In deze les zitten 17 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Lesduur is: 50 min
Onderdelen in deze les
11.1 Het interne milieu
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoelen 11.1
1. Een regelkring, inclusief de norm, effector, receptor en regelcentrum, afleiden uit een beschrijving van de regulatie van lichaamsprocessen en de principes van een regelkring toelichten.
2. Uitleggen wat homeostase is en hoe door het principe van negatieve terugkoppeling homeostase gerealiseerd wordt.
3. De warmteregulatie beschrijven en de werking van de huid bij de regeling van de lichaamstemperatuur omschrijven.
Homeostase is het constant houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding.
Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde constante waarde, deze waarde noemen we de norm waarde.
Regelkringen in je lichaam houden die normwaarde constant, een regelkring bestaat uit een receptor, een regelcentrum en een effector.
Homeostase is het in dynamisch evenwicht (schommelend rond een constante) houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding.
Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde waarde, deze waarde noemen we de norm.
Homeostase
Slide 4 - Tekstslide
Homeostase
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
Regelkringen bestaan uit receptoren (zintuigen) en effectoren (klieren of spieren):
sensor/receptor - meet hoe het er voor staat
controle centrum/regelcentrum - checkt of het nog binnen de norm is
effector - komt in actie als de norm niet meer klopt
Regelkring
Slide 7 - Tekstslide
Regelkring
Sensor/receptor: meet de actuele waarde (zintuigcellen zoals: drukreceptoren, osmoreceptoren, enz)
Controle/regelcentrum: checkt of het nog binnen de norm is (oa hypothalamus, hersenstam)
Effector: Komt in actie als norm niet meer klopt (spieren+klieren)
Negatieve terugkoppeling:zorgt voor een tegenwerkende reactie, zodat norm gehandhaafd wordt
Slide 8 - Tekstslide
Regelkring
Veel regelcentra liggen in de hypothalamus.
Vaak komt een waarde weer terug op de norm door negatieve terugkoppeling. Bij negatieve terugkoppeling is er een tegengestelde actie om terug te komen op de norm.
Bv. Je staat onder de douche en je vindt het water te koud. Je draait dan de warme kraan verder open waardoor het water minder koud wordt.. wordt het water te heet, dan draai je de warme kraan weer terug ( = tegengestelde actie)
Slide 9 - Tekstslide
Termoregulatie
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Video
Lichaamstemperatuur kern
Norm: 37°C
Regelcentrum: Hypothalamus
Receptor: Hypothalamus
Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren
Effect: Verhoging/ verlaging warmteverlies
Lichaamstemperatuur schil
Norm: Variabel
Regelcentrum: Hypothalamus
Receptor: Huid
Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren
Effect: Verhoging/ verlaging warmteverlies
Binas
Slide 12 - Tekstslide
Koorts
Reactie van je lichaam op een infectie
Bij een infectie produceren witte bloedcellen cytokine (soort waarschuwingsstofje)
Cytokine beïnvloedt de hypothalamus -> de normtemperatuur wordt verhoogd
> Een hogere temperatuur is nadelig voor de ziekteverwekkers, maar is er een hogere productie van afweerstoffen/ antistoffen!
Slide 13 - Tekstslide
Hoe zorgen rillingen ervoor dat de lichaamstemperatuur constant blijft?
Slide 14 - Open vraag
Is hier sprake van en negatieve of een positieve terugkoppeling? Leg uit.
Slide 15 - Open vraag
Welke effectoren worden aangestuurd wanneer de kerntemperatuur de bovengrens bereikt? En de ondergrens?