Levensloop H6

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofstuk 6 Levensloop

De Oude dag

Hoofdstuk doelen

• uitleggen dat de oudedagsvoorzieningen uit drie onderdelen bestaat: AOW, (bedrijfs)pensioen en eigen middelen.

• berekeningen uitvoeren met de hoogte van de AOW-uitkering.

• het verschil uitleggen tussen de begrippen waardevast en welvaartsvast en er berekeningen mee uitvoeren.

• het verschil uitleggen tussen een kapitaaldekkingsstelsel en een omslagstelsel.

• dilemma’s beschrijven bij de keuze tussen pensioenvoorzieningen op basis van het omslagstelsel en het kapitaaldekkingsstelsel.

• kunnen uitleggen dat er bij het opbouwen van een (bedrijfs)pensioen sprake is van ruilen over de tijd.

De oudedagsvoorziening

Als je ouder wordt, ga je met pensioen en stop je met werken.

Je inkomen gaat dan fors achteruit.

Toch houd je een bepaald inkomen?!

3 Pijlers pensioen

Pijler 3: Zelf gespaard

Pijler 2: Bedrijfspensioen =Collectief bedrijfspensioen

Pijler 1: AOW uitkering

Wat is de AOW?

1. Uitkering die je krijgt als je werkloos bent
2. Uitkering die je krijgt als je oud bent en mag stoppen met werken
3. Uitkering die je krijgt als je niet genoeg loon krijgt
4. Uitkering die je krijgt als je ziek bent en daarom niet kan werken

De AOW

• De AOW is geregeld in de Algemene ouderdomswet (AOW).
• De AOW is gebaseerd op het omslagstelsel.
• Een omslagstelsel is gevoelig voor veranderingen in de      bevolkingsopbouw.

Vergrijzing

De vergrijzing vormt een gevaar voor de sociale zekerheid

Wat is GEEN gevolg van de vergrijzing?

1. Aantal ouderen in de bevolking neemt toe
2. De gemiddelde leeftijd stijgt
3. Het aantal werkenden (actieven) neemt toe
4. Meer mensen hebben een AOW-uitkering

Waardevast of welvaartsvast

Een uitkering is waardevast of welvaartsvast. 

Waardevast --> Uitkeringen die aangepast worden aan de inflatie

Welvaartsvast --> Uitkeringen die de loonontwikkeling volgen 

Pensioen

• kapitaaldekkingsstelsel: De uitkeringen worden gedaan van een kapitaal dat in de loop van de tijd is opgebouwd.
• verplicht voor bijna alle werknemers
• opgebouwd bij pensioenfonds 
• pensioen is afhankelijk van economische situatie

Pensioen via het kapitaaldekkingsstelsel

Vandaag

Toekomst

Wanneer is het pensioen welvaartsvast?

1. Als de pensioenuitkering mee stijgt met de prijzen.
2. Als de pensioen uitkering mee stijgt met de hoogte van de (cao) lonen.
3. Als de pensioenuitkering mee stijgt met de prijzen en de hoogte van de lonen.

Maken

6.3, 6.5, 6.7

Simo heeft een volledig waardevaste AOW uitkering. Bij inflatie ... de koopkracht van zijn pensioenuitkering.

1. Stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

AOW is gebaseerd op het kapitaaldekkingsstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Dekkingsgraad

De dekkingsgraad geeft aan of de pensioenfonds in staat is aan de toekomstige uitkeringsverplichtingen te voldoen. 

waarde huidig kapitaal / toekomstige verplichtingen x 100%.

Aanvullend pensioen:

• Mensen sparen zelf geld voor later. Dit is dus een kapitaaldekkingsstelsel: pensioenstelsel waarbij de pensioenuitkeringen gefinancierd worden door opgebouwd kapitaal.   

Bij het omslagstelsel ...

1. betaalt iedereen voor zichzelf
2. zijn uitkeringen waardevast
3. zijn uitkeringen welvaartsvast
4. is er sprake van verplichte solidariteit

AOW-uitkeringen worden betaald met gebruik van het omslagstelsel

1. Onjuist; dan zou je zelf voor je AOW betalen
2. Juist; de AOW'ers hebben zelf de premies betaald
3. Juist; de werkenden betalen de premies voor de huidige AOW'ers
4. Onjuist; AOW is gebaseerd op het kapitaaldekkingsstelsel

Welvaartvaste uitkeringen groeien mee met:

1. De rente
2. De nominale lonen
3. De inflatie
4. De Cao lonen

Pensioen is gebaseerd om het omslagstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Stelling 1: Bij een kapitaaldekkingsstelsel is sprake van ruilen over de tijd
Stelling 2: Bij omslagstelsel is er geen sprake van ruilen over de tijd

1. Stelling 1: Juist Stelling 2: Juist
2. Stelling 1: onjuist Stelling 2: Juist
3. Stelling 1: Juist Stelling 2: onjuist
4. Stelling 1: onjuist Stelling 2: onjuist

Ruilen over tijd

Ruilen over tijd

Ruilen over tijd: het uitstellen of vervroegen van je consumptie. 

Sparen: Je stelt je consumptie uit. 

Lenen: Je vervroegt je consumptie. 

De prijs voor ruilen over tijd is de rente

Maken

6.8, 6.9. 6.11 en zelftest!