Tentamen voorbereiding 1

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Pak je

spullen

Vandaag:

- Planning bekijken

- Voorbeeldopdracht H5

Planning

Voorbeeld

Er wordt een meting uitgevoerd op 

een onbekende isotoop van Berylium.

a) Bepaal met behulp van de figuur

van welke isotoop van Berylium hier 

sprake is.
b) Stel de vervalvergelijking op van dit  isotoop.

c) Bepaal met behulp van de figuur de gemiddelde activiteit in de eerste 0,10 femtoseconde

d) Bepaal met behulp van de figuur de activiteit op t = 0,10 femtoseconde. 

e) Bereken hoeveel kg Berylium er was op tijdstip t = 0.

Welke tentamenvragen zou je kunnen stellen bij deze vervalkromme?

Voorbeeld

Er wordt een meting uitgevoerd op 

een onbekende isotoop van Berylium.

a) Bepaal met behulp van de figuur

van welke isotoop van Berylium hier 

sprake is.
b) Stel de vervalvergelijking op van dit  isotoop.

c) Bepaal met behulp van de figuur de gemiddelde activiteit in de eerste 0,10 femtoseconde

d) Bepaal met behulp van de figuur de activiteit op t = 0,10 femtoseconde. 

e) Bereken hoeveel kg Berylium er was op tijdstip t = 0.

Beste opdrachten H4

4.1: 7 en 8

4.2: 19, 20, 23

4.3: 33, 35

4.4: 43, 48

Gemengd: 55, 56

Beste opdrachten H5

5.1: 8

5.2 15, 19

5.3: 30, 31, 36

5.4: 41, 43

Gemengd: 49ab, 51abc

50(niet b)

Voorlezen

Voorbeeld

a) vul dit schema in

b) Welke trilling gaat het snelst door de evenwichtstand?

	amplitude	trillingstijd	frequentie
A
B
C
D

Hier links zie je een trilling 500Hz.

a) Bepaal de schaal van de x-as

De schaal van de y-as is 5V/div.

b) Bepaal de amplitude van de trilling.

Bepaal de hartslag van de persoon waar dit cardiogram bij hoort (in hartslagen per minuut).

Voorbeeld

Een springplank gedraagt zich als een veer met een 

veerconstante van C=6000 N/m

a) Bereken de trillingstijd wanneer er iemand van 65 kg op de springplank gaat staan.

Iemand van 80 kg rent naar de springplank en zet zich af. Er ontstaat een trilling met een amplitude van 6,5 cm.

b) Bereken hoe ver de veer maximaal ingedrukt wordt.

4.1 Eigenschappen van trillingen

Begrippen:

Evenwichtstand

Uitwijking

Amplitude

Trillingstijd

Frequentie

Vaardigheden:

• Omrekenen van trillingstijd naar frequentie en andersom  

4.2 Diagrammen en functies

Begrippen:

oscillogram

cardiogram

(u,t)-diagram

harmonische trill.

Vaardigheden:

• Aflezen van een oscillogram en cardiogram
   
• Aflezen van een (u,t)-diagram

Verder oefenen met: 

Het bepalen van amplitude, trillingstijd, frequentie uit een (u,t)-diagram, en een uitspraak doen over de snelheid.

20

4.3 Resonantie

Begrippen:

Harmonische tr.

Vaardigheden:

• Rekenen met de formule voor trillingstijd van een massa-veersysteem.
• Rekenen met de formule voor veerkracht. 

F​v​​=C⋅u

T=2π√​(​C​​m​​)​​​

4.4 Cirkelbewegingen

Begrippen:

baansnelheid

omlooptijd

middelpunt-

              zoekende
              kracht

Vaardigheden:

• Rekenen met de formule voor de snelheid van een eenparige cirkelbeweging.
• Rekenen met de formule voor de middelpuntzoekende kracht. 

Voorbeeld

Een blaadje sla (0,8 gram) draait rond
in een slacentrifuge. De slacentrifuge 

heeft een diameter van 35cm. Het
blaadje sla draait 12 rondjes per seconde.

a) Bereken de baansnelheid van het blaadje sla.

b) Bereken de middelpuntzoekende kracht die op het blaadje sla werkt.

Verder oefenen met: 

Formule voor trillingstijd van een massa-veersysteem 

33

Cirkel-bewegingen

43

	maandag	woensdag	vrijdag
week 23	Tentamenweek	Tentamenweek	Werken aan presentaties
week 24	Werken aan presentaties	Presentaties(4x)	Presentaties(2x)
week 25	Presentaties(2x)	Presentaties(4x)	inhalen

	maandag	woensdag	vrijdag
week 19	Uitleg presentaties	Werken aan presentaties	[uitval]
week 20	Belangrijk?/Tips	H4 herhalen	H5 herhalen
week 21	[uitval]	Oefenen H4	Oefenen H5
week 22	Laatste vragen	Laatste vragen	Tentamenweek

5.1 Straling en bronnen

Begrippen:

fotonen

radioactief                  /    /     -straling

ioniserend verm.

doordringend v.

bestraling

besmetting

Vaardigheden:

• Vertellen over de verschillende soorten straling
• Vertellen over het verschil tussen bestraling en besmetting. 

