1v herhaling tijdvak 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

Herhaling tijdvak 3 

Tijdvak 3

Welke gebeurtenis wordt gezien als het einde van de Oudheid en het begin van de Middeleeuwen?

1. De Germaanse volksverhuizingen in Europa.
2. De ondergang van het West-Romeinse Rijk.
3. De ondergang van het Oost-Romeinse Rijk.
4. Het begin van de regeerperiode van Karel de Grote.

Leven op het platteland

• Na de Romeinen verdwenen de steden.

• De mensen gingen op het platteland wonen: hier was meer veiligheid én meer voedsel.
• Men ging leven van het platteland.
• Geen overschotten meer, dus ook geen handel meer.

Leven op het platteland

Voor meer veiligheid vroegen veel boeren bescherming aan een rijkere boer of heer in de buurt, in ruil voor (een deel van) hun oogst.

Heren konden veel grond verzamelen: een domein.

Wat is het verschil tussen horigen en vrije boeren?

Hofstelsel

• Horigen zijn niet vrij en moeten toestemming vragen aan de heer om het land te mogen verlaten of zelfs om te trouwen.
• Horigen moeten een deel van de opbrengst afstaan aan de heer.
• Horigen moesten "herendiensten" verrichten.
• Dit heet hofstelsel.
  

De hulp van God

• Het leven van de mensen in de vroege Middeleeuwen was zwaar.
  
• Veel van de dingen om hen heen begrepen ze niet.
  

• Bij ziektes, natuurrampen of hongersnoden vroegen ze God om hulp.
  
• De mensen van de kerk, de geestelijken, hielpen hen hierbij.
  
• Hiervoor moesten de boeren wél belasting betalen...
  

Door het harde leven gingen veel mensen
het christendom extra belangrijk vinden. Waarom was dat zo?

1. De mensen hoopten dat God hen zou beschermen tegen honger, ziekte en dood.
2. In de Bijbel staat hoe je betere medicijnen kunt maken en hoe je grotere oogsten kunt krijgen.
3. Als je christen was, mocht je in een klooster wonen. Daar was wel genoeg voedsel.
4. Als je arm, maar goed geleefd had, werd je na je dood erg rijk in de hemel.

Het Frankische Rijk

751-870

• Het Frankische volk kreeg de macht over een groot deel van Europa.
  
• De bekendste Frankische koning was Karel de Grote.  
  
• In het jaar 800 werd hij zelfs keizer van het Heilige Roomse Rijk
  

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

Leenheer (koning of keizer)

Leenman (hertog, graaf, bisschop)

Achterleenman (baron, rijke ridders)

Achterachterleenman (minder rijke ridders)

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een hulpje van hem.

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied maar doen waar hij zin in heeft (net als Tygo).
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan (zoals Jurre).
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.

Noem de drie standen. Doe het zo:
eerste stand:
tweede stand:
derde stand:

Welke stand was de grootste?

1. De eerste stand: de adel en de ridders
2. De tweede stand: de geestelijkheid (de monniken)
3. De derde stand: de boeren
4. Ze waren even groot

Waarom werden de vroege Middeleeuwen wel de 'donkere' Middeleeuwen genoemd?

Welke bewering over de vroege middeleeuwen is WAAR?

1. Er was sprake van STEDELIJKE samenleving
2. Het christendom was de staatsgodsdienst
3. Er was een bloeiende handel en geldeconomie
4. Er was sprake van een STANDENSAMENLEVING

Leg in eigen woorden uit:
Wat is het verschil tussen leenstelsel en hofstelsel?

"Tijdvak 3 heet 'Monniken en Ridders'.
Dat dekt de lading wel!"

EENS

ONEENS