Basisstof 4: Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H4 Stevigheid en beweging

4.4 Spieren

Vandaag

Interactieve uitleg TH4 BS4 Spieren 

Inzien oefen-SO en zelfstandig werken

Leerdoelen 4.4 Spieren

4.4.9 Je kunt de werking van spieren beschrijven.

4.4.10 Je kunt voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spierbewegingen.

Je weet straks de antwoorden op deze vragen:

Hoe kun je jouw botten bewegen? Wat zijn spieren en wat zijn pezen?

Wat zijn antagonistische spieren en hoe werken ze?

Wat zijn spieren?

1. Weefsels die zorgen voor de spijsvertering.
2. Weefsels die zorgen voor de bloedcirculatie.
3. Weefsels die beweging en ademhaling mogelijk maken.
4. Weefsels die zorgen voor de communicatie tussen cellen.

Spierstelsel

Het menselijk lichaam telt meer dan 600 spieren. 

Spieren zitten overal, zelfs in de ogen en de huid (kippenvel). Ook het hart is een spier.

Veel spieren zorgen voor beweging. 

Mieke zegt: 'ik heb een spier die nooit moe wordt'.
Kan dit? Zo ja: Wat voor spier is dit?

1. Nee, spieren worden op een bepaald moment moe
2. Ja, dit is de hartspier
3. Nee, dit komt alleen bij insecten voor
4. Ja, dit is een skeletspier

Orgaanspieren (Hartspieren)

Laten onze organen bewegen
(niet bewust gaat vanzelf), bijv:

• de hartspier
• spieren in de wand van de slokdarm
  
• spieren in de wand van de maag
• spieren in de wand van de darmen

Kunnen spieren zonder het skelet?

Kan het skelet zonder spieren?

1. ja, ja
2. ,ja, nee
3. nee, ja
4. nee, nee

De opbouw van een spier

1. De pees (aan het bot).
2. De spier.
3. De spierbundels.
4. De spiervezels.

Een spier is eigenlijk weefsel dat bestaat uit cellen die kunnen samentrekken en ontspannen, waardoor beweging mogelijk is. Leg je hand maar op je spierbal en span je spier aan.

Pezen en spieren

Pees: verbinding spier en bot (kan niet samentrekken)
Spierschede:

Spierbundel: bestaat uit meerdere spiervezels. Er zit bindweefsel om de spierbundel.

 Spierschede om hele spier

Bindweefsel en spierschede zorgen voor stevigheid

Pezen

Functie

• Verbinding bot en spier

Let op: een pees kan niet
samentrekken zoals een spier.

Spieren

• Bot laten bewegen
• Samentrekken
  
  

Spier bij samentrekken

• Korter en dikker
  
  

Spier bij strekken

• langer en dunner

Als je een spier samentrekt, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Leg uit hoe je zou kunnen zien dat iemand zijn pees heeft afgescheurd

Spieren bewegen maar naar één kant

Om een bot te bewegen heb je altijd twee spieren
nodig: een buigspier en een strekspier.
Deze spieren hebben een tegengestelde werking.
Ze vormen een antagonistisch paar.

Antagonisten (tegengestelde werking)

Spieren die samenwerken, waarbij
de een het tegenovergestelde doet
dan de ander:

• 1 spant aan
• ander ontspant (= de antagonist)

Bekijk het plaatje, als de spier dik is dan is de spier...

1. Aangespannen
2. Ontspannen

Als spier 2 korter wordt, wordt spier 4...

1. Korter
2. Langer

5. Wat is de antagonist van de spierbal op je bovenarm?

1. Biceps
2. Triceps
3. Kuitspier
4. Scheenspieren

Kan je nu de volgende vragen beantwoorden:
1. Hoe kun je jouw botten bewegen?
2. Wat zijn spieren en wat zijn pezen?
3. Wat zijn antagonistische spieren en hoe werken ze?

Laat LessonUp nog open!
Ga naar test-correct in een nieuw tabblad en bekijk je oefen-SO.
Beantwoord daarna deze vraag: welk onderwerp moet je nog goed bestuderen voor de eindtoets en bij welke basisstof en welk leerdoel (van die basisstof) van thema 4 hoort dit?

Een gescheurde pees?

Zelfstandig werken

Maak opdracht 1 t/m 8 van basisstof 4.4 Spieren