Les Dierziektes: Schaap

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ziektes bij een schaap

Les 3 dierziekten

 Deze les heeft betrekking op 'het schaap.'

Iedere les is opgebouwd uit:

• Wat is het
• Ziekteverschijnselen
• Oorzaak
• Besmetting
• Preventie

Normaalwaarden

• Een gezond schaap haalt twaalf tot vijftien keer per minuut adem.
  
• Pols van 70 tot 90 slagen per minuut
  
• Tempratuur tussen de 38,5 en 40 graden
  

Rotkreupel

Wat is het?

Dit is besmettelijke klauwziekte van schapen maar ook van geiten. Twee soorten bacterien veroorzaken een ontsteking van de tussenklauwen.

Verschijnselen

Het klauwtje voelt vaak warm aan, is vaak pijnlijk en ze beginnen kreupel te lopen.

Daarnaast heeft de ontsteking een typerende geur.

Oorzaak

De aandoening begint met een ontsteking. En wordt veroorzaakt door twee bacteriën: Dichelobacter nodosus en Fusobacterium necrophorum. Deze bacterieriën slaan meestal toe bij een vochtige, warme omstandigheid. 

Besmetting

De besmetting komt van een bacterie en is dus gemakkelijk over te dragen op de rest van de kudde.

Preventie:

• er is een enting voor
• Goed bekappen is belangrijk
• Samen met de dierenarts een passende behandeling zoeken

Leverbot

Wat is het?

Leverbot is een parasitaire platword die de lever beschadigt. De leverbot leeft in de galgangen en produceert veel eieren die er via gal met de mest weer uitkomen

Er zijn tweevormen:

• Acute leverbot
• Chronische leverbot

Verschijnselen

Acute leverbot

• Plotseling sterven zonder sympthomen
  
• heftige onstekingen in de buikholte
  

Chronische leverbot

• Langzame vermagering
• Grauwe open vacht
• Dieren worden traag
• Slijmvliezen worden bleek
• Bloedarmoede

Oorzaak

Besmetting verloopt via een tussengastheer: leverbotslak (kleine slakjes)

Deze slakjes leven op de grens van water en grond. Er ontstaat een larve met staart die weer wordt opgegeten door het schaap.

 Met name in natte perioden of natte weiden. 

Besmetting

Besmetting vindt plaats door een tussengastheer. 

Preventie:

Je kunt leverbot prima behandelen met behulp van de dierenarts.

Je kunt het ontdekkien via bloedonderzoek of mestonderzoek.

Myasis

Wat is het?

Myiasis wordt ook wel huidmadenziekte genoemd. De blauwgroene bromvlieg (Lucilia sericata) legt haar eitjes in de wol van het schaap, dicht bij de haarwortels. De maden die hieruit groeien voeden zich met huidvocht en schilfers en wanneer je te laat behandeld eten ze zich een weg naar binnen.

Verschijnselen

• Schaap zondert zich vaak af
• is schrikachtig
• kijkt om naar de aangetaste plek of maakt met de kaak krabbende bewegingen in de lucht

Oorzaak

Myiasis wordt dus veroorzaakt door de blauwgroene bromvlieg die eitjes dicht bij de haarwortel van de wol legt. De maden die uit deze eitjes komen voeden zich met huidvocht en schilfers maar uiteindelijk zoeken ze hun weg naar binnen in het nog levende schaap. 

Besmetting

Myiasis is neit besmettelijk.

Preventie:

Het is mogelijk om de schapen met medicatie.

Daarnaast is een keer extra scheren een optie, dit verkleint het risico omdat het in een korte vacht niet voor komt. 

Zere bekjes

Wat is het?

Zere bekjes of ecthyma is een besmettelijke aandoening van de huid en slijmvliezen die zorgt voor blaasjes en korstjes op de huid.

Verschijnselen

Eerst ontstaan de bultjes. Deze worden later puistjes en blaasjes die uiteindelijk een korstig plekje vormen. Bij lammeren zie je dit vooral rond de bek, oogleden en rond de uitwendige geslachtsorganen

Oorzaak

Zere bekjes wordt veroorzaakt door een virus en is erg besmettelijk. De uier van het schaap kan ook besmet raken waardoor ook de lammeren besmet raken. Dit kan ervoor zorgen dat de lammeren niet goed drinken. 

Besmetting

Dit is een besmettelijk virus dat ook op mensen overdraagbaar is. 

Preventie:

Hygiëne is heel belangrijk bij zere bekjes. Voorkom dat een besmet dier in aanraking komt met een dier dat nog niet besmet is. Dit geldt ook dat je zelf ervoor moet zorgen dat je niet de dieren infecteert door van de ene naar de andere stal zonder de hygiëne in acht te nemen.

Scrapie

Wat is het?

Scrapie is een besmettelijke aandoening van het zenuwstelsel bij schapen en geiten. De aandoening leidt tot een sponsachtige structuurverandering van de hersenen. 

Verschijnselen

De naam is afkomstig van het belangrijkste symptoom, het schuren (in het Engels: to scrape) wat zieke dieren voortdurend doen. Door dit schuren ontstaan allerlei huidafwijkingen. Daarnaast zijn er afwijkingen in de bewegingen, zoals een onzekere gang, rillen en trillen. De dieren vermageren terwijl ze een normale eetlust houden. De ziekte heeft een lange incubatieperiode, is dodelijk en heeft een verloop van 14 dagen tot 6 maanden. 

Oorzaak

De ziekte wordt veroorzaakt door prionen en is besmettelijk. Een prionziekte wordt veroorzaakt doordat een normaal eiwit in de hersencellen wordt omgevormd tot een abnormaal eiwit. Het normale eiwit heeft een functie in het biologische ritme, het draagt boodschappen over tussen cellen en wordt in principe na gebruik door de enzymen van de hersencellen afgebroken. Om nog onbekende redenen verandert het eiwit soms van structuur, waarna het een ravage aanricht in het zenuwstelsel

Besmetting

Deze ziekte is besmettelijk.

Preventie:

Je kunt scrapie voorkomen door rammen te kiezen die scrapievrij zijn.

Na besmetting is alleen het ruimen een oplossing.

Einde

Dit is het einde van de derde les. Deze ziektes moet je weten voor de toets en deze les kun je vaker terug kijken. Op de ELO zijn er geen bronnen beschikbaar voor ziektes bij schapen, de informatie uit deze les is dus je lesstof.