Periode 3: les 2 - 4 vwo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

• Tas op de grond
• Boeken op tafel
• Telefoon in de tas

Pak een atlas en één post-it. Nummer op je post-it 1 t/m 3 onder elkaar

1. Zoek op: wat is het meest zuidelijk gelegen punt van de eilandenarchipel Vuurland?

Kaap Hoorn

2. Zoek op: de naam van het grootste draslandgebied ter wereld. De regio bevindt zich in Zuid-Amerika, voor het overgrote deel in Brazilië maar het bestrijkt ook delen van Bolivia en Paraguay. In totaal bedraagt het gebied 150.000 km².

Pantanal

3. Zoek op: Wat is, met een oppervlakte van 8340 km², het grootste meer van Zuid-Amerika? 

Titicameer

Startopdracht

• Wat?  Maken stencil startopdracht
• Klaar? Samenvatten 3.1

Vandaag

Programma:

3.1 Regionale beeldvorming

3.2 Landschappen

3.3 Klimaten

3.4 Bevolking: spreiding, samenstelling en groei.

3.5 Welvaart en welzijn

3.6 Ontwikkeling van de economie

3.7 Economische integratie en infrastructuur

3.8 Politieke ontwikkelingen

3.9 Vergelijking van Zuid-Amerika en Zuidoost-Azie: Sociaal-cultureel

3.10 Vergelijking van Zuid-Amerika en Zuidoost-Azie: sociaal-economisch

H3. Zuid-Amerika

Vandaag

• §2: Landschappen
• Doel: op hoofdlijnen geografisch beeld van Zuid-Amerika weten & begrijpen hoe het huidige patroon van landschapszone is ontstaan.

Welke landschappen heb je gezien?

Landschapstypen

• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• De laaglanden van: 

       Orinoco, Amazone, Paraná 

Plaattektoniek

Drie tektonische plaatbewegingen:

1. Convergent

2. Divergent

3. Transform

Plaattektoniek

Bij convergente platen kan er subductie ontstaan (oceanische korst duikt onder continentale korst).

West: actieve continentrand

Oost: passieve continentrand

Westelijk Zuid-Amerika

Oceanische nazcaplaat en antarctische plaat duiken onder de continentale korst van de zuid-amerikaanse plaat noemen we...?

- Hierdoor veel explosief vulkanisme. Ontwikkeling gesteente genaamd Andesiet (genaamd naar..... ?)

West: de Andes

De Andes bestaat uit meerdere bergketens (Cordilleras). Kenmerk = reliëf.

Hiertussen ligt hoogvlakte of hoogland (Altiplano). 

Kenmerk = weinig reliëf.

West: Voorlandbekken

Bij subductie ontstaat een voorlandbekken 

(ten oosten van het gebergte in Z-A):

wegduikende plaat trekt continent naar 

zich toe + gebergte zorgt voor veel 

gewicht op de plaat > berg + omringende 

land zakt in mantel > bekken ontstaat 

> sedimentatie in bekken.

Oost: passieve continentrand

Aan de oostkant treden weinig of geen tektonische verschijnselen op.

Ten oosten van het Andes vinden we schilden (kern van een continent, waar de oudste gesteenten voor komen).

Schilden

Schilden bestaan vaak uit metamorfe gesteenten (ontstaan onder extreem hoge hitte en druk) en intrusieve gesteenten (stollend magma in de aardkorst). Dit zijn gesteenten die diep in de aardkorst ontstaan. 

Bodemschatten ZA

Ertsen

Voorbeelden van ertsen?

Hoe ontstaan ze?

Waarom is het in het amazonegebied moeilijk is om grondstoffen te winnen en in Andes juist makkelijk?

Bodemschatten ZA

Lithium

Een vloek of zegen voor Zuid-Amerika?

Waar wordt het voor gebruikt?

Wat zijn de voor- en nadelen?

Wie profiteren (en wie niet?)

Leerdoel van deze les?

Schetskaart

Maak op basis van deze les en paragraaf 3.2 uit het lesboek een fysisch-geografische schetskaart van Zuid-Amerika.

Verwerk de volgende zaken in ieder geval:

- Plaattektoniek en bijbehorende verschijnselen

- Grondstoffen (ook fossiele) en metalen

Verwerken: 3.2

• Wat? Maken 3.2
• Opdr: 1,2,4,5,6
• Klaar? Samenvatten 3.2