GR les 4: Bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 4:

De bijwoordelijke bepaling

Je kunt nu...

• het gezegde (wwg en nwg)
• het onderwerp
• het lijdend voorwerp
• het meewerkend voorwerp

... in een zin benoemen.

... en je kunt een zin in zinsdelen verdelen.

Herhaling:

1. Het onderwerp speelt de ... in een zin.

1. hoofdrol
2. bijrol

Herhaling:

2. Het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp spelen een ... in een zin.

1. hoofdrol
2. bijrol

Herhaling:

3. Het lijdend voorwerp ...

1. ondergaat iets (doet zelf niets)
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Herhaling:

4. Het meewerkend voorwerp ...

1. ondergaat iets
2. is de ontvanger (aan wie/voor wie)

Herhaling:
6. Welk zinsdeel is het lijdend voorwerp?

De hond van de buren heeft onze buurman heel hard gebeten.

1. de hond van de buren
2. heel hard
3. er is geen lijdend voorwerp
4. onze buurman

Herhaling:
7. Welk zinsdeel is het meewerkend voorwerp?

De boerin geeft de kippen iedere dag te eten.

1. de boerin
2. iedere dag
3. de kippen
4. er is geen meewerkend voorwerp

Herhaling:

8. Welk zinsdeel is het onderwerp?

De regering geeft het onderwijs extra geld.

1. het onderwijs
2. de regering
3. extra geld
4. geeft

Vooruitblik

Aan het einde van deze les kun je de 

bijwoordelijke bepaling(en) in een zin benoemen.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

De bijwoordelijke bepaling =  de prullenbak van de zin. 

Alle zinsdelen die je overhoudt na het benoemen van het gezegde (wwg of nwg), het onderwerp, het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp zijn een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Enthousiast deelde ik gisteren op het toneel de rozen uit. 

wwg: deelde uit

ond: ik

lv: de rozen

mwv: -

Wat blijft er over? enthousiast - gisteren - op het toneel = bwb

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Bijwoordelijke bepalingen zijn vaak:

• plaatsen (waar) - op het toneel
• tijden (wanneer) - gisteren
• omstandigheden (hoe) -enthousiast

Andere overgebleven zinsdelen zijn, zijn ook bijwoordelijke bepalingen. 

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Voor een foto / staat / een fotograaf / graag / uren / aan de waterkant / te wachten.

wwg: staat te wachten

ond: een fotograaf

lv: -

mwv: -

bwb: voor een foto, graag, uren, aan de waterkant

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

1. Ik wacht in de winkel.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

2. Het broedkastje hangt in de boom.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb
3. De scheidsrechter gaf de verdediger gisteren een rode kaart.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

4. Hier mag men roken.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

5. We hebben gisteren uren in het stadion getraind.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb
6. Vanochtend maakte ik in de keuken het ontbijt voor mijn moeder klaar.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

7. Enthousiast vertelde hij mij gisteren een verhaal.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (nwg/wwg), ond, lv, mwv, bwb

8. Een goede juwelier werkt altijd heel precies.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

9. Dat kasteel is ontzettend oud.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

10. Haar neefje kan heel goed liegen.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb
11. De leerlingen leren grammatica tijdens de Nederlands les op het ATC.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb
12. Tijdens de wedstrijd in Eindhoven pakt de voetballer de bal op.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

13. Peter is al heel lang ziek.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb
14. Wie wordt dit keer de grote spits van het Nederlands elftal?

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

15. Oranje is dit jaar de nummer drie van de poule.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

16. Daley Blind werd halverwege de wedstrijd gewisseld.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

17. Van Persie scoort dit jaar regelmatig met het hoofd.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

18. Hiddink blijft voorlopig bondscoach.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

19. Mijn zusje hangt haar jas altijd op aan een stoel.

Zet strepen tussen de zinsdelen
Benoem: gez (wwg/nwg), ond, lv, mwv, bwb

20. Jim komt iedere keer in de problemen.

1. Wat vind je moeilijk?
2. Waarover heb je nog vragen?
3. Wat ga je doen om antwoord op je vragen te krijgen?

Einde van de les!