JCL vraag en aanbod les 14

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Programma

info H6 arbeidsmarkt

Uitleg 

Opgaven maken 6.1 tm 6.6

Afsluiting: wat heb je geleerd? 

weektaken

weeknr    data                            taak

week 23    8 juni                        6.1 tm 6.6

week 24   13-6 en 15-6           SO H3, 6.7 tm 6.11

week 25   20-6 en 22-6          6.12 tm 6.23 en zelftest     

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig opgave 6.8 t/m 6.16 op bladzijde 78 t/m 80. Je mag overleggen.

Schrijf de volledige antwoorden op, inclusief formule!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Klasgenoot

3. Docent

(de eerste 2 minuten help ik niet)

Je krijgt 15 minuten de tijd

Klaar? nakijken van H4 en 6.1

daarna? uitleg van de docent voor vraaglijnverschuiving

Marktmechanisme

Op de goederenmarkt bepalen de vraag naar en het aanbod van

goederen en diensten de prijs van een product!

Op de arbeidsmarkt bepalen de vraag naar en het aanbod van

arbeid/werk de prijs (LOON) van arbeid!

Dus de werking van de markt is hetzelfde!!!

6.1 De arbeidsmarkt 

Op de arbeidsmarkt wordt de productiefactor arbeid ‘verhandeld’.

Vraagkant: Aan de ene kant zijn er bedrijven die arbeidskrachten zoeken voor hun productie.

Aanbodkant: Aan de andere kant zijn er mensen die hun arbeid willen ‘verkopen’ om op die manier een inkomen te verdienen.

Aanbod van arbeid 

Beroepsbevolking: werkende mensen en werkzoekende bieden arbeid aan: 

 

Drie groepen (berekening (optellen van de drie groepen)):

- Werkende zelfstandigen

- Werknemers (bezette banen=werkgelegenheid)

- Werklozen

Werkgelegenheid 

werkgelegenheid= arbeidsvolume

het aantal bezette banen

berekening= werknemers +zelfstandigen

Vacatures horen niet bij de werkgelegenheid!!

Werkgelegenheid 

Arbeidsproductiviteit: productie / werkgelegenheid

Stel: er worden 100 producten gemaakt door in totaal 20 medewerkers. --> 100 / 20 =  5 per persoon --> is de arbeidsproductiviteit

Een vacature kan niet produceren. Dit wordt dan ook niet tot de werkgelegenheid gerekend.

Vraag naar arbeid

werkgevers vragen naar arbeid

berekening:

werknemers+vacatures+zelfstandigen

vacatures: onbezette arbeidsplaatsen waarvoor personeel wordt gezocht

Deelmarkt A 

(onderwijs --> BO/VO --> Eco/ Ges)

Deelmarkt B 

(financiële dienstverlening) 

De arbeidsmarkt bestaat dus, net als de goederenmarkt, uit allerlei deelmarkten...

QA/QV?.

QA/QV?

ruime of krappe arbeidsmarkt (1)

Ruime arbeidsmarkt

aanbod >vraag naar arbeid

veel werkloosheid

Verruiming van de arbeidsmarkt=> beroepsbevolking groeit harder dan werkgelegenheid plus vacatures

Tip: beredeneer vanuit de werkgever

ruime of krappe arbeidsmarkt (2)

Krappe arbeidsmarkt

aanbod < vraag naar arbeid

weinig werkloosheid, werkgevers kunnen vacatures moeilijk vullen

Verkrapping van de arbeidsmarkt=> werkgelegenheid plus vacatures groeit harder dan beroepsbevolking n 

Tip: beredeneer vanuit de werkgever

Vraag a: het loon bedraagt 60 euro. Leg uit hoe er evenwicht ontstaat op de arbeidsmarkt.

Vraag b: boven welk loonniveau is er sprake van werkloosheid? Leg uit.

Vraag c: wanneer spreken we van een krappe arbeidsmarkt? En wanner van een ruime arbeidsmarkt?

bedrijf: arbeid als kostenpost

gezin: arbeid voor een inkomen

prijs van arbeid

prijs van arbeid= Loon

Als loon stijgt, stijgt de opofferingskosten van vrije tijd, waarom?

Het aanbieden van arbeid is positief afhankelijk van de hoogte van het loon

loonelasticiteit van het arbeidsaanbod

Oorzaak: verandering loon

Gevolg: verandering arbeidsaanbod

Earbeidsaanbod = 

is de uitkomst positief of negatief

loonelasticiteit van de  arbeidsvraag

Oorzaak: verandering loon

Gevolg: verandering arbeidsvraad

Earbeidsvraag = 

is de uitkomst positief of negatief?

Wanneer is de arbeidsmarkt krap?
Stijgt of daalt het loon dan?

1. Vraag is groter dan aanbod; loon daalt.
2. Vraag is kleiner dan aanbod; loon daalt.
3. Vraag is groter dan aanbod; loon stijgt.
4. Vraag is kleiner dan aanbod; loon stijgt.

Vergrijzing leidt tot een krappere/ ruimere arbeidsmarkt, omdat het aanbod/ vraag afneemt.

1. krappere; aanbod
2. krappere; vraag
3. ruimere, aanbod
4. ruimere; vraag

De werkgever maakt bij het in dienst nemen van een werknemer een afweging tussen het te betalen loon en de arbeidsproductiviteit van de werknemer. 

Vraag: 

wanneer zal de werkgever kiezen voor een andere invulling van de vacature? En wat kan het alternatief zijn?

Verschuivingen op de arbeidsmarkt

Loon wijzigt: verschuiving over of langs de vraaglijn
en/of aanbodlijn. Dit is gelijk aan een prijsverandering op de goederenmarkt.

Andere factoren wijzigen?

Verschuiving van de vraaglijn en/of aanbodlijn naar links of rechts!

Geef bij de volgende vragen steeds aan welke lijn verschuift en in welke richting!

Loonbelasting stijgt:
vraag/aanbod
links/rechts

1. vraag links
2. vraag rechts
3. aanbod links
4. aanbod rechts

Werkgelegenheid (blz. 84) 

Arbeidsproductiviteit: productie / werkgelegenheid

Stel: er worden 100 producten gemaakt door in totaal 20 medewerkers. --> 100 / 20 =  5 per persoon --> is de arbeidsproductiviteit

Een vacature kan niet produceren. Dit wordt dan ook niet tot de werkgelegenheid gerekend.

6.2 De arbeidsmarkt (blz. 83)

Op de arbeidsmarkt wordt de productiefactor arbeid ‘verhandeld’.

Vraagkant: Aan de ene kant zijn er bedrijven die arbeidskrachten zoeken voor hun productie.

Aanbodkant: Aan de andere kant zijn er mensen die hun arbeid willen ‘verkopen’ om op die manier een inkomen te verdienen.