3. Metamorphose

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H1.3 Metamorfose

Maar eerst.. Tekenopdracht?!

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat metamorfose is.
• Je kunt de levenscyclus van een koolwitje en van een kikker beschrijven.

Een babygiraffe ziet er hetzelfde uit als haar moeder, maar dan  kleiner. De giraffe ondergaat GEEN metamorfose.

Een baby van een vlinder, kikker of vlieg  noemen we een 'larve'. Die ziet er heel anders uit dan een volwassen dier!

Rups

Dit is een rups, hij groeit uit tot een vlinder

Made

Deze larve noem je ook wel maden. Misschien heb je deze wel eens gebruikt om te gaan vissen? Deze groeien uit tot vliegen!

Kikkervisje

Het kikkervisje ken je misschien al wel! Hij wordt een kikker!

Metamorfose

Een ander woord voor metamorfose is gedaantewisseling. 

Het woord zegt het al een dier wisselt van gedaante. 

Het gaat er helemaal anders uit zien. 

Metamorfose: tijdens de metamorfose veranderen de lichaamsbouw en de leefwijze van het dier

Dieren zonder metamorfose hebben geen levenscyclus

1. waar
2. niet waar

Levenscyclus vlinder

Metamorfose vlinder

Levenscyclus bestaat uit vier stadia:

• Ei
• Larve
• Pop
• Imago

Deze cyclus bestaat uit verschillende stadia's (fases).

1. Eitjes komen uit. De rupsen gaan zich voeden aan bladeren. Ze groeien / vervellen.

2. De rups wordt een pop en hierin vindt een metamorfose plaats waardoor hij in een vlinder veranderd.

3. De imago (volwassen vlinder) gaat op zoek naar een een adere imago om te paren.

4. De imago legt eitjes op bladeren.

Levenscyclus van een koolwitje

1

2

3

4

Pop

Ei

Larve

Imago

eet niet

eet weinig

eet veel

eet niet

Levenscyclus van de bruine kikker

Volwassen kikkers

Volwassen kikkers paren

Ei

- Eieren worden door het vrouwtje afgezet in sloten als een kluit kikkerdril.

- In één kluit zitten tot wel 3000 eieren

- Elk eitje is een geleiachtig omhulsel. In het omhulsel ontwikkelt zich een larve

pas uitgekomen kikkervisje

- ongeveer 6 mm lang

- uitwendige kieuwen

- neemt zuurstof op uit het water via de kieuwen en de huid

- eet vooral algen

kikkervisje met inwendige kieuwen

- ongeveer 10-13 mm lang

- inwendige kieuwen

- staart groeit

- achterpootjes ontwikkelen

Kikkervisje met voor- en achterpoten

- ongeveer 35 mm lang

- voorpoten ontwikkelen

- staart wordt kleiner

Jonge kikker

- ongeveer 15 mm lang

- longen ontwikkelen

- kikker neemt zuurstof op door de huid en de longen

- eet insecten

Volwassen kikker

- ongeveer 6 - 9 cm lang

- leeft op het land bij poeltjes en sloten

- neemt zuurstof op met longen en door de huid

- eet vooral insecten, maar ook kleine muisjes en andere kikkers

- kan zich voortplanten

Levencyclus kikker

1. De "kikkers" in het kikkerdril groeien en ontwikkelen zich.

2. Kikkervis = uitwendige kieuwen voor zuurstof en pootloos.

3.Kikkervisjes worden groter en de metamorfose begint. Uitwendige kieuwen worden inwendig, ze krijgen achterpoten. 

4. Na 8 weken krijgen ze voorpoten en worden de inwendige kieuwen vervangen door longen.

5. Longen zijn ontwikkeld ze kunnen alleen ademen op het land. De staart wordt kleiner ook de tong is nu verder ontwikkeld.

6. Staart is weg en na 2 jaar is de kikker klaar om te paren. 

LET OP

Je hoeft niet stap voor stap de gehele uitleg van elke stap te kennen. je moet de stappen wel kunnen HERkennen en ze opde juiste volgorde kunnen zetten. Maar je hoeft niet uit je hoofd en zonder plaatje alle stappen op te kunnen noemen.

inwendige

kieuwen

uitwendige kieuwen

ademen huid en longen

kikkereieren

eet algen

eet insecten

Evaluatie Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat metaformose is.
• Je kunt de levenscyclus van een koolwitje en van een kikker beschrijven.

Huiswerk: Maak vraag 1 t/m 8 van H1.3  (Hoofdstuk 1, thema 3 "metamorfose"). I