5. Herhalen M4

• NT2
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Welkom vandaag 

Planning

• Vragen?
• Herhalen van de stof
• Aan het werk

M4 bestaat uit

- Voedselkringloop

- Waterkringloop

- Stroomkring

- Rekenen met het metriekstelsel

Proefwerk dinsdag 24 juni (week 26)

Nu week 25

Gebruikt voor 1 t:  18-06-2024  veel vragen daardoor weinig tijd voor nog aan de slag, max 20 minuten en focus was wel weg

Metriek stelsel

Metriekstelsel

Noteer voor jezelf het metriekstelsel (zie hieronder) en bedenk: 1 km= 1000 m

---------> keer X vermenigvuldigen                           

km- hm- dam- m- dm- cm- mm                                         

                    delen / : <---------                 

                                                                                                                        factor 10

                                oppervlakte:                                                             factor 100        (vierkante ...)

                                          inhoud:                                                              factor 1000     (kubieke ...)

Klas 1

Klas 2

km​2​​−hm​2​​−dam​2​​−

km​3​​−hm​3​​−dam​3​​−

km​1​​−hm​1​​−dam​1​​−

km−hm−dam​​​−

1 l = 1

1 ml= 1  

dm​3​​

cm​3​​

Nog een keer!

Nodig papier en pen

Fase overgangen

gas

vast

Vloeibaar

6

3

4

2

5

1

Noem de 6 fase overgangen. Eerst zelf na-denken dan pas overleggen!

1=

2=

enz

Vermogen

Als een klein lampje op een spanningsbron van 3 V aangesloten wordt en de stroomsterkte door het lampje 500 mA bedraagt, wat is het vermogen van het lampje?

Veel fout, oefenen met M1

Fase overgangen

gas

vast

Vloeibaar

6

3

4

2

5

1

1= rijpen

2= condenseren

3= stollen

4=sublimeren

5= verdampen

6=smelten

Stroom van 500 mA bij een spanning van 6 V. Wat is het vermogen van de lamp?

Gegeven	Gegeven: I = 0,5 A, U = 6 V
Gevraagd	Gevraagd: P in W
Formule
Omrekenen	500 mA= 500/1000=0, 5 A
Invullen	P = 3 x 0,5 = 1,5 W of Watt
Antwoord	Antwoord: Het vermogen van de lamp is 1,5 Watt.

P=U⋅I

Wat weet je al of nog?

Terugblik naar vorige lessen 

                          

                          Inloggen met je eigen naam 

Let op de timer!

Een biotische invloed...

1. Heeft te maken met de levende natuur
2. Heeft te maken met de levenloze natuur

Producenten

Consumenten

Afvaleters

Reducenten

Mineralen

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent
4. Afvaleter

Door welke dier wordt een lieveheersbeestje gegeten?

1. Kikker
2. Bladluis
3. Libel

De eerste schakel in een voedselketen is altijd een plantensoort

1. Juist
2. Onjuist

Kunnen consumenten van de eerste orde vleeseters zijn?

1. Ja
2. Nee

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

organisme dat energierijke stoffen moet eten (dieren)

organisme dat zelf energierijke stoffen kan maken (planten)

organismen dat dode resten van planten en dieren afbreekt (bacteriën en schimmels)

Consumenten

Producenten

Reducenten

Hoe lang is de langste voedselketen in dit voedselweb?

1. 4 schakels lang
2. 5 schakels lang
3. 6 schakels lang
4. 7 schakels lang

Wat heb je wel nodig voor fotosynthese?

1. zuurstof
2. glucose
3. water

Rijpen is de faseovergang van

1. vast naar vloeibaar
2. gas naar vast
3. vloeibaar naar vast
4. vast naar vloeistof

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Wat geldt NIET voor een kooktraject?

1. de temperatuur blijft stijgen tijdens koken
2. het geeft aan dat het een mengsel is
3. het geeft aan dat het een zuivere stof is
4. bij het koken zie je gas-bellen in de vloeistof

Hoeveel fases heeft water?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 6

Welke diagram laat een kooktraject zien?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat betekent symbool 1

1

1. batterij
2. lampje
3. stroomdraad
4. schakelaar

Hoe groot is de spanning bij jou thuis?

1. 500 Volt
2. 230 Volt
3. 230 ampère
4. 500 ampère

Welk van onderstaande stoffen is een isolator?

1. Kunststof (plastic)
2. Ijzer
3. Koper
4. Aluminium

Het symbool van vermogen is ........
en de eenheid van vermogen is .........

1. P en W
2. U en V
3. I en A
4. P en mA

Wat is het vermogen?

1. 230 Volt
2. 0,3 Ampere
3. 9 Volt
4. 6 Watt

Formule van vermogen is

1. P = U / V
2. U= P / V
3. P = U x I
4. U = P x I

Heb je nog vragen?
schrijf ze op en stel ze aan je docent.

Aan de slag

Leren van de stof of oefenopdrachten maken.

Ik heb extra oefeningen voor

- het rekenen met vermogen/ stroom/spanning

- oefenen met een voedselweb

- oefenen met fasen en fasenovergangen

Op de volgende dia help voor opgave 7:

Vraag 7. Parallel en serie verdeling

Bij bronnen diverse filmpjes met uitleg.

vraag a: lezen uit de grafiek

vraag b: Voor opgave 7 heb je de kennis nodig uit de onderstaande bron.

(uitleg elektriciteit 3)

 

• Alle onderdelen zitten in dezelfde stroomkring 
• De stroom (= aantal elektronen) die er loopt is dus overal even groot 
• Bij een onderbreking in de stroomkring gaan alle lampjes uit

• De meeste apparaten in huis zijn parallel aangesloten
• Elk onderdeel heeft een eigen  stroomkring, de stroomsterkte is dus niet overal even groot 
• Bij een onderbreking gaan alleen apparaten waarvan de stroomkring wordt onderbroken

serieschakeling                                       parallelschakeling

Dus: Bij een parallelschakeling (met dezelfde lampjes als in de serieschakeling) wordt de totale stroom (It) steeds groter (per lampje dat je extra aansluit) terwijl er door elk lampje afzonderlijk wel dezelfde stroom loopt als bij de serieschakeling

Vragen over de opdrachten voedsel

1. Planten fotosynthese: kunnen zelf energierijke stoffen maken
2. nanoplastic: hoopt zich op in de voedselketen
3. parasiet onderbreken voedselketen

Vragen over de opdrachten water

1. damp
2. kookt droog (bacteriën  waar hebben jullie dit gevonden?)
3. beslaan brillen glazen nadat iemand gedoucht heeft
4.  je hebt je haar gewassen en na een poosje is je haar droog; het drogen van de was aan de lijn.
5. d-c-a-e-b

Vragen over de opdrachten water

6. zon verwarmt het water, warme vochtige lucht stijgt op vormt wolken: verdamping
Vochtige lucht komt hoger waar het kouder is en er past minder vocht in de lucht; damp verandert in vast (regen/sneeuw): condensatie
7. wind heeft effect op de verdamping, is een evenwicht (denk aan blazen op hete thee/chocomelk) zodat meer verdamping. 

Door golfen meer oppervlakte waar water vanaf kan verdampen (denk aan uit zwemwater komen bij hardere wind); rond de Middellandse zee, fijn, lucht is droog, je koelt lekker af omdat vochtige lucht opgenomen kan worden)

Vragen over de opdrachten water

7. Wind heeft effect op de verdamping, is een evenwicht (denk aan blazen op hete thee/chocomelk) zodat meer verdamping. 

Door golfen meer oppervlakte waar water vanaf kan verdampen (denk aan uit zwemwater komen bij hardere wind); rond de Middellandse zee, fijn, lucht is droog, je koelt lekker af omdat vochtige lucht 

opgenomen kan worden itt het vochtige Nederland).

8. het smelten begint bij de pijl

Serie/parallel

Aan de slag

Leren van de stof of oefenopdrachten maken.

Ik heb extra oefeningen voor

- het rekenen met vermogen/ stroom/spanning

- oefenen met een voedselweb

- oefenen met fasen en fasenovergangen

     Les is van 12.45-14.15

   13.45 Opgaven bespreken

Wolken

* Zon verwarmt oceanen, zeeën en rivieren

* Water verdampt

* Warme lucht met waterdamp stijgt op

* Warme lucht komt in steeds koudere lucht terecht

* Waterdamp verandert in waterdruppels of ijskristallen

* Uit de wolk valt neerslag

      - regen

      - sneeuw

      - hagel 

Wat heb je vandaag geleerd?

Was de uitleg duidelijk en heb je alles begrepen?

Inloggen met je eigen naam 

Let op de timer!

Grootheid	Symbool	Eenheid	afkorting
Spanning	U	Volt	V
Stroomsterkte	I	Ampere	A
Vermogen	P	Watt	W

Neem tabel over in schrift 

U=​I​​P​​

P=U⋅I

I=​U​​P​​

Werken met formules

U=​I​​P​​

I=​U​​P​​

P=U⋅I

3=​2​​6​​

2=​3​​6​​

6=3.2

1 vergelijking met 3 onbekenden

Weet je twee; dan kun je de andere uitrekenen

Werken met formules

Plan van aanpak:

1. Wat wordt gevraagd?
2. Wat weet je?
3. Welke formule heb je nodig/
4. Wat zijn de eenheden:  gegeven en gevraagd?

Geef altijd de berekening en de eenheden!

Faseovergang en temperatuur

Smeltpunt	Fase kamertemperatuur
< kamertemperatuur	vloeibaar
> kamertemperatuur	vast
Kookpunt	Fase kamertemperatuur
< kamertemperatuur	gas
> kamertemperatuur	vloeibaar

Vermogen: elektrische apparaten hebben vermogen (Power)

1.000 W = 1 kW

grootheid	symbool	eenheid	symbool
vermogen	P	watt	W

Deze formule moet je opschrijven als je het vermogen berekend!                                        Vermogen =spanning x stroomsterkte: P=U*I

 

eenheden:                     1 W            =    1V                x   1A     
  

                                           (let dus op dat je de juiste eenheden gebruikt)