. De andere NH3 wel.
Stikstofassimilatie is gewoon assmilatie met stikstof. Assimilatie = opbouw van grotere moleculen uit kleinere moleculen. Dus bv. opbouw van aminozuren uit nitraat (en glucose)
Besteed even een paar minuutjes aan het doornemen van de stikstofkringloop in je eigen BINAS 93F . 
De meeste onduidelijkheden vind je hiernaast toegelicht.

Hoe kan er 'N' verdwijnen uit de bodem?
anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is
anaeroob proces, verloopt allean als er geen zuurstof is
aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is
aeroob proces, verloopt allean als er wel zuurstof is

Slide 11 - Tekstslide

Hoe kan 'N' verdwijnen uit eenvoudige stikstofkringloop?
A
planten nemen het op
B
vervluchtiging en denitrificatie
C
omzetting in nitriet en nitraat

Slide 12 - Quizvraag

Welke N-rijke stof zit er in urine van koeien?
A
ammoniak
B
nitriet
C
nitraat
D
ureum

Slide 13 - Quizvraag

Welke N-rijke stof zit er in koeienpoep?
A
ureum
B
nitraat
C
eiwit

Slide 14 - Quizvraag

Sommige planten hebben bij hun wortels knolletjes met stikstofbindende bacterie die N2 uit de lucht omzetten in ammonium NH4+
  • definitie monocultuur kennen
  • voor- en nadelen van monoculturen kunnen noemen

Slide 15 - Tekstslide

Bijzondere route
Knolletjesbacteriën (en een paar andere bacteriën) kunnen N2 (g) omzetten in NH3.

Stifkstof die eerst níet te gebruiken was voor de plant, is nu wél te gebruiken. Oftewel:
De bodem wordt voedselrijker.

Dit is 'Groenbemesten'.

Slide 16 - Tekstslide

Wat is groenbemesting?
A
Kunstmest strooien op het land
B
Natuurlijke mest strooien op het land
C
Bemesten door middel van knolletjesbacterien
D
Bemesten met groene planten

Slide 17 - Quizvraag

Goedkope bemesting
Bij groenbemesting wordt klaver op stikstofarme grond geteeld, waarna deze omgeploegd wordt. Klaver leeft in symbiose met stikstofbindende bacteriën, waardoor extra stikstof in de bodem komt. Door om te ploegen, blijft de stikstof beschikbaar voor nieuwe planten. 

Als planten geoogst worden, wordt de stikstof die als eiwitten aanwezig zijn in de plant onttrokken aan de bodem. De kringloop wordt onderbroken.

Slide 18 - Tekstslide

Hoe werkt groenbemesting?

Slide 19 - Tekstslide

Land bemesten via groenbemesting heeft een aantal stappen, zet in de juiste volgorde
1. boer spit de planten met knolletjesbacterie onder
2. knolletjesbacterie bindt N2 uit de lucht en maakt NH4+ (ammonificatie)
3. bacterie in bodem maakt nitraat
4. gewas kan goed groeien door opname van nitraat
A
1-2-3-4
B
3-4-1-2
C
2-1-3-4

Slide 20 - Quizvraag

veel mensen halen in de herfst bladeren uit hun tuin. Wat voor een effect heeft dit op de stikstofkringloop?

Slide 21 - Tekstslide

Opdracht
- Maken digitale boek: 
extra opdrachten --> 8.3 --> Binas-vragen

Slide 22 - Tekstslide