Samenvatting en paragraaf 4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Samenvatting & paragraaf 4

Ecologie

• Het gebied binnen de Biologie dat de relaties tussen organismen onderling en hun omgeving (milieu) onderzoekt.

                       Milieu                                            Organisme

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

Invloed milieu op organisme

• Biotische factoren: invloed afkomstig uit de levende natuur.
  
  
• Abiotische factoren: invloed afkomstig uit de levenloze natuur.

Noteer een abiotische factor uit de informatie die invloed heeft op de
overlevingskansen van organismen
in het zeewater voor de kust van
Zuid-Amerika.

Het is midden in de zomer en overal is het kurkdroog. Twee dassen vechten met elkaar om bij een poeltje water te kunnen drinken.
Welke uitspraak hierover is juist?

1. Deze dassen zijn voor elkaar een abiotische factor.
2. Deze dassen zijn voor elkaar een biotische factor.
3. Deze dassen zijn voor elkaar een abiotische factor en een biotische factor.

Organisatieniveaus

• Je kunt binnen de ecologie kijken naar verschillende biologische niveaus:
• Individu, populatie, levensgemeenschap, ecosysteem, biosfeer.

Zet op goed volgorde van organisatie niveau

1

2

3

4

Populatie

Levens
gemeenschap

Ecosysteem

Biosfeer

Onderzoek naar de invloed van de temperatuur op de konijnen op Vlieland

1. Individu
2. Populatie
3. Ecosysteem
4. Levensgemeenschap

Onderzoek naar de invloed van schimmels in de grond op de bomen in een bos

1. Individu
2. Populatie
3. Ecosysteem
4. Levensgemeenschap

Ecosysteem

In een ecosysteem bevinden zich verschillende rollen:

• Carnivoor (vleeseter)
• Herbivoor (planteneter)
• Omnivoor (alleseter)

Welke componenten horen bij een ecosysteem?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Biotische factoren
2. Planteneters
3. Vleeseters
4. Abiotische factoren

Voedselketens

• Elke soort organisme is een voedselbron voor
  een andere soort.
  
  
• Voedselketen begint altijd met een plantensoort!
  
  
• De pijlen wijzen naar het volgende organisme 
  in de keten!

Autotroof en Heterotroof

Fotosynthese

                   +                      -->                       +

Verbranding

                   +                      -->                       +

______________________________________________________

Koolstofdioxide

Koolstofdioxide

Zuurstof

Zuurstof

Water

Water

Glucose

Glucose

Waar start een voedselketen mee?

1. Herbivoren
2. Omnivoren
3. Planten
4. Planteneters

Zet in de goede volgorde

Consument 3

Consument 1

Consument 2

Heterotroof

Autotroof

Producent

Consumenten

De schakels na de producent heten consument 1e orde, 2e orde, etc.

Voedselweb

In ecosystemen zijn vaak meerdere voedselketens mogelijk => voedselweb.

Vul in het schema van het voedselweb de volgende organismen op de juiste plaats in (zie afbeelding). 

bladluis 

buizerd 

konijn 

lieveheersbeestje 

merel 

planten 

Piramide van aantallen & biomassa

In een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel groter.

1. Juist
2. Onjuist

Kringloop

• Behalve elkaar opeten gaan organismen ook dood.
  
  
• Resten van organismen worden afgebroken door afvaleters.
• Overgebleven resten worden afgebroken door bacteriën en schimmels (reducenten).

Afvaleters

Detrituseters: Consumenten die dode organismen opeten. Ze breken dit verder af tot fijner dood organisch materiaal.

Tot welke groep behoren de afvaleters

1. Producenten
2. Consumenten
3. Reducenten
4. Afvaleters

Reducenten

Reducenten => schimmels en bacteriën die dood organisch materiaal helemaal afbreken tot mineralen.

Huiswerk

• Biologie Zelf Doen: opdracht 10 t/m 13.
• Vragenboekje: paragraaf 4

• Leren voor het SO.
• Nakijken paragraaf 1 t/m 3.

Maak een voedselweb bij de video over de eikenprocessierups.