5.3: De sociale kwestie 2024

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.3: De sociale kwestie:

In deze paragraaf leer je:

1. Hoe de leef- werkomstandigheden van arbeiders meer aandacht kregen.

2. Wat er veranderde door sociale wetten.

3. Hoe arbeiders hun leef- en werkomstandigheden verbeterden.

Leven en werken in armoede:

• 19e eeuw: arbeiders werken in slechte omstandigheden in fabrieken.
• laag loon, 12- 16 uur werken per dag, zonder een dag vakantie
• Geen werk = ontslag en geen geld
• ziek of arbeidsongeschikt = geen inkomen
• kinderarbeid 

Leven en werken in armoede:

• Kinderarbeid was er altijd geweest, maar viel nu meer op
• meer burgers werden welvarend
• in steden ontstonden grote arbeiderswijken, slechte omstandigheden.
• Hogere burgers noemden het probleem van de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders: 'de Sociale kwestie' 

Sociale wetten:

• door discussies over de Sociale Kwestie ontstond het idee dat de overheid ook wat moet doen voor burgers die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen.
• sociale wetten: wetten die steun geven aan mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen. (zwakkeren in de samenleving) 

kinderwetje:

• 1874
• Kinderwetje van Van Houten
• kinderen onder de 12 jaar mogen niet meer in fabrieken of werkplaatsen werken, wel op het platteland 

leerplicht

• 1901
• Kinderen verplicht naar school. 

Arbeiders in actie:

• Sociale Kwestie kreeg ook aandacht doordat arbeiders voor zichzelf opkwamen.
• vakbonden: organisatie van werknemers.
• Staken voor betere werkomstandigheden. 

kamerlid van Houten:

• liberaal
• Nederlandse regering wil niets doen tegen kinderarbeid
• recht van initiatief: leden van de Tweede Kamer mogen een wetsvoorstel indienen.