Les 8 Culturele verschillen in verbale- en non-verbale communicatie

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Verbaal en non-verbaal

p. 91

Verbaal communiceren = met woorden.

➡️ Alles wat we zeggen of schrijven: praten, bellen, mailen, appen…

Non-verbaal communiceren = zonder woorden.

➡️ Alles wat we uitdrukken met ons lichaam, stem of gedrag:

gezichtsuitdrukking, houding, gebaren, oogcontact en toon van de stem

afstand die je houdt

Bingo!

Herken je de non-verbale interactie? Streep door. 

Roep "Bingo!" als je vier op een rij haalt.

Non-verbale communicatie interpreteren

p. 91

Lees met je schouderpartner de drie teksten luidop.

p. 91

Conclusie

Non-verbale communicatie is cultureel bepaald.

Wat in het ene land een vriendelijk of positief gebaar is, kan in een ander land juist onbeleefd, vreemd of beledigend zijn.

💡 Kort samengevat

• Non-verbale signalen (zoals lachen, duimen, knikken…) betekenen niet overal hetzelfde.
• Je lichaamstaal wordt beïnvloed door cultuur, gewoonten en waarden.

Daarom is het belangrijk om gevoelig te zijn voor context en niet zomaar aan te nemen dat iedereen jouw gebaren op dezelfde manier begrijpt.

Hoe zou jij volgende situaties als non-verbale communicatie interpreteren?

p. 92

Oogcontact maken

Westen

• oogcontact maken tijdens gesprek
• inschatten of we mensen kunnen vertrouwen

Aziatische en Afrikaanse cultuur

• oogcontact onbeleefd bij ongelijke status, staren = domineren

Oosterse cultuur

• ogen neerslaan = getuigen van respect

V-teken

• Teken van Victorie  - Geallieerden tijdens WOII
• Pacifisten - vredesteken
• Omgedraaid = middelvinger opsteken in sommige landen

Oké

• Westen: oké
• Frankrijk: nul
• Japan: geld
• VS: oké - nu haatsymbool WP (white power)

Verbale communicatie

p. 91

Je beluistert een interview met Katarzyna Wiercinska. Zij legt uit waarom sommige mensen het Pools een botte taal vinden.

2. Waarom vonden haar Vlaamse vrienden haar te bot?

2. Waarom vonden haar Vlaamse vrienden haar te bot?

In het Pools gebruikt men vaker imperatieven. bv. 'Geef me de melk!'. In Vlaanderen zouden we eerder zeggen: 'Zou je me de melk even willen geven, alsjeblieft?'

3. Wat bedoelt ze met 'Onze moedertaal is ons referentiepunt'?

3. Wat bedoelt ze met 'Onze moedertaal is ons referentiepunt'?

We denken dat andere talen hetzelfde zijn als onze taal. We vertalen gewoon uit onze eigen taal, maar negeren daarbij verschillen in stijl.

3. Wat bedoelt ze met 'de gewenste  communicatiestijl'?

3. Wat bedoelt ze met 'de gewenste  communicatiestijl'?

De stijl waarmee je communiceert hangt af van je taal, maar ook van de situatie. Elke taal heeft regels die voorschrijven welke woorden of uitdrukkingen gewenst zijn in welke situatie.

4. Wiercinska's vriend noemt haar stijl 'telegrafisch'. Wat bedoelt hij daarmee?

4. Wiercinska's vriend noemt haar stijl 'telegrafisch'. Wat bedoelt hij daarmee?

Hij bedoelt hiermee dat het Pools kortaf is. De boodschappen zijn zo kort als een bericht van de telegraaf.

5. In het interview komen ook verschillen tussen Vlamingen en Nederlanders aan bod. Welke verschillen stelt ze vast?

5. In het interview komen ook verschillen tussen Vlamingen en Nederlanders aan bod. Welke verschillen stelt ze vast?

Vlamingen zijn minder direct in:

•  de inhoud (komen minder snel voor hun mening uit)
• de vorm (beleefder, u-vorm)

6. Sluit het Pools eerder aan bij het Nederlands van de Nederlanders of dat van de Vlamingen?

6. Sluit het Pools eerder aan bij het Nederlands van de Nederlanders of dat van de Vlamingen?

Beide: Polen zijn direct in vorm maar indirect in inhoud.

Falende communicatie

p. 94

Vier criteria van geslaagde communicatie

1. Duidelijkheid: eenduidig en aansluiten bij doelpubliek
2. Gepastheid: beleefd en zonder overbodige details
3. Aantrekkelijkheid: uitnodigend zowel inhoudelijk als vormelijk
4. Correctheid: geen inhoudelijk fouten of taalfouten.

Een leraar zegt: “Schrijf een essay over ‘vrijheid’.”

Sommige leerlingen interpreteren vrijheid als politieke vrijheid, anderen als persoonlijke keuzes.

1. psychologische ruis
2. semantische ruis
3. mechanische ruis

Twee leerlingen ruziën: één zegt iets grappigs over een schoolregel, de ander is al boos door eerdere ruzie.

De opmerking wordt als beledigend ervaren.

1. psychologische ruis
2. semantische ruis
3. mechanische ruis

Een docent stuurt een belangrijke mededeling via e-mail, maar er staat een typfout in het tijdstip van het tentamen.

Leerlingen komen te laat of missen de toets.

1. psychologische ruis
2. semantische ruis
3. mechanische ruis

Taak Falende communicatie

Geef je mening!