Medicatie en medicatieveiligheid

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 2

Medicatie en medicatieveiligheid

Inhoud les

Doel medicijn

Toedieningswegen

De regel van 5

Therapeutische werking

Specifieke zorgsituaties

Veelgemaakte fouten

Medicijn

een chemische stof (of een combinatie van meerdere chemische stoffen) met een genezende werking op mens en/of dier.

Welk doel heeft een medicijn?

het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn;

het stellen van een geneeskundige diagnose;

het herstellen, verbeteren of wijzigen van fysiologische functies in het lichaam.

Doel medicijn

Causale werking (bestrijden oorzaak, genezende werking) b.v. antibiotica

Symptoombestrijder b.v. pijnstiller, slaapmedicatie

Tekorten aanvullen b.v. vitamines of insuline

Profylactische werking (voorkomen van ziekte) b.v. tetanusinenting

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Placebo

Antibiotica

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Preventieve werking

Insuline

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Placebo

1. Symptoombestrijder
2. Genezende werking
3. Tekorten aanvullen
4. Preventieve werking

Welke medicijnvormen ken je?

Welke toedieningswegen
zijn er voor een medicijn?

Toedieningswegen: enterale of parenterale toediening, lokaal toedienen.

Via het maag-darmstelsel, buiten het maag-darmstelsel om of direct op de plaats van werking.

pleisters, medicijnen onder de tong of medicijnen die ingeademd worden

Therapeutische werking/onderdosering/medicijnintoxicatie

Toxisch gebied - therapeutisch gebied - subtherapeutisch gebied

Medicatietermen

Groepsnaam

Stofnaam/generieke naam

Merknaam/handelsnaam

Indicatie, contra-indicatie en interactie

Indicatie: voor welke klacht of ziekte wordt het medicijn voorgeschreven.

Contra-indicatie: reden of omstandigheid om een bepaald geneesmiddel niet of onder bepaalde voorwaarden toe te passen.

Interactie: onderlinge wisselwerking van geneesmiddelen die zorgen voor een  verminderde werking of een te sterke werking van het medicijn. 

Geef eens voorbeelden van voeding
die van invloed kan zijn op werking medicatie

Invloed van voeding op medicatie

• Melkproducten kan opname verminderen b.v. bij antibiotica.
• Grapefruit met cholesterolverlagers/bloeddrukverlagers: in lever wordt medicatie nauwelijks/niet afgebroken met als gevolg concentratie in bloed te hoog. (bijwerkingen)
• Voedingsmiddelen met veel vitamine K, zoals groene bladgroenten, kunnen de werking van antistollingsmedicijnen belemmeren.
• Alcohol: kan de bijwerkingen van medicijnen versterken of de effectiviteit ervan verminderen

Welke risico's zitten er aan het gebruik van medicatie?

Sleep het risico naar de juiste definitie.

Stapeling

Ontwennings verschijnselen als je stopt

Je hebt steeds meer nodig voor hetzelfde effect

Overgevoeligheid

Medicijnen werken op elkaar in

Ongewenste of onbedoelde effecten van de medicatie

Cumulatie

Verslaving

Gewenning

Allergische reactie

Interactie

Bijwerkingen

Wat is een voorbeeld van enterale medicatie?

1. Injecties
2. oordruppels
3. Zalf
4. Tabletten

Wat is bucale toediening?

1. Via de huid
2. Injectie in de ader
3. Toediening via de mondholte
4. Inhalatie van dampen

Wat betekent wisselwerking van medicijnen?

1. Enkel positieve effecten
2. Medicijn zonder bijwerkingen
3. Gelijktijdig gebruik van voeding
4. Invloed van het ene medicijn op ander

Subcutaan injecteren wil zeggen

1. in de spier
2. in het onderhuids bindweefsel
3. in de ader
4. in de zenuw

Wat is de regel van 5?

Juiste tijd

Juiste persoon

Juiste medicijn

Juiste dosering

Juiste toedieningswijze

Slikklachten

In overleg met arts op andere wijze medicatie toedienen

Risico's malen/breken:

verminderde werking

verontreiniging medicatie

kans op verwisselen medicatie

wisselwerking met voedingsmiddelen

inademen van medicatie door zorgverlener

verandering van smaak voedsel

www.apotheek.nl

Weigeren van medicatie

• rustig blijven
• later opnieuw aanbieden
• overleg met arts bij aanhoudende weigering
• afspraken vastleggen
• WzD

www.medicijngebruik.nl

www.medicijngebruik.nl

www.zorgvoorbeter.nl