De huid

• Biologie
• Secundair onderwijs

De huid 

• grootste orgaan vh lichaam
• gemiddeld 1,65m²
• volledige bekleding vh lichaam
• aan de lichaamsopeningen scherpe grens waar huid stopt en wordt vervangen door slijmvlies

Functie van de huid

• bedekking en bescherming van het lichaam.

• in standhouden van een constante lichaamstemperatuur

• huid als zintuig

• huid als opslagplaats

• huid als vitamineproducent

Bedekking en bescherming van het lichaam 

 Bescherming tegen mechanisch invloeden

• stoten, binnendringen bacteriën en virussen

Bescherming tegen fysische invloeden

• uitdroging, lichaamsvloeistoffen blijven in het lichaam
  
• straling, huidcellen vormen pigment om zich te beschermen tegen UV-straling
  

Bescherming tegen chemische invloeden

• schadelijke stoffen
  

Constante lichaamstemperatuur 

Isolatie: 

• lucht tussen de haren isoleert (kippenvel) 
• vet in het onderhuidse bindweefsel 

Constante lichaamstemperatuur 

Wisselende doorbloeding van de capillairen in de huid 

• lichaamstemperatuur regelbaar
• bij koude versmallen de capillairen zodat er minder warmte wordt afgegeven en de lichaamswarmte wordt behouden
• bij warmte verbreden deze capillairen zodat de warmte efficiënter aan de omgeving kan worden afgegeven 

Constante lichaamstemperatuur 

Zweetklieren

• verdamping van zweet zorgt voor afkoeling van lichaam 
• warmte gecombineerd met een hoge luchtvochtigheid moeilijker te verdragen als een droge warmte

Huid als zintuig

De huid bevat vele zintuigen waarmee de omgeving kan worden waargenomen: 

• tastzintuigen
  
• koudezintuigen
  
• warmte zintuigen
• pijnzintuigen

Benoem een plaats op de huid waar er zich veel tastzintuigjes bevinden.

Huid als opslagplaats

De bindweefsellaag onder de huid is een belangrijke opslagplaats voor de vetreserves van het lichaam

Huid als vitamineproducent

Onder de invloed van UV-straling wordt in de huid vitamine D gevormd.

Waarom hebben witte mensen een lichtere huid met minder melanine? 

• De kleurstof melanine beschermt de huid tegen UV-straling. In noordelijkere streken (waar historisch gezien witte mensen leven) met weinig zonlicht zou een te donkere huid echter de aanmaak van vit D te veel hinderen.
• Mensen met een donkerdere huidskleur zijn beter beschermt tegen zonlicht, melanine kan echt huidkanker voorkomen op plaatsen met veel zonnestraling. 

Bouw van de huid 

• opperhuid of epidermus 
•  lederhuid of corium
• onderhuid of subcutis

Opperhuid of epidermus

• buitenste laag
• geen bloedvaten en zenuwen 
• 5 lagen : stratum basale, stratum spinosum, stratum granulosum, stratum lucidum en statum corneum

Stratum basale 

• moederlaag 
• productie nieuwe cellen = keratinocyten
• melanocyten -> productie melanine 

Stratum spinosum

Keratinocyten

Langerhanscellen 

• aanmaak antilichamen 
• oorzaak allergiën
• eiwit langerine bescherming HIV

Stratum granulosum

• cellen in beginstadium verhoorning (keratinisatie)
• keratine = taai, onoplosbaar eiwit 
• eeltvorming -> hoog keratine percentage

Stratum lucidum

• zeer compacte laag
• platte keratinocyten gevuld met keratine 

Stratum corneum of hoornlaag

• buitenste laag epidermis
• verhoornde, afgeplatte, dode keratinocyten
• als schilfers afgestoten en vervangen door nieuwe cellen
• dikke laag bij handpalmen en voetzolen 
• poriën in de hoornlaag, haar, excretiebuisje van zweetklier

Vraag

Waarom is de hoornlaag ter hoogte van de voetzolen en handpalmen dikker?

• Omdat deze plaatsen continu met de omgeving in aanraking komen. Bijvoorbeeld om dingen vast te grijpen of rond te lopen. Daardoor staan ze meer bloot aan verwonding en slijtage dit wordt gecompenseerd door de hoornlaag op deze plaatsen dikker te maken.
  

Vul de juiste termen in op de afbeelding van de epidermis:

Stratum basale – stratum granulosum – stratum corneum – stratum lucidum – stratum spinosum – melanocyte – Langerhanscel – dode, verhoornde cellen – keratinocyte

Lederhuid of corium

Onregelmatig bindweefsel

• elastische vezels (elasticiteit)
• collageen vezels (stevigheid)

Grenst aan opperhuid als kegelvormige uitstulpingen 

• = dermispapillen  

Lederhuid of corium

• bloedvaten
• lymfevaten
• zenuwen
• zintuigen
• zweetklieren

Zweetklieren

• transpiratievocht via porie in opperhuid afgescheiden
• beheerst door sympathische zenuwen van autonome zenuwstelsel

Exocriene klieren 

• klein, verspreid over heel het lichaam

Apocriene klieren

• dik, geurend zweet, vanaf puberteit

Onderhuid of subcutis

• losmazig bindweefsel
• rijk aan vet
• diepste deel onderhuid = subcutaan cellulaire weefsel 

Wat is de Latijnse benaming voor de opperhuid?

1. Epidermis
2. Dermis
3. corium
4. Subcutis

Wat zit er allemaal in de lederhuid?

1. zintuigen, zweetklieren
2. bloedvaten, lymfevaten,
3. vet
4. zenuwen

Uit wat bestaat de onderhuid?

1. vast bindweefsel
2. dicht bindweefsel
3. losmazig bindweefsel
4. geen van allen

Welke functie heeft de opperhuid?

1. Het produceert zweet.
2. Het geeft stevigheid aan de huid.
3. Het omvat de bloedvaten.
4. Het vormt een barrière tussen binnen en buitenwereld.

De opperhuid bestaat uit

1. de hoornlaag en de kiemlaag
2. de bovenlaag en de onderlaag
3. een opperlaag en onderlaag
4. de hoornlaag en de onderlaag

Er zitten vetcellen in de Lederhuid.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de latijnse benaming voor de lederhuid?

1. corium
2. Epidermis
3. Subcutis

Wat is de latijnse benaming voor de onderhuid?

1. Corium
2. Epidermis
3. Subcutis

Wat wordt er veel opgeslagen in het onderhuidse bindweefsel?

1. Water
2. Vet
3. Mineralen

Afbeelding huid 

Vul de cijfers aan met de juiste termen p.8-9 

• 1= Epidermis 1A= Stratum basale 1B=stratum spinosum 1C=stratum granulosum 1D= stratum lucidum 1E= stratum corneum 2=corium 3=subcutis 4=poriën 5=keratinocyten 6=dermispapillen 7=capillaire bloedvaten 8=lichaampjes van vater-pacini 9= lichaampjes van Meissner 10=lichaampjes van Ruffini 11=lichaampjes van Krause 12=zweetklier 13=haarspiertje 14=Langerhans cellen 15=melanocyten 16=haarfollikel

Eczemen

allergie, netelroos

Huidkanker

Melanoom= vorm van huidkanker

Flebologie

= diagnostiek en behandeling van spataderen, oedeem of vocht in de benen, chronische wonden en overige dermatologische aandoeningen van het been

Flebologie 

lymfoedeem

chronische wonden

spataders

Infectieziektes van de huid

herpes (virus)

erysipelas (bacterie)

Geslachtsziekte

Chlamydia:

• bacterie, méér of andere afscheiding, pijn bij het plassen, abnormaal bloedverlies, pijn in onderbuik, onvruchtbaarheid

Syphilis

• bacterie, begint met rood, hard plekje op penis, vagina of anus, later griepsymptomen, ontstekingen organen 

Genitale wratten

• bloemkoolachtig, huidkleurige of bruin bultje dat rond de anus en/of de geslachtsorganen, gaat meestal vanzelf weg 

Haren, nagels en zweetklieren

• kaalheid
• hirsutisme = overmatige haargroei 
• acne = ontstaat door verstopte of ontstoken talgkliertjes
• onychopathie = nagelafwijking
• hyperhidrose = overmatig zweten 

Pigmentafwijkingen

melasma

vitiligo

pityriasis versicolor

Auto-immuunaandoeningen

psoriasis, lichen planus, cutane lupus erythematodes, pemfigoid