Les 3

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Werkblad 2 bespreken

Q-koorts en Kattenkrabziekte

Q-koorts

Ziekteverwekker: bacterie (Coxiella burnetti)

Komt vooral voor bij melkgeiten en melkschapen

Q-koorts is niet van mens op mens overdraagbaar, alleen van dier op mens en dier op dier

Dieren zijn vaak symptoomloze dragers, soms zeer veel doodgeboren lammeren of verwerpen van ongeboren dieren (abortus: ‘miskraam’)

Q-koorts

Besmettingsweg:

Indirect: door inademen van lucht met de bacterie

De bacterie komt in de omgeving tijdens het lammeren of afstoten van ongeboren dieren bij besmette geiten en schapen

Vooral het vruchtwater en de placenta bevatten veel bacteriën

De bacterie komt ook in melk, urine en mest voor

De bacterie kan maanden tot jaren overleven in de omgeving

Q-koorts

Verschijnselen mens:

Griepachtige klachten

Heftige hoofdpijn

Hoge koorts

Longontsteking, droge hoest, pijn op de borst

Hart- of leverontsteking

Vermoeidheid die zeer lang aanhoudt

Q-koorts

Preventie:

Zwangere vrouwen en mensen met een lage weerstand moeten direct contact met melkgeiten en melkschapen vermijden

Drink geen rauwe melk en eet geen rauwe melkproducten

De kans op besmetting is het grootst tijdens de lammerperiode (februari tot mei)

Dieren en mensen uit risicogroepen kunnen gevaccineerd worden tegen Q-koorts

Q-koorts kan leiden tot hart- of leverontsteking

1. Waar
2. Niet waar

Kattenkrabziekte

Ziekteverwekker: bacterie (Bartonella henselae)

22% van de katten zijn symptoomloze dragers en hebben soms grote aantallen levende bacteriën in het bloed

Besmettingsweg :

Direct contact: krab, beet of contact met speeksel van een kat

Katten besmetten elkaar onderling via vlooien (indirect contact)

Kattenkrabziekte

Verschijnselen mens:

Eén of meerdere knobbeltjes van enkele mm op de huid

Blaasjes die later veranderen in korstjes

Na twee weken ontsteking van de lymfeklieren, soms met abces

Soms koorts, hoofdpijn en algemeen ziek

In zeer zeldzame gevallen hersenvliesontsteking, coma en dood

Kattenkrabziekte

Preventie:

Na een beet of krab direct uitwassen en desinfecteren

Vlooien bestrijden bij katten

Mensen met een slechte weerstand kunnen beter niet met katten omgaan

Wat is GEEN manier om als mens kattenkrabziekte op te lopen?

1. Een krab
2. Een beet
3. Via speeksel
4. Via vlooien

Virale zoönosen

Leerdoelen

Je kan de oorzaak, symptomen (ziekteverschijnselen) en de besmettingsweg van hondsdolheid (Rabiës), zere bekjes, de vogelgriep en COVID-19 opnoemen en uitleggen wat je kan doen om deze ziekten te voorkomen (preventie)

Virale zoönosen

Virale zoönosen zijn zoönosen die veroorzaakt worden door een virus

Virussen kunnen zichzelf niet voortplanten, maar gebruiken hiervoor de cellen van mensen en dieren

De gastheercel wordt aangezet tot het maken van nieuwe virusdeeltjes

Virale zoönosen

De symptomen van een virusinfectie ontstaan vooral doordat de lichaamscellen afsterven en doordat het immuunsysteem het virus aanvecht (koorts)

Virussen zijn niet te doden met medicijnen, het immuunsysteem moet zelf een virus aanvechten en cellen die geïnfecteerd zijn met het virus opruimen

Wél kunnen er vaccinaties worden ontwikkeld

Hondsdolheid

Ziekteverwekker: het rabiësvirus (een lyssavirus)

Alle zoogdieren kunnen besmet raken met het rabiësvirus

Besmettingsweg: 

Verspreiding via speeksel van carnivoren, vooral veel bij honden, vossen en vleermuizen

Besmetting door direct contact (beet of lik) van een geïnfecteerd dier

Hondsdolheid

Verschijnselen mens:

Eerst aspecifieke symptomen als koorts, malaise, hoofdpijn, misselijkheid, zere keel

Vervolgens prikkelbaarheid, overgevoeligheid voor licht en geluid, kramp, stuipen, verlamming, problemen met slikken en ademen, soms bang voor water (watervrees)

Als de ademhalingsspieren verlammen treedt de dood in

Als de symptomen tot uiting komen is geen behandeling meer mogelijk, maar volgt de dood altijd!

Hondsdolheid

Preventie:

De wond meteen uitspoelen met water en desinfecteren

Direct daarna zo snel mogelijk naar de dierenarts of het ziekenhuis voor toediening van een serum

Laat jezelf en je hond/kat vaccineren als je naar het buitenland gaat

Wat is GEEN symptoom van hondsdolheid bij de mens

1. Koorts
2. Verlamming
3. Overgevoeligheid voor licht
4. Schuimbekken

Zere bekjes

Ziekteverwekker: het Ecthyma-virus

Komt vooral veel voor bij schapen en geiten

Veroorzaakt zweren en korsten rond de bek en kop

Na het doormaken van de ziekte zijn de dieren levenslang immuun

Besmettingsweg: Via direct contact met besmette dieren

Zere bekjes

Verschijnselen mens: Blaren/zweren op de contactplek

Meestal de hand of arm, in zeldzame gevallen het oog

Geneest binnen 4 tot 6 weken zonder littekens

Preventie

Hygiënische maatregelen

Dragen van PBM

Dieren kunnen gevaccineerd worden

Als een schaap eenmaal zere bekjes gehad heeft, dan kan hij het niet nóg een keer krijgen

1. Waar
2. Niet waar

Vogelgriep 

Ziekteverwekker: griepvirussen
(aviaire influenza)

Komt voor bij alle vogels

De meeste vogelgriepvirussen zijn relatief mild

Besmettingsweg: 

Via direct en intensief contact met besmette vogels, ontlasting en via de lucht (stof en waterdruppels)

Vogelgriep

Verschijnselen mens: 

Griepverschijnselen (koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoest)

Meestal milde klachten

Preventie:

Er bestaat geen vaccin voor mensen, wel voor vogels (werking is matig)

Besmette bedrijven worden gesloten en geruimd om verspreiding te voorkomen

Mensen die met veel met vogels werken krijgen soms virusremmers

Mensen kunnen besmet raken met de vogelgriep door inademing van stof

1. Waar
2. Niet waar

Maken: werkblad 3