V1 4.2 + 4.3 - Combiles

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

4.2 - Keizers, koningen en heren

Welkom!

Noteer vast in je schrift op een nieuw blaadje de paragraaf en titel.

Planning

• Samen lezen 4.2
• Eventueel: Aanvullende uitleg 4.2 
• Huiswerkmoment 4.2
• Herhaling 4.1 en 4.2 door quizvragen
  
• Uitleg 4.3
  
• Leerdoelen
• Huiswerk.

Leerdoelen

• Ontstaan en werking Frankische Rijk
• Werking leenstelsel
  
  
• Verspreiding christendom
• Belang christendom bevolking middeleeuwen
• Standensamenleving.

Samen lezen 4.2

Moet ik nog een stukje uitleggen?

Anders bezig met huiswerk 4.2: 3, 6, 7, 8, 13

Frankische Rijk

• Nieuws koninkrijk na......
• Uiteenvallen Romeinse Rijk
• Samenvoegen volken door....
• 1) Goede legerleiding
• 2) Samenwerking met Romeinse Kerk. Wisselwerking
• Clovis I eerste koning
• Karel de Grote: enorme uitbreidingen.

Leenmannen

• Nodig: sterk en betrouwbaar leger. Konden middeleeuwse koningen dat betalen?
• Nee, door uiteenvallen Romeinse Rijk was er geen .....
• Geld
• Soldaten huren en dus vast leger onmogelijk
  
• Systeem lijkt op hofstelsel.

Leenstelsel = politiek/bestuurlijk

• Koning vraagt hulp machtige mannen: leveren soldaten in ruil voor stukje grond lenen
• Koning = leenheer
• Machtige man = Leenman
• Leenman: bestuur over geleende grond + mensen. Mocht opbrengsten houden. Trouw beloven
• Leenmannen hadden vrije mannen met paarden die voor hen vochten (ridders). Achterleenmannen van de koning.

Leenstelsel

Leenstelsel

Huiswerk

Maak 4.2: 3, 6, 7, 8, 13

In het hofstelsel (meerdere antwoorden goed)

1. geeft de heer bescherming aan de horige
2. moesten horigen herendiensten verrichten
3. geeft de horige een deel van de opbrengst van het land aan de heer
4. helpt de heer de horige op het land tijdens de oogsttijd

Dit is een voorbeeld van het leenstelsel.

1. Waar
2. Niet waar

Wat was het leenstelsel?

1. Een stelsel waarbij een leenheer land uitleende aan horigen
2. Een stelsel waarbij de koning zijn land onder de geestelijkheid verdeelde
3. Een stelsel waarbij een leenman zijn land aan een leenheer uitleende
4. Een stelsel waarbij een koning zijn land uitleende aan zijn ridders

Wat was een nadeel van het leenstelsel? Meerdere antwoorden goed

1. Hertogen en graven begonnen het gebied als hun eigen bezit te zien.
2. De koning kon niet precies weten wat er overal gebeurde.
3. De eed van trouw was niet betrouwbaar.
4. Het gezag en het gebied van een leenman werd erfelijk.

De koning was in het leenstelsel de ...

1. Leenheer
2. Leenman
3. Achterleenman

Het leenstelsel is een ... systeem

1. politiek
2. juridisch
3. economisch
4. sociaal

Hofstelsel

Leenstelsel

Herendiensten

Karel de Grote

Horigen

Trouw

Pacht

Feodalisme 

Hofstelsel

Horigen

Domein

Economie

Politiek 

Leenheer

Trouw / macht

Autarkisch

Achterleenman

Landheer 

Leenheer 

Horigen

Hofstelsel

Leenstelsel 

Verder met uitleg 4.3! Nieuwe paragraaf, nieuw onderwerpje

Heidenen

• Natuurgodsdiensten
• Buiten Romeinse Rijk
• Christenen willen ze bekeren
• Steun van Frankische koningen, waarom?
• Wilden die gebieden veroveren
• Missionarissen om te verspreiden
• Verbod heidense gebruiken helpt niet.

Verspreiding

• Einde middeleeuwen bijna heel West-Europa christelijk
• Geloof van belang: feest, dood, vrije dagen (!)
• Priester: in contact met God
• Hou je aan de regels.

Kloosters

• Verspreiding cultuur, hoe?
• Boeken bestuderen
• Overschrijven
• Late middeleeuwen, welke tijd? 
• Ziekenzorg/onderwijs belangrijkste taken.

Standensamenleving

In de middeleeuwen ontstond een standensamenleving.

Er waren drie standen:
1. De geestelijkheid (priesters, monniken, paus, enz.)

2. De adel (koningen, hertogen, ridders, enz.)

3. De boeren (vrije boeren en horigen).

Eigen taken

Iedere stand had zijn eigen taak:

• De geestelijkheid zorgde voor het contact met god.
• De adel zorgde voor bescherming.
• De boeren zorgden voor het voedsel
  
  
• Mannen overal het belangrijkste
• Van boer naar hogere stand vrijwel onmogelijk.

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Ontstaan en werking Frankische Rijk
• Werking leenstelsel
  
  
• Verspreiding christendom
• Belang christendom bevolking middeleeuwen
• Standensamenleving.

Huiswerk

• Woensdag 17 mei: SO 4.1 tot en met 4.3. Dit SO telt 1 keer mee!
  
  Voor de volgende les (eerste les na de vakantie)
• Lees 4.2 en 4.3
• Maak 4.2: 3, 6, 7, 8, 13
• Maak 4.3: 5, 6, 8, 11, 15