Les 4: 1.2 Onderzoeken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo, vwo
• Leerjaar 1

1.1 Een nieuw vak

Hoofdstuk 1: Natuurwetenschappen

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Deze les

• terugblik 1.1 Natuurwetenschappen
• inleiding 1.2 Onderzoeken
• Practicum:  Zuur aantonen
• maken 1.2 opdr 1 t/m 5

1.1 Een nieuw vak

ALGEMEEN

terugblik 1.1 Natuurwetenschappen

START

Wat onderzoekt de natuurkunde vooral?

1. Hoe stoffen van kleur veranderen.
2. Hoe krachten, licht en geluid werken.
3. Hoe stoffen met elkaar reageren.
4. Hoe planten groeien.

Wat onderzoekt de scheikunde vooral?

1. Hoe snel iets beweegt.
2. Hoe je mengsels kunt scheiden.
3. Hoe stoffen in andere stoffen veranderen,
4. Hoe geluid zich voortplant.

Een glas water bevriest tot ijs in de vriezer.

1. natuurkunde
2. scheikunde
3. biologie
4. geen van allen

Een appel wordt bruin nadat hij een tijdje open ligt.

1. natuurkunde
2. scheikunde
3. biologie
4. geen van allen

Een fietser remt en komt langzaam tot stilstand.

1. natuurkunde
2. scheikunde
3. biologie
4. geen van allen

Je laat een ijsblokje smelten in een glas. 

Het wordt water.

Wat voor soort verschijnsel is dit?

1. Scheikunde, want het ijs verandert in een andere stof.
2. Natuurkunde, want het blijft water, alleen in andere vorm.
3. Scheikunde, want het water verdampt.
4. Natuurkunde, want het water verandert van kleur.

Je bakt een pannenkoek in de pan. 

De kleur verandert van licht naar bruin.

Wat voor soort verschijnsel is dit?

1. Natuurkunde, want de pannenkoek wordt alleen warm.
2. Natuurkunde, want de vorm verandert.
3. Scheikunde, want de pannenkoek koelt weer af.
4. Scheikunde, want er ontstaan nieuwe stoffen tijdens het bakken.

Je ziet op een warme dag dat er druppeltjes water aan de buitenkant van een koud blikje ontstaan.

Wat gebeurt er precies, en bij welk vak hoort dit verschijnsel?

1. Scheikunde, want de lucht reageert met het blikje.
2. Natuurkunde, want waterdamp condenseert tot vloeibaar water.
3. Scheikunde, want het water verandert van gas in vloeistof.
4. Natuurkunde, want het blikje neemt water op.

Een leerling steekt een kaars aan en kijkt goed wat er gebeurt.

Tijdens het branden smelt de kaars, maar er komt ook rook vrij.

Welke uitspraak klopt het best?

1. Het smelten en het ontstaan van rook zijn allebei natuurkunde.
2. Het smelten is scheikunde, het ontstaan van rook is natuurkunde.
3. Het smelten is natuurkunde, het ontstaan van rook is scheikunde.
4. Beide verschijnselen horen bij scheikunde.

1.1 Een nieuw vak

ALGEMEEN

terugblik 1.1 Natuurwetenschappen

EINDE

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen hoe je veilig kunt waarnemen bij een onderzoek.
• Ik kan uitleggen wat een indicator is.

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Waarnemen

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Onderzoek met een indicator

Stof waarmee je de aanwezigheid van een andere stof kunt aantonen. 

De indicator verandert van kleur.

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Onderzoek met een indicator

Stof waarmee je de aanwezigheid van een andere stof kunt aantonen. 

De indicator verandert van kleur.

• suiker: Fehlings wordt bruin
• zetmeel: jodium wordt donkerpaars
• koolstofdioxide: kalkwater wordt troebel
• zuren: rodekoolsap wordt rood

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

Onderzoek met een indicator

Stof waarmee je de aanwezigheid van een andere stof kunt aantonen.

Practicum: Zuren aantonen

1.1 Een nieuw vak

1.2 Onderzoeken

AAN DE SLAG en HUISWERK

• maken 1.2 opdr 1 t/m 5
• lezen 1.2 Onderzoeken