Automatisch tekenen met tatoeëerder Emiel Steenhuizen

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Les waarin tatoeëerder Emiel Steenhuizen via een filmpje vertelt hoe hij werkt en hoe Vincent hem inspireert. In de les proberen leerlingen 'automatisch' te tekenen en ontdekken ze wat dit met hen doet. Daarnaast maken ze een tattoo portret van elkaar. Deze les kunnen leerlingen zelfstandig volgen, maar kan ook klassikaal worden gegeven.

Instructies

Algemene leerdoelen

• Leerlingen tekenen 'automatisch' en reflecteren op wat dit men hen doet. 

• Leerlingen nemen een interview bij elkaar af om elkaar beter te leren kennen.

• Leerlingen maken een symbolisch portret van hun buur in tattoo stijl. 

• Leerlingen maken kennis met Vincent van Gogh.

• Leerlingen ontdekken hoe Vincent relevant kan zijn voor hedendaagse makers en mogelijk voor henzelf.

Algemene leerdoelen

• Domein kunst en cultuur: kerndoel 48, 50 en 51

Benodigde materialen

• Tekenspullen.

Emiel Steenhuizen

Vincent van Gogh

Hoe inspireert Vincent van Gogh tatoeëerder Emiel Steenhuizen?

Ga naar de volgende slide en bekijk het filmpje van Emiel.

Automatisch tekenen met tatoeëerder Emiel Steenhuizen

Beantwoord de vraag op deze slide in losse steekwoorden via de mindmap.

Wat herkent Emiel in Vincents tekenstijl?

Emiel waardeert Vincent om zijn felle kleurgebruik en zijn 'vluchtige manier van tekenen'. Emiel zegt: 'Je ziet dat hij niet nadenkt, maar gewoon gaat.'  

Heb jij wel eens getekend zonder er over na te denken? Volg de vijf stappen hiernaast en probeer het eens. 

Automatisch tekenen

Gedachten

Je hoofd helemaal 'uit zetten' en niets denken kan niet. Maar je niet teveel aantrekken van wat je denkt wel. 

Stap 1

Teken 1 minuut korte streepjes in allerlei richtingen.

Stap 2

Teken 1 minuut golfjes in verschillende richtingen.

Stap 3

Teken binnen 10 seconden een paar grote golvende lijnen over je papier. Ze mogen elkaar doorkruisen of aanraken. Als je maar meerdere vlakken op je papier krijgt.

Stap 4

Bedenk voor elk vlak een patroon, zoals je hiernaast ziet in Emiels pasteltekening Half Full. Neem per vlak niet meer dan 30 seconden de tijd.

Stap 5

Teken de golvende lijnen dik over. Zo heb je een mooie rand tussen de patronen.

Zorg dat alle leerlingen het volgende tekenmateriaal voor zich hebben:

• Potlood of pen
• Vel papier 

De leerlingen doen alle opdrachten op deze slide op hetzelfde vel papier. 

Over opdracht 4 zal een leerling  tussen de 5 en 10 minuten doen, mits het op A4 formaat is. Hoe kleiner het vel, hoe korter het zal duren. Advies is om opdracht 4 na maximaal 10 minuten te stoppen.

Automatisch tekenen is iets wat je kan doen om je hoofd een beetje ‘uit te zetten’ en te ontspannen. Werkte dat inderdaad ook zo bij jou?

Ja, ik kon mijn hoofd 'uit zetten' en voelde me ontspannen.

Ja, ik kon mijn hoofd soms 'uit zetten' .

Nee, ik kreeg extra veel gedachten.

Leg uit: dit was een soort doodle-opdracht. Doodlen is iets wat je kan doen om te ontspannen en je hoofd even ‘uit te zetten’.

Vragen om te bespreken:

• Wat merkte je op tijdens het tekenen? 
• Wat voor invloed had de tijd? 
• Wat was de invloed van de patronen (herhaling)? 
• Wanneer voel je je fijn?

Automatisch tekenen wordt ook wel doodlen genoemd. Voor sommigen is het een trucje om geconcentreerd te blijven, als ze druk zijn in hun hoofd. Bespreek de vragen hiernaast met je buur. 

Vraag 1

Heb jij het idee dat het maken van zo’n soort tekening jou tijdens een les zou kunnen helpen met opletten? Of juist niet? Noem twee dingen die bij jullie helpen om je aandacht erbij te houden.

Vraag 2

Heb je het idee dat zo’n tekening kan helpen met ontspannen? Waarom wel of niet? Verzin samen tenminste 3 dingen waardoor je ontspant. 

Bespreek de observaties van de leerlingen klassikaal en vat samen. 

Zoals je in het filmpje zag, zet Emiel tatoeages. Hierbij werkt hij langzaam en precies. 

Een tatoeage is iets persoonlijks. Een soort portret. Vaak zit er een verhaal achter. 

Vincent

Paul

Van Gogh tatoeage

Sommige mensen voelen zich zo verbonden met Van Gogh dat ze een tatoeage laten zetten met iets uit zijn werk.

Stoel als portret?

Naast landschappen en stillevens, schilderde Vincent ook portretten. Soms letterlijk, maar ook wel eens figuurlijk. Je zou kunnen zeggen dat deze twee stoelen portretten zijn. Elke stoel vertelt iets over de eigenaar en diens karakter.

Vertel: naast landschappen en stillevens, schilderde Vincent ook portretten. Soms letterlijk, maar ook wel eens figuurlijk. 

Je zou kunnen zeggen dat deze twee stoelen portretten zijn. Elke stoel vertelt iets over de eigenaar en diens karakter. Bespreek met de klas. Wat vertelt de stoel van Vincent over hemzelf? En die van zijn kunstenaarsvriend Paul Gauguin?

Vincent

- Eenvoud (n.a.v. het type stoel)

- houdt van pijproken

- Iemand die van de dag houdt

- Etc.

Paul

- Elegant (vorm van de stoel)

- Mysterieus (kaars)

- Houd van lezen

- Iemand die van de avond/nacht houdt

- Etc.

Opdracht: Ontwerp een tattoo speciaal voor je buur en leer elkaar beter kennen

Stap 2: Interview

Interview elkaar. Hier zijn wat voorbeeldvragen. Kies er een paar (of allemaal) en maak een woordweb van de antwoorden:

• Wat is je favoriete muziek?
• Wat is jouw mooiste herinnering?
• Hoe ziet jouw droomreis eruit?
• Wat zijn je hobby’s?
• Wat is jouw favoriete kleur?
• Is er iets in je leven, een persoon, dier, voorwerp of symbool, dat voor jou veel betekent?
• Waar denk je vaak over na? 
• Wat is je lievelingseten?
• Wat maakt jou vrolijk?
• Vind je dikke of dunne lijnen mooi? Of stippeltjes?

Stap 1: Intro

Jij maakt een unieke tattoo voor je buur. De tatoeage is een soort portret van de ander, zoals de stoelen van Vincent en Gauguin. Via symbolen en hints laat je iets zien van wat je buur belangrijk vindt. Het kan ook iets zeggen over diens interesses of persoonlijkheid (eigenschappen). Om een tattoo te kunnen ontwerpen ga je in gesprek met je buur. Zie stap 2.

Stap 3: Schetsen

Kijk eens goed naar het woordweb over je buur. Maak bij tenminste vier woorden een tekeningetje. Dit kan je alvast op ideeën brengen.

Voorbeeld

Bij deze tatoeage zie je een combinatie van eten (fruit), drinken, voorwerpen (kan, mes, glas) en dieren (vogels). En een bepaalde plek: zonsondergang aan zee… Of is dat een hint naar een dierbare herinnering? Wat betekent dit allemaal?

Op deze manier kan je het ontwerp van de tatoeage ook aanpakken. Je combineert verschillende symbolen, voorwerpen en belangrijke ‘dingen’ (plekken, herinneringen, bloemen, dieren). 

Stap 5: Kiezen en uitwerken

Welk concept vind je het sterkst? Welke wil je uitwerken tot officiële tattoo? Ga daarmee verder.

Je kan kijken naar de tatoeages van Emiel om te zien hoe je de tekenlijnen interessant maakt. Maar je kan natuurlijk ook de stijl toepassen die je buur leuk vindt.

Stap 4: Concepten

5A: Schets vier concepten, elk binnen 1 minuut.

5B: Schets nu een ander concept binnen 2 minuten.

Maak een foto van je tattoo en lever hem hier in. 

Reflecteer met de leerlingen op gelijkenissen, verbanden,

verschillen in stijl en combinaties.

Optie: Kunnen de leerlingen misschien al zien welk ontwerp bij wie hoort? Of zijn er juist grote verrassingen?