8.1 Het werkt

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H8: Je lichaam werkt

Planning

• Introductie H8: Je lichaam werkt 
• Uitleg 8.1: orgaanstelsels


• Opdrachten maken 
• Uitleg 8.1: energie voor spieren
• Opdrachten maken 

Welke organen zijn bij de wielrenner tijdens het fietsen actief?

Actief

Niet actief

Darmen

Hart

Longen

Maag

Spieren

Wat is de taak van deze organen?

Ademhalen

Bewegen

Bloed vervoeren

Denken

Eten verteren

Lesdoelen

• Je kan uitleggen wat orgaanstelsels zijn;
  
• Je kent vier orgaanstelsels in ons lichaam en kan hun onderdelen benoemen;
  
• Je kan uitleggen hoe spieren aan energie komen;
• Je kan benoemen welke orgaanstelsels hierbij helpen;
• Je kan uitleggen hoe verbranding van glucose werkt. 

Orgaanstelsels:

Verschillende organen die samen werken

Elk orgaan heeft een bepaalde functie.
Verschillende organen werken samen aan de taak van een orgaanstelsel.

De organen

Kan jij de organen benoemen? 

Steek je hand in de lucht als je het weet!

Orgaanstelsels

• Verteringsstelsel
• Ademhalingsstelsel
• Bloedvatenstelsel
• Uitscheidingsstelsel
• Zenuwstelsel

mond, slokdarm, lever, maag, dunne darm, dikke darm, anus

neusholte, mondholte, luchtpijp, long

bloedvaten, hart

nier, urineleider, blaas, urinebuis

hersenen, ruggenmerg, zenuwen

Bloedvatenstelsel

Ademhalingsstelsel

Verteringsstelsel

Uitscheidingsstelsel

Zenuwstelsel

Orgaanstelsels en hun functie

Bloedvatenstelsel: 

• Vervoert bloed met zuurstof en voedingsstoffen
   naar de organen;
• Vervoert bloed met koolstofdioxide en
  afvalstoffen van de organen naar nieren en longen.

Orgaanstelsels en hun functie

Ademhalingsstelsel: opnemen zuurstof en afgeven koolstofdioxide

Orgaanstelsels en hun functie

Uitscheidingsstelsel: schadelijke stoffen uit je lichaam verwijderen.

Orgaanstelsels en hun functie

Zenuwstelsel: aansturen van spieren en het verwerken van informatie uit de zintuigen

Aan de slag

• Maken 8.1: opdracht 1 t/m 7. 

Stofwisseling

• Stofwisseling: het omzetten van stoffen in andere stoffen.
• Twee vormen:
• Fotosynthese
• Verbranding

Hoe komen spieren aan energie?

• Verbranding is het stukgaan van glucose met behulp van zuurstof. 

Hoe werkt verbranding:

1. Glucose en zuurstof gaan uit het bloed de spiercel in.
2. In de spiercel gaat glucose stuk met behulp van zuurstof. De energie uit glucose komt vrij.
3. Er ontstaan twee afvalstoffen:                                                                                            koolstofdioxide en bloed. Deze                                                                                    afvalstoffen gaan naar het bloed.

Hoe komen je spieren aan energie?

Verbranding in de cel: Mitochondrium

Verbranding van glucose

Hoe werken orgaanstelsel samen?

• Via het verteringsstelsel komt glucose in het bloed.
• Via het ademhalingsstelsel komt zuurstof in het bloed.
• Het bloedvatenstelsel brengt de glucose en de zuurstof naar de spieren. 
• Glucose levert de spieren energie om te kunnen samentrekken.

Noem minstens vijf orgaanstelsels

wordt ver-voerd naar de cellen

daardoor kun je bewegen

longen: inademen

longen: uitademen

spierstelsel

verteringsstelsel

huid/longen/nieren

bloedvatenstelsel

Aan de slag

• Afmaken waar je bent gebleven
• Maken 8.1: opdracht 8 t/m 12.