H1 - de zwarte dood

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag? (1)

• Lesdoelen
• Herhaling
  
• De zwarte dood
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Wat gaan we doen vandaag? (2)

• Lesdoelen
• Herhaling
  
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Kun je uitleggen wat de pest is.

• Kun je de gevolgen van de pest voor Europa benoemen. 

Leg uit wat centralisatie betekent.

Benoem de oorzaak voor het uitbreken van de pest.

Een dodelijke ziekte...

• De pestbacterie bestond al eeuwen in meren in China
• De bacterie leeft in het bloed van de zwarte rat
• Vlooien leven van het bloed van de rat en worden besmet met de pest
• De pest zorgt ervoor dat vlooien niets binnenkrijgen, waardoor ze honger houden en op zoek naar nieuw voedsel gaan: het bloed van mensen.
• Een besmette vlo brengt zo de pest over op mensen.

De pestbacterie, Yersinia pestis, 2000x vergroot.

De pest in Europa

• In 1347 komt de pest aan in Europa: via de Krim naar Italië
• Via de handel verspreidt de ziekte zich razendsnel door Europa
• De viezigheid en het ongedierte in de middeleeuwse steden helpen ook mee in het ontstaan van de grote pestepidemie van 1347 tot 1351
• Uiteindelijk sterft 1/3de a 2/3de van de Europese bevolking

De pest door de ogen van schilder Pieter Brueghel de Oude (1562). Voor veel mensen moet de pest zo zijn ervaren: overal dode mensen en complete steden die zijn verlaten.

De verspreiding van de pest tussen 1347-1351

1347

midden 1348

begin 1349

eind 1349

1350

1351

kleine uitbraak van de pest

Straf van God!

• De oorzaken van de pest zijn pas in de 19e eeuw bekend geworden
• Voor de mensen in de Middeleeuwen was de ziekte een straf van God
• De mensen dachten dat God hen ging straffen, omdat ze niet goed en zondig hadden geleefd.

Flagellanten sloegen zichzelf om zo aan God te laten zien dat zij spijt hadden van hun zonden. De naam Flagellant komt van het Latijnse woord voor zweep: flagellum. Aan het eind van de leren riempjes zitten spijkers.

De gevolgen

Korte termijn gevolgen: 

• Veel doden (25 miljoen tot 50 miljoen mensen in Europa)
• Gehele dorpen die leeg waren
• Veel sociale onrust (pogroms)

Lange termijn gevolgen:

• Betere werkomstandigheden voor boeren-->  waarom? 

Valentijnsdagbloedbad 

• In Straatsburg, 1349
• Pogrom:  Gewelddadige aanvallen op bepaalde groepen mensen, waarbij ook hun huizen en omgeving kapot worden gemaakt.

• Indirecte oorzaken: De joden zouden mensen (vooral baby's) ritueel vermoorden, samenzweren voor wereldheerschappij, hostieschennis plegen en godenmoord hebben uitgevoerd.
• Aanleiding: men dacht dat de Joden de waterputten van de stad hadden vergiftigd. Zwarte dood

0

Opdrachten

Tekst: de zwarte dood
Opdrachten: conceptmap 

Blz. 197 t/m 201

Volgende les af!

Klaar? Maak alle overige opdrachten af. 
Schrijf de opdrachten in je planner!

Opdrachten

Tekst: de zwarte dood
Opdrachten: 1 t/m 9

Blz. 198 t/m 201

Klaar? Maak alle overige opdrachten af. 
Schrijf de opdrachten in je planner!

Fijne dag!