Basisstof 1 Je omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Thema 5 Waarneming & Gedrag

Bs 1 | Je omgeving

Leerdoelen

- Je kunt de werking van zintuigen beschrijven.

- Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel.

Welke zintuigen ken je al?

Waar denk je aan bij waarneming?

'Je gebruikt je zintuigen & je hersenen om je omgeving waar te nemen.'

Is het brein een voorbeeld van een zintuig?

1. JA
2. NEE

Nee, het brein verwerkt de signalen van de zintuigen.

'Je kunt de hersenen vergelijken met de de processor van je smartphone. 

Deze verwerkt alle 'likes, geluiden, en bluetooth signalen'

Het touchscreen, de microfoons en antennes, zijn de zintuigen die de signalen opvangen en doorgeven aan de processor (hersenen).

Wat is Gedrag?

'Gedrag is alles wat een mens of dier doet'

Vertonen planten gedrag?

Eigenlijk niet, planten hebben geen echte zintuigen, zenuwstelsels of spieren om op hun omgeving te kunnen reageren.

Planten kunnen soms wel 'waarnemen', doormiddel van geurstoffen kunnen ze met elkaar communiceren.

Zintuigen

• Organen die prikkels opvangen.

          - Invloeden uit de omgeving:

             - Licht,

             - Geluid,

             - Geur/smaak,

             - Aanraking.

- Een prikkel is iets van buitenaf dat invloed heeft op het organisme.

Licht waarnemen

• Organen die prikkels opvangen.

          - Invloeden uit de omgeving:

•  In de zintuigen liggen zintuigcellen.

        - Deze vangen de prikkels op.

De prikkels worden omgezet in Impulsen:

Elektrische signalen (Seintjes)

De impulsen worden via de zenuwen naar de hersenen gestuurd.

Kleine opdracht

Smaak waarnemen

Wat?: Teken in tweetallen op deze manier de route die een smaakprikkel, aflegt naar de hersenen.

Zet daarbij de begrippen: Tong, smaakstof (zout, zuur, zoet, bitter), Prikkel, Impuls, smaakzenuw, Hersenen & signalen.

Wie?: In tweetallen

Waar?: Op een A4'tje

Hoelang: 5min

Klaar? Lezen Bs.1 op BLZ 82

Op deze manier 

Zintuigen

- Al deze zintuigen vormen samen het: Zintuigstelsel

https://schooltv.nl/video/zintuigen-hoe-ervaar-je-de-wereld-om-je-heen/#q=zintuigen

https://schooltv.nl/video/zintuigen-hoe-ervaar-je-de-wereld-om-je-heen/#q=zintuigen

Zintuigen en hun prikkels

Zintuig	Locatie	Prikkel
Gezichtszintuig	Ogen	Licht
Gehoorzintuig	Oren	Geluid
Evenwichtszintuig	Oren	Zwaartekracht
Reukzintuig	Neus	Geur
Smaakzintuig	Tong	Smaak
Warmte zintuig	Huid	Warmte
Koude zintuig	Huid	Kou
Drukzintuig	Huid	Druk
Tastzintuig	Huid	Lichte aanraking
Pijnzintuig	Hele lichaam	Pijn

'Elk zintuig heeft dus zijn eigen prikkel'

Wat zijn Impulsen

1. Prikkels
2. Signalen
3. Elektrische signalen
4. Zenuwcellen

Wat zijn prikkels?

1. Invloeden uit de omgeving
2. Elektrische signalen uit de omgeving
3. Elektrische signalen
4. Seintjes naar je hersenen

Licht is een prikkel voor, welk orgaan?

Huid

Licht

Zwaartekracht

Kou

Geluid

Geur

Druk

Warmte

Smaak

Lichte aanraking, tast.