formeel - informeel

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Formeel en informeel taalgebruik

Taalgebruik

Hoe weet je nu welk taalgebruik je moet toepassen als je een brief of ansichtkaart schrijft? 

Daarvoor gebruikt je brein verschillende taalregisters.

Wat zijn taalregisters?

Wat is formeel taalgebruik en wat is informeel taalgebruik?

Informeel taalgebruik
(spreektaal)

Formeel taalgebruik
(schrijftaal)

"Wanneer zou het u schikken om een afspraak te maken?"

vs.

"Kom een keertje langs, man!" 

Lesdoel:

Na deze les:

- weet je wat het verschil is tussen informeel (spreektaal) en formeel (schrijftaal);

- weet je wanneer je kiest voor formeel taalgebruik of informeel taalgebruik.

1. Formeel
2. Informeel

Hoogachtend,

1. Formeel
2. Informeel

Groetjes,

1. Formeel
2. Informeel

Doei!

1. formeel
2. informeel

Welke is correct geschreven?
(hoofdlettergebruik, interpunctie)

1. Geachte heer de Wit,
2. Geachte heer de Wit
3. Geachte heer De Wit,
4. Geachte heer De Wit

Geachte heer De Wit,

1. informeel
2. formeel

Welke is correct?

1. Met vriendelijke groetjes,
2. Met groeten,
3. met vriendelijke groet,
4. Met vriendelijke groeten,

Je schrijft een klachtenbrief...
Welk taalgebruik past hier bij?

1. Informeel
2. Formeel

"Hopelijk heb ik u voldoende geïnformeerd."
Formeel of informeel?

1. formeel
2. informeel

Formeel taalgebruik (schrijftaal)

Bijvoorbeeld: 

Als je mensen schrijft of spreekt die je niet kent of een stuk ouder zijn dan jij. Bij een zakelijke brief naar bijvoorbeeld de koning, een gesprek over een nieuwe baan of als je bij de burgemeester bent. 

U - uw / geachte heer/mevrouw / hoogachtend, / met vriendelijke groet,

(Heel net taalgebruik) 

Informeel taalgebruik (spreektaal)

Bijvoorbeeld: 

Als je informatie geeft aan een vriend dan gebruik je en jou.
De taal die je met je vrienden, familie en klasgenoten gebruikt. 

Je, jij / hoi allemaal / groetjes / liefs

('gewoon' taalgebruik) 

Informeel en formeel taalgebruik

Formeel	Informeel
u	jij, je, jou
Desalniettemin	ondanks
Geachte heer/mevrouw,	Hallo Ella,
Met vriendelijke groet,	Groetjes,
Mededelen	Vertellen
Trachten	Proberen
Tevens	Ook
Verzoeken	Vragen
Tot onze spijt	Sorry/jammer/helaas

TBI thema 'vakantie' / ansichtkaart

Aardrijkskunde/ internationaal: reis uitstippelen - toerisme en infrastructuur staan centraal. Bestemmingen beschrijven in de ansichtkaart. 

ICT: Ansichtkaart-template maken, foto's maken, foto's scannen en toevoegen aan de voorkant van de ansichtkaart. 
Kunst: Ansicht maken met bezienswaardigheid uit je bestemming.

Taal: Tekst schrijven achterop de ansichtkaart (formeel en informeel)
+  adresgegevens. 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Aanhef (Beste pap en mam, Geachte mevrouw,)

Plaats, datum

Kern (Hier vertel je over je avonturen en de toeristische trekpleisters. Je beschrijft het land/ stad.)

Ondertekening (Tot snel, liefs, met vriendelijke groet,)

Jouw naam

Naam ontvanger 

Straatnaam + nummer

Postcode + woonplaats

Land 

Opdracht: 2 ansichtkaarten

Schrijf 2 ansichtkaarten vanaf de bestemming die je bij aardrijkskunde gekozen hebt. 

Je schrijft over toerisme en infrastructuur; je beschrijft je bestemming en vertelt wat er te doen is/ wat je gedaan hebt. 

Volg de schrijfregels van een ansichtkaart. 

Opdracht: 2 ansichtkaarten 

Schrijf een informele kaart naar je ouders/ vader/ moeder.
Je beschrijft je bestemming en vertelt wat er te doen is/ 

wat je gedaan hebt. Je vertelt dit vanuit spreektaal. 

Schrijf een formele kaart naar de burgemeester van jouw woonplaats met hierin een aanbeveling voor je woonplaats. Oftewel... Wat heb je in jouw 'vakantieland' gezien of gedaan wat ze in jouw woonplaats ook écht moeten gaan doen of uitvoeren? Je vertelt dit vanuit schrijftaal; het moet een zeer beleefde en nette tekst worden. 

Opdracht: 2 ansichtkaarten 

Schrijf op je ansichtkaart: 

- De plaats en datum waar je de ansichtkaart schrijft 

- Een aanhef 

- Een kern met minimaal 7 regels waarin te lezen valt hoe het in jouw land is en wat er zoal te beleven valt

- Een ondertekening

- Je naam 

- Adresgegevens die kloppen en correct geschreven zijn

Lieve pap en mam, 

Maastricht, 17-6-2023

Hier een berichtje uit Maastricht van mij. Gister hebben we het Schuilkeldermuseum bezocht. Wat was het lekker koel binnen! Het is hier namelijk erg mooi weer; rond de 27 graden. Daarna hebben we een fietstocht gemaakt langs Margraten en Valkenburg. Een route van 47km waarin we veel heuvels moesten beklimmen. Morgen gaan we weer naar huis. Mis jullie!

Familie Tambach

Deukelven 94

1963 ST Heemskerk 

Nederland

Veel liefs, Merel 

Geachte Burgemeester Luijten,  

Maastricht, 17-6-2023

Een ansichtkaart aan u vanuit het mooie Maastricht. Naast een bezoek aan het schuilkeldermuseum, heb ik tevens een fietstocht gemaakt langs Margraten en Valkenburg. Een wonderschone route! Wellicht voor Heemskerk ook een optie om online fietsroutes toe te voegen door middel van bordjes? Van harte aan te raden. 

Met vriendelijke groeten, 

Burgemeester van Heemskerk 

Maerten v Heemskerckplein 1 

1964 EZ Heemskerk 

Nederland

Mevrouw Tambach