Het hormoonstelsel VVBOLBBL

• afp
• MBO
• Studiejaar 1

Het hormoonstelsel

Leerpad 8

Hormoon(endocrien)stelsel

Het hormoonstelsel regelt allerlei functies in het lichaam.

Hormonen: boodschapperstoffen die via het bloed worden vervoerd.

Voorbeeld?

Endocrienstelsel

Er zijn in het lichaam twee systemen die processen in het lichaam regelen: het zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
(Ze werken nauw samen)

Het zenuwstelsel werkt snel, met elektrische prikkels die heel snel via zenuwvezels worden getransporteerd.

Het hormoonstelsel werkt langzaam, met boodschapperstoffen die via de bloedbaan hun doelorgaan bereiken.

Organen van het hormoonstelsel

hormoonklieren-> Zij maken een hormoon en scheiden dat uit naar het bloed. 

Via de bloedbaan bereikt een hormoon alle cellen.

Hormonen kunnen een orgaanfunctie stimuleren of afremmen.

Hormonen van de hypofyse 

Groeihormoon (GH): stimuleert de botgroei vanuit de kraakbeen-groeischijf.

Prolactine: stimuleert de melkvorming in de borst na de bevalling.

Antidiuretisch hormoon (ADH): zorgt ervoor dat de nieren minder urine maken, dus minder water uitscheiden (antidiurese).

Oxytocine: zorgt voor weeënactiviteit, stuwing van de melk naar de tepel en de moeder-kindbinding (knuffelhormoon).

Hormonen van de hypofyse

schildklierstimulerend hormoon ( TSH)

 

bijnierschorsstimulerend hormoon (ACTH)

hormonen die de eierstokken (LH) en testikels (FSH) stimuleren.

Welk orgaan is een hormoonklier?

1. Speekselklier
2. galblaas
3. eierstok
4. milt

In het hormoonstelsel treedt negatieve feedback op. Wat wordt hier bedoeld met 'negatieve feedback'?

1. Een stimulerende werking op de hormoonklieren
2. Een remmende werking op de hormoonklieren

Hoe noem je het schildklier stimulerend hormoon?

1. TSH
2. FSH
3. GH
4. Insuline

SCHILDKLIER

• Op het strottenhoofd
