13.2 Ademhalen (2 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Uitleg 

Opdrachten 

Afsluiting 

Leerdoelen 13.2

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

- Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken. 

Hoe ademen insecten?

Insecten zoals vlinders en vliegen hebben geen longen maar: tracheeën. 

Trachee: vertakte buizen in het achterlijf gevuld met lucht. Hierdoor komt er zuurstof bij alle cellen, dus niet via het bloed!

Stigma: Hierdoor komt lucht met zuurstof in de trachee en gaat er koolstofdioxide naar buiten 

0

Diffussie

Bij diffussie wordt de concentratie in het ene  gebied gelijk gemaakt met die in het andere gebied. 

Daarbij stroomt de zuurstof van plekken met een hoge concentratie naar plekken met een lage concentratie

Diffusie - kan in lucht en in water optreden

Hoe ademen vissen?

Vissen halen zuurstof uit het water met kieuwen.

Een kiew bestaat uit een kieuwboog met daaraan kieuwplaatjes

De wanden van de kieuwplaatjes zijn sterk geplooid en heel dun ze bevatten veel bloedvaatjes. 

Vanaf de kieuwplaatjes stroomt het zuurstofrijke bloed naar alle andere organen.

In de kieuwplaatjes wordt koolstofdioxide vanuit het bloed aan het water afgegeven. 

Onderdelen kieuwen

Tegenstroomprincipe

Aan de slag 

Maken opdrachten:

3, 4, 5, 7, 8, 9 en 11.

Leerdoelencheck 

Bespreek per tweetal of je onderstaande leerdoelen beheerst: 

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

opening waardoor lucht in een trachee komt

ademhalingsorgaan waarmee dieren boven water ademhalen

luchtbuis in het lichaam van een insect

ademhalingsorgaan waarmee dieren onder water ademhalen

stigma

long

kieuw

trachee

Hoe heten de gaatjes in een insect waardoor ze ademhalen?

1. Tracheeën
2. Stigma's
3. Plaatjes
4. Deksels

Wat is diffusie?

1. Doorlatendheid van de wand.
2. Een stof beweegt zich van een hoge concentratie naar een lage concentratie.
3. Een stof wordt door de hoge druk vervoerd.
4. Een manier om stoffen te verbranden

Welke tekening geeft op de juiste manier de ademhaling bij vissen weer?

1. Tekening 1
2. Tekening 2
3. Tekening 3

Zet de gebeurtenissen bij de ademhaling en bloedsomloop van vissen in de juiste volgorde

1

Zuurstofrijk water stroomt langs de kieuwen

2

3

4

5

Zuurstof lost op in het bloed en CO₂ lost op in het water

Zuurstofrijk bloed stroomt naar de weefsels

Het hart pompt het zuurstofarme bloed naar de kieuwen

Zuurstofarm bloed stroomt naar het hart

Welkom H3C

Deur - Bureau 

Twan	Tijn
Lonneke	Yinthe
Duel	Guido
Ilse	Fenna

Esme	Liz
Yoas	Ryan
Sama	Miral
Britt	Anouk b

Saar	Tess
Stan	Jesse
Anouk v	Esmee
Norah	Zisanne

Mitchel	Mick
Jaella	Imme
Bjarn	Bas

Leerdoelen 13.2 

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

- Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken. 

Hoe komen planten aan zuurstof?

Planten hebben zuurstof nodig voor verbranding van de stof glucose.

Energie die vrijkomt bij de verbranding wordt 

gebruikt om nieuwe cellen te maken tijdens 

de groei en andere processen.

Planten maken overdag zelf zuurstof door 

de fotosynthese. Zuurstof die vrij komt, komt in de lucht. Mensen en dieren ademen deze zuurstof weer in. 

Hoe komen planten aan CO2 en O2?

en ook water uitademen  !!

13.2

Maken opdrachten: 

 13, 15, 17

Leerdoelencheck 

Bespreek per tweetal of je onderstaande leerdoelen beheerst: 

Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken

en wat het verschil is in plant-gaswisseling bij dag en bij nacht.

Nodig voor fotosynthese

Ontstaat bij fotosynthese

Reactie van fotosynthese

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Licht

Glucose

Nodig voor verbranding

Over na verbranding

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

(Energie)