α

β

γ

5.2 Atomen en verval

Begrippen:

atoomnummer

massagetal

moederkern

dochterkern

vervalvergelijking

isotoop

Vaardigheden:

• Het opstellen van een vervalvergelijking.
• Vertellen over het aantal protonen en neutronen van verschillende isotopen.

5.3 Ioniserend en doordringend vermogen

Begrippen:

doordringend 
             vermogen

ioniserend
              vermogen

halveringsdikte

Vaardigheden:

• Vertellen over het doordingend en ioniserend vermogen van de drie soorten straling. 
• Berekeningen maken over halveringsdikte.

5.4 Activiteit en halveringstijd

Begrippen:

activiteit

halveringstijd

Vaardigheden:

• Berekeningen maken over halveringstijd.
• Activiteit afleiden uit een vervalkromme.

Voorbeeld

Het koolstof in natuurlijke materialen bevat zowel 

C-12 als C-14. De aanwezigheid van deze isotopen kan gebruikt worden om de leeftijd van iets te schatten.

a) Stel de vervalvergelijking op van de radioactieve koolstof isotoop.

b) Leg uit hoe het aantal protonen en neutronen in 

     C-14 en C-12 van elkaar verschillen.

c) Leg uit of de straling die bij dit verval 

     vrijkomt schadelijk is.

Verder oefenen met: 

vertellen over verschillende soorten straling

8

het opstellen van vervalvergelijkingen

15

vertellen over het aantal protonen en neutronen van isotopen

11, 12, 19

Voorbeeld

Er wordt een meting uitgevoerd op 

een onbekende isotoop van Berylium.

a) Bepaal met behulp van de figuur

van welke isotoop van Berylium hier 

sprake is.
b) Stel de vervalvergelijking op van dit  isotoop.

c) Bepaal met behulp van de figuur de gemiddelde activiteit in de eerste 0,10 femtoseconde

d) Bepaal met behulp van de figuur de activiteit op t = 0,10 femtoseconde. 

e) Bereken hoeveel kg Berylium er was op tijdstip t = 0.

Voorbeeld

Kernafval blijft nog lange tijd     -straling

uitzenden. Daarom wordt het in vaten

in dikke lagen beton gegoten. De halveringsdikte van    -straling in beton is 3 cm.

a) Bereken hoeveel procent van de     -straling wordt tegen gehouden door een laag van 15cm beton.

b) Leg uit of kernafval wat      -straling uitzendt ook in beton moet worden opgeslagen.

γ

γ

γ

α

Voorbeeld

Kernafval blijft nog lange tijd straling uitzenden. 

Belangrijkste bestandsdeel van kernafval uit Nederlandse centrales

is Cesium-137. Dit isotoop vervalt onder uitzending van       - en      - straling.

a) Stel de vervalvergelijk op voor het verval van Cesium-137

Het kernafval wordt opgeslagen in stalen vaten met daarin beton gegoten. Aan het begin van de opslag heeft de     - straling een energie van 50 keV.

b) Bereken hoeveel procent van de     -straling wordt tegen gehouden door een laag van 0,15m beton.

c) Leg uit of kernafval wat alleen maar     -straling uitzendt ook in beton moet worden opgeslagen.

γ

γ

β

γ

α

Voorbeeld

a) vul dit schema in

b) Welke trilling gaat het snelst door de evenwichtstand?

	amplitude	trillingstijd	frequentie
A
B
C
D

Voorbeeld

Een blaadje sla (0,8 gram) draait rond
in een slacentrifuge. De slacentrifuge 

heeft een diameter van 35cm. Het
blaadje sla draait 12 rondjes per seconde.

a) Bereken de baansnelheid van het blaadje sla.

b) Bereken de middelpuntzoekende kracht die op het blaadje sla werkt.

Voorbeeld

Een springplank gedraagt zich als een veer met een 

veerconstante van C=6000 N/m

a) Bereken de trillingstijd wanneer er iemand van 65 kg op de springplank gaat staan.

Iemand van 80 kg rent naar de springplank en zet zich af. Er ontstaat een trilling met een amplitude van 6,5 cm.

b) Bereken hoe ver de veer maximaal ingedrukt wordt.

Verder oefenen met: 

Berekeningen maken over halveringsdikte

36

Berekeningen maken over halveringstijd

38

Activiteit afleiden uit een vervalkromme

vb5, 43, 54b