3.2 Dieren

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

3.2 Dieren

Wat weet je al?

Wat is ordenen?

1. zorgen dat het stil is, orde houden
2. orders maken voor verzending
3. de verschillen zoeken
4. verdelen in groepen met dezelfde kenmerken

Waar let je op bij het ordenen van organismen?

1. Celkenmerken
2. Alleen de kleur van de vacht
3. Het geluid dat een dier maakt
4. Aantal poten

Noem de 3 kenmerken om de vier rijken te ordenen?

1. Bladgroenkorrels, celkern en cytoplasma
2. Bladgroenkorrels, celkern en celwand
3. Blad, stengel en wortel
4. Celkern, celwand en slijmvliescellen

Bij ordening verdeel je de organismen in

1. 4 rijken
2. 4 soorten
3. 4 afdelingen
4. 4 rassen

Van wie is welke cel?

Dier

Schimmel

Bacterie

Plant

Bacteriën

schimmels

dieren

planten

geen celwand

bladgroen korrels

geen celkern

wel celwand, 

celkern, geen bladgroenkorrels

Een bacterie heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Een cel van een schimmel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Een plantencel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Een dierlijke cel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern -GEEN celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Jan bekijkt een cel onder de microscoop. Hij ziet een cel met een celwand, maar geen celkern. Van welk type organisme ziet Jan een cel?

1. Een plant
2. Een schimmel
3. Een dier
4. Een bacterie

Dierlijke cellen hebben een onderdeel niet, die bacteriën, schimmels en planten allemaal wel hebben. Welk onderdeel gaat het om?

1. De celmembraan
2. De celkern
3. De celwand
4. De vacuole

leerdoelen vandaag (3.2)

Aan het einde van de les:

- kan je bij dieren verschillende vormen van symmetrie beschrijven

- kan je bij dieren verschillende typen skelet beschrijven

- kan je kenmerken en voorbeelden noemen van zes groepen dieren

Inleiding

Er zijn meer dan 1,3 miljoen diersoorten bekend.

De meeste daarvan zijn insecten.

Je kunt dieren indelen in groepen aan de hand van kenmerken (=eigenschappen), zoals:

1. symmetrie

2. skelet

Daar leer je vandaag meer over...

Symmetrie

De stoel bestaat uit 2 helften.

De helften zijn elkaars spiegelbeeld.

De stoel is symmetrisch: op te delen in gelijke stukken.

Een symmetrisch voorwerp kan je in twee of meer gelijke stukken verdelen.

Symmetrie

Dieren zijn vaak symmetrisch, bijvoorbeeld mensen.

Je linkerhelft heeft dezelfde delen als de rechterhelft. Maar de helften zijn bijna nooit precies gelijk aan elkaar. Er zijn kleine verschillen tussen links en rechts.

Toch noem je in de biologie een mens symmetrisch.

Soorten symmetrie

Er zijn verschillende soorten symmetrie:

- niet-symmetrisch

- tweezijdig symmetrisch: op 1 manier in twee gelijke helften te verdelen

- veelzijdig symmetrisch: op meerdere manieren in twee gelijke helften te verdelen

soorten symmetrie

Skelet

Veel dieren hebben stevige delen in hun lichaam.

Deze delen geven stevigheid en bescherming.

Soorten skelet

- geen skelet

- uitwendig skelet (aan de buitenkant)

- inwendig skelet (aan de binnenkant van het lichaam)

Door te kijken naar het skelet, kan je de dieren ordenen in verschillende groepen.

Stammen

Op basis van de symmetrie en het soort skelet wordt het rijk dieren verdeeld in de stammen:

1. sponsdieren

2. neteldieren

3. weekdieren

4. stekelhuidigen

5. geleedpotigen

6. gewervelden

(een eenvoudig inwendig skelet)

Weet je nog?

De 6 stammen kan je verder indelen in steeds kleinere groepen, die je weer kunt indelen in kleinere groepen, etc.

De kleinste groep noem de soort.

Een soort kan je niet verder indelen.

Alleen dieren van dezelfde soort kunnen zich onderling voortplanten.

Vertakkingsschema

De indeling van organismen in steeds kleinere groepen, kan je weergeven in een vertakkingsschema.

Voorbeeld:

Overeenkomst     Soort                      Ras

• Hoe meer organismen op elkaar lijken hoe meer ze bij dezelfde groep ingedeeld worden.

• Organismen die onderling kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen krijgen.

• Voortplanten: Het krijgen van nageslacht (kinderen)

• Vruchtbare nakomeling dat de nakomelingen zichzelf kunnen voortplanten, dus vruchtbaar zijn.

• Een soort kan uit verschillende rassen bestaan.

Bijvoorbeeld: 

• soort = katten
• Ras = Europese korthaar, Maine Coon, Bengaal, Manx, ect.

Waar kijken we naar bij de indeling van dieren?

1. Symmetrie en levenswijze
2. Leefomgeving en skelet
3. Vorm en symmetrie
4. Symmetrie en skelet

De symmetrie van dit dier is?

1. tweezijdig
2. veelzijdig
3. eenzijdig
4. a-symmetrisch

Heeft dit dier een skelet? Zo ja; wat voor soort skelet?

1. Nee, geen skelet
2. Ja, een inwendig skelet
3. Ja, een uitwendig skelet
4. Ja, zowel inwendig als uitwendig skelet.

Een slak is een weekdier.

1. Juist
2. Onjuist

Een kwal is een neteldier

1. ja
2. nee

Aan de slag!

Thema 3, basisstof 2

LessonUp + Opdrachten + nakijken

Strijders

Leerdocument