Resultaten onderzoek STUDIEDAG

• Levensbeschouwing
• WO
• Studiejaar 2

Resultaten onderzoek

“Meneer, waarom krijgen we eigenlijk levensbeschouwing? 

Wat hebben we daar nou aan?” 

Inhoud

1. Aanleiding(en)
2. Verklaringen (theoretische probleemanalyse)
3. Over het onderzoek (kort)
4. Onderzoeksresultaten
5. Oplossingen?
6. Aanbevelingen
7. Bijvangst
8. Oproep! 

1. Aanleiding(en)

Inleiding op de aanleiding.

Werkvormen? 

Nee!

Imago dus.

Persoonlijke ervaringen...

"Het vak levensbeschouwing behoort al jarenlang tot de minst populaire schoolvakken onder Havisten en VWO-leerlingen" (Qompas, 2019 en 2023). 

"De motivatie van leerlingen ontbreekt, de lesinhoud wordt niet serieus genomen, ouders zien de meerwaarde van het vak niet altijd in en ook onder collega’s wordt het vak soms afgedaan als bijvak" (Den Ouden, 2020).

2. Verklaringen 

1. Het vak sluit niet goed aan op de geseculariseerde, plurale samenleving (Van Der Straaten & Farasat, 2022).
   
   
2. Vrijheid vanuit overheid leidt tot vrijblijvendheid (Van Der Straaten & Farasat, 2022).
   
   
3. Draait het vak om kennis, persoonlijke vorming, of beiden?

3. Over het onderzoek...

• Mixed method-onderzoek - zowel crosssectioneel als longitudinaal.
• Enquêtes en interviews.
• Kwalitatieve en kwantitatieve data. 
• Stakeholdersanalyse etc... laat ik voor nu even achterwege, maar als je interesse hebt in het volledige onderzoeksverslag, stuur me dan een bericht! 

3. Hoofdvraag

“Hoe wordt het schoolvak levensbeschouwing gewaardeerd door docenten, leerlingen, ouders en directie op het Theresialyceum (micro-niveau), op andere OMO-scholen en binnen OMO als overkoepelende organisatie (meso-niveau) en welke mogelijkheden worden gezien voor verbetering van het imago volgens docenten, leerlingen, ouders en directie?” 

3. Deelvragen

• Hoe wordt het schoolvak momenteel gewaardeerd?
• Wat zijn mogelijke verbeteringen? *
• Voordragen suggesties en verbeteringen.

*Ik was tevens benieuwd naar twee eigen oplossingen.

Aantal respondenten: 884. Maar: samenvoegen van clusters.

Overzicht cluster 'relatie'.

Overzicht cluster 'religie'.

Op basis van deze resultaten wordt LV over het algemeen positief gewaardeerd. Verdieping:

Leerlingen evenwichtig verdeeld, lichte piek bij positieve waardering van de stelling. Ouders zijn positief: een meerderheid (80%) geeft aan het schoolvak belangrijk te vinden. Collega’s geven aan het schoolvak belangrijk te vinden.

Leerlingen zijn gemengd. Onder ouders is 12% negatief. Collega’s hebben voornamelijk een positieve, algemene indruk van het schoolvak.

Meer dan de helft van de leerlingen is neutraal, maar 37,6% ziet wel een imagoprobleem. Ouders zien met ruim twee derde (68,9%) een imagoprobleem. Onder collega’s overheerst de neiging te erkennen dat er een imagoprobleem is. 

4. Oplossingen?

Wat bepaalt het imago van een vak?

Zijn hier mogelijk verbeteringen in te vinden? 

• Oplossing 1: naam(-sverandering)
• Oplossing 2: kernvak
• Cijfers

Meer dan de helft van de respondenten vindt dat de naam van een schoolvak in beperkte tot grote mate samenhangt met het imago van dat schoolvak (samen 61%).

Echter, een overgrote meerderheid van de respondenten vindt dat de naam ‘levensbeschouwing’ prima is. 
Bovendien: praktische bezwaren (interviews).

We zien in feite dat de resultaten van vraag 10 als vanzelf voortvloeien uit de resultaten van vraag 9: 62% staat negatief tot zeer negatief tegenover dit voorstel.

Cijfers worden met 62,6% belangrijk tot zeer belangrijk gevonden. De lesinhoud wordt met 82,4% belangrijk tot zeer belangrijk gevonden en de docent(e) staat op de tweede plaats met 79,8%. 

Over het algemeen zien we dat cijfers belangrijk zijn voor het imago van een schoolvak.

Het merendeel van alle respondenten geeft aan dat cijfers motiverend tot zeer motiverend werken voor een schoolvak. 

Input respondenten open vraag enquête: 216. Feedback / suggesties (positief en negatief) zijn meegenomen in de aanbevelingen. 

5. Aanbevelingen (voor project)

1. Meer uren voor vak (5V)
2. Samenwerking andere vakken
3. Cijfers
4. Informatie over het vak
5. Integratie binnen school
6. Instroomtoets nieuwe leerlingen
7. Goed geschoolde docenten + landelijke kennisbasis (OMO) -> stagiaires 
8. Vakinhoudelijke en didactische veranderingen

Montessori

• Differentiatie 
• Leren d.m.v. eigen interesses (intrinsieke motivatie).
• Leren in eigen tempo.
• Maar ook: samenwerken en elkaar helpen (sociaal (constructivisme)). 
• Doet recht aan elk type leerling (Kolb) en elk intelligentiegebied (Gardner).
• Bevordert zelfstandigheid en verantwoordelijkheid (executieve functies). 
• Bevordert onderzoekend vermogen.

6. Bijvangst

 Verrassend zijn de antwoorden m.b.t. de status van kernvakken. Er heerst een bepaalde onvrede over deze status (onder docenten en ouders). Dit roept meerdere vragen op. Bijvoorbeeld of kernvakken primair dienen als fundament van algemene vorming, of dat ze eerder functioneren als een beleidsmatig instrument? Zijn kernvakken nog wel van deze tijd? Wat zegt de status van kernvakken over de visie van de overheid op onderwijs en samenleven? 

Zie je mogelijkheden voor samenwerking of Montessori onderwijs? Vul dan s.v.p. naam in + korte beschrijving van jouw idee. Merci!