pers vz 3 Slaap

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Slaapcyclus 

Lesdoelen

Je kan benoemen:

• Waarom we slapen
• Wat een slaapcyclus is
• Tips om de slaap te bevorderen

Hoe lekker heb jij vannacht geslapen?

😒🙁😐🙂😃

Wat is slaap?

Slaap is de periode van inactiviteit en afwezigheid van wakend bewustzijn, waarbij het lichaam hersteld en tot rust komt. 

Inslaapfase

• Duurt 5 minuten
• Hersenactiviteit neemt af
• Bewust reageren

Lichte slaap

• Duurt 30 minuten
• Slapen, maar nog niet diep
• Mentaal ontspannen

Overgangsfase naar diepe slaap

• Hartritme 40 tot 50 p/m
• Vaste slaap
• Duurt 5-tal minuten

Diepe slaap

• Fysieke rust en herstel
• Duurt minder dan 20 minuten
• Allerlei stoffen aangemaakt: groeihormonen, celherstel

Droomslaap of REM- slaap

• REM= rapid eye movement
• Hartritme en ademhaling onregelmatig
• Dromen
• Lichamelijk en geestelijk herstel
• verwerken van informatie
• REM- slaap duurt ongeveer 15 minuten

En daarna...

• Worden we (onbewust) heel even wakker. Ons lichaam checkt of er geen pijnprikkels zijn, of onze blaas niet te vol is en of de omgeving veilig is. Is er iets niet in orde, dan worden we wakker om actie te ondernemen. Is alles in orde, dan slapen we terug in.

Gedurende de nacht doorlopen we de volledige slaapcyclus meerdere malen (4 tot 5 keer per nacht). 

Tijdens de eerste slaapcycli is er opmerkelijk meer diepe slaap en minder REM-slaap. Naarmate de nacht vordert, worden de perioden met REM-slaap steeds langer.

Naar het einde van de nacht toe zien we ook meer lichte slaap.  

Dat verklaart waarom men tegen de ochtend makkelijker wakker wordt van een voorbijrijdende auto of de buur die naar zijn werk vertrekt.

Hoeveel uren slaap heb je gemiddeld nodig voor een goede nachtrust?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Waarom is slaap belangrijk?

Waarom is slaap belangrijk?

• Het versterkt je immuunsysteem
• Verminderd de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, diabetes, alzheimer, obesitas, psychische klachten, etc.
• Herstel van het lichaam en geest
• Verbeterd geheugen
• Verwerking van informatie

Welke gevolgen ervaar je door problemen met slaap en slaaptekort?

media.thuisarts.nl

Oorzaken voor slaapproblemen

Lichamelijke klachten: zoals pijn, jeuk, benauwdheid, hoesten of 's nachts moeten plassen. Of zuurbranden, hartkloppingen, nachtzweten (opvliegers), kuitkramp, rusteloze benen of

slaap apneus

Psychische klachten: zoals angst of depressie.

Tips 

• Sta altijd op dezelfde tijd op en ga op dezelfde tijd slapen
• Verzin een slaapritueel zodat je lichaam weet dat je gaat slapen
• Geen blauw licht meer voordat je gaat slapen
• Geen suiker, vet, nicotine en cafeïne meer voor je gaat slapen
• Een uur voordat je gaat slapen niet meer sporten 

Verstoring dag- en nachtritme

Aanhoudend patroon van ontregeling van slaap en is het dag- en nachtritme niet in overeenstemming met wat bij u past. Deze stoornis wordt ook wel circadiane slaap- en waakstoornis genoemd.

Oorzaken

• Jet lag: een slaapprobleem dat bij het toenemen van het intercontinentale vliegverkeer steeds meer voorkomt. Goede adviezen kunnen uw reizen en de periode daarna duidelijk veraangenamen.
  
• Werken in wissel- of ploegendiensten.
  
• Medicijn- of drugsgebruik.

Verstoring dag- en nachtritme

Alle ouderen – en in het bijzonder ouderen met dementie – vertonen over het algemeen een ander slaap-waak patroon als gevolg van fysiologische processen in de hersenen. Ze vallen minder snel in slaap, zijn ‘s nachts vaker en langduriger wakker, wisselen meer frequent van slaapfase, en zijn overdag vaker slaperig.

Verstoring dag- en nachtritme bij ouderen

Ouderen slapen gemiddeld 4-6 uur. Dat betekend 18-20 uur activiteit. 

Geen enkele (hoog) bejaarde houdt het vol om zo lang achter elkaar actief te zijn. Hoewel de behoefte aan slaap minder wordt, neemt de behoefte aan fysieke rust juist toe. Het ouder wordende lichaam heeft als het ware regelmatig een pauze nodig om even op adem te komen.

Verstoring dag- en nachtritme bij ouderen

Doordat veel ouderen overdag te weinig rust krijgen, zijn ze aan het eind van de dag uitgeteld. Het gedrag van veel ouderen met dementie verandert dan. Ze worden rustelozer, willen naar huis of naar hun ouders, gaan rondlopen, zijn moeilijk gerust te stellen, verwarder en onsamenhangender. Het zogenaamde ‘Sundowning syndroom’.

Na het avondeten gaan ze meteen doodmoe naar bed, slapen hun normale tijd van vier tot zes uur en worden tegen middernacht wakker en voelen zich weer fit wat kan leiden tot onrust en zwerfneiging. Omdat zij geen gelegenheid krijgen hun eigen biologische klok te volgen ontstaat een ‘omkering’ van het dag-nachtritme.

Verstoring dag- en nachtritme bij ouderen

Beter is dus om redelijk op tijd op te staan en iemand met dementie ’s middags wat te laten rusten en dan in de avond activiteiten aan te bieden. Na het eten het naar bed gaan rekken dus! Vaak wordt het eten zo snel mogelijk afgeraffelt. Het laatste bord is afgeruimd en mensen worden snel naar bed gebracht. Ook omdat het zo handig is voordat de nachtdienst die begint … Doe iets leuks samen, speel een spel.

Lesdoelen

Je kan benoemen:

• Waarom slapen belangrijk is 
• Wat een slaapcyclus is
• Tips om de slaap te bevorderen