PDO kleuters 01-06-2022
1 / 39
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat zie je deze kinderen doen?
Slide 5 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Tekenen
krabbelen
lettervormige reeksen
gebruik van een of enkele letters van een woord
invented spelling
Slide 6 - Sleepvraag
In de eerste fase vormt een tekening het communicatiemiddel. De
kinderen maken in deze fase nog geen onderscheid tussen tekenen en schrijven. Ze lezen hun tekening
alsof het geschreven is. In de tweede fase ontstaan teksten via krabbels. Kinderen geven woorden weer
met golven en reeksen onherkenbare lettertekens. Ze kunnen hun eigen krabbels lezen en begrijpen nu
wel dat tekenen en schrijven niet hetzelfde is. In de derde fase ontstaan teksten via letterachtige
vormen. Pas in de vierde fase ontstaan teksten via echte letters. Het besef ontwikkelt dat woorden zijn
opgebouwd uit reeksen letters en dat deze bij elk woord in een andere volgorde staan. De letters
corresponderen niet met de klanken van de woorden.
In de vijfde fase ontstaan teksten via
invented spelling. Kinderen begrijpen dat er een relatie is tussen letters en klanken. Oudere kleuters
komen meestal spontaan tot fonetisch schrift doordat ze woorden schrijven zoals ze klinken. Kinderen
doorlopen deze vijf fasen van de schrijfontwikkeling niet altijd na elkaar.
Welke werkvormen zet je in rondom geletterdheid bij kleuters(gr. 1 + 2)?
Slide 7 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Het Expertisecentrum Nederlands heeft tussendoelen voor de groepen 1 t/m 4 ontwikkeld. Het protocol leesproblemen en dyslexie hanteert deze tussendoelen als uitgangspunt voor het preventief werken aan lees-spellingproblemen. Voor de kleuters zijn de tussendoelen 1 t/m 7 belangrijk.
Slide 9 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Welke tussendoelen horen bij interactief voorlezen?
A
1 en 2
B
1,2 en 3
C
1,2,3 en 4
D
1,2 en 6
Slide 12 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke tussendoelen horen bij de verteltafel?
A
1,2,3 en 7
B
1,2,3,4 en 7
C
1,2,4 en 7
D
1,2,3 en 4
Slide 13 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Welke tussendoelen horen bij stimulerende schrijfactiviteiten in een betekenisvolle context
A
3,4 en 7
B
3,4 en 6
C
3 en 4
D
3, 6 en 7
Slide 14 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Vandaag stellen we de stimulerende schrijfactiviteiten in een betekenisvolle context centraal. Welke stimulerende schrijfactiviteiten passen jullie nu toe in de dagelijkse praktijk (gr. 1 + 2)?
Slide 15 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Denk eens aan je huidige hoek in je groep. Welke materialen/activiteiten zijn aanwezig om lezen en schrijven te bevorderen (gr. 1 + 2).
Slide 19 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Bij deze vorm van schrijven gaat het om de betekenis van
datgene wat geschreven wordt. Kinderen ontdekken dat ze iets via letters kunnen vastleggen. De
functionaliteit van het schrijven is bij jonge kinderen belangrijker dan de vorm. Daarom ligt de
prioriteit bij het ontwikkelen van interesse voor schrijven. Het is goed om kinderen vrijheid te geven
in de vormgeving van eigen schrijfproducten en in hun keuze van materialen. Wanneer kinderen uit
eigen motivatie iets willen schrijven, ervaren ze de schrijftaak als betekenisvol. Motivatie is de
drijfveer die kinderen aanzet om zelf te schrijven.
Het is belangrijk dat kleuters geprikkeld worden om te schrijven. Ze gaan dan op zoek naar
manieren om hun bedoeling vorm te geven. Het is wenselijk dat de
initiatieven tot schrijven zoveel mogelijk vanuit de kinderen zelf komen, maar dit neemt niet weg dat
leerkrachten kinderen kunnen stimuleren om te gaan schrijven. Dit kunnen leerkrachten doen door
betekenisvolle aanleidingen te creëren.
Betekenisvol schrijven vindt plaats in contexten die betekenisvol zijn voor de kinderen, zoals
de sociaal-culturele praktijk of de (lees)schrijfhoek. In deze hoeken kan de leerkracht via functionele
contexten en authentieke leertaken ervoor zorgen dat kinderen het nut inzien van de schrijftaken en
hun intrinsieke motivatie toeneemt. Dit maakt het gemakkelijker voor hen om een transfer naar hun
dagelijks leven te maken. Kinderen ontwikkelen zich immers beter in echte situaties.
Een rijke leeromgeving met veel materialen nodigt kinderen uit tot schrijven. De inrichting
van de omgeving bepaalt of kinderen tot betekenisvol schrijven komen. Omgeving kan verwijzen naar
de fysieke omgeving, zoals voorwerpen, meubilair en lokaal of naar de sociale omgeving, zoals
klasgenoten, leerkracht, interactie en relaties waarin kinderen zich bevinden. Een rijk ingerichte (lees)schrijfhoek bevat allerlei soorten pennen, potloden, stiften, stempels,
scharen, lijm, memoblaadjes, kleine whiteboards, een computer, tablets, een prikbord of
eigengemaakte producten van kinderen. Deze materialen dagen de kinderen uit om hun eigen teksten
te maken. Ook mogen verschillende soorten (thema)boeken, tijdschriften, folders en foto’s niet
ontbreken.
Welke activiteiten bied je door de dag heen aan, waardoor kinderen geprikkeld worden om te willen schrijven (leerkracht als voorbeeld)
Slide 21 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
- We weten dat het voorbeeld van de leerkracht in de groep van grote invloed is op het
lees/schrijfgedrag van de kinderen. Daarbij willen we het verklanken van het geschrevene
specifiek onder de aandacht brengen. Het is niet alleen belangrijk dat de kinderen de
leerkracht zíen schrijven maar ook hóren.
- Het nastempelen of schrijven is op zich niet verkeerd, als kinderen dit leuk
vinden om te doen (zeker als ze dit spontaan en uit zichzelf gaan doen), maar in de
ontwikkeling van de geletterdheid heeft dit pas echte meerwaarde als dit gekoppeld wordt
aan het verklanken van woorden (leren/inprenten van de klank-tekenkoppeling ondersteund
door de motorische vaardigheid).
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
wat zet je in bij fase 1 identificatie van fonemen en letters?
Slide 28 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 33 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 35 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 36 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 37 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
vat samen in een woord
Slide 38 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 39 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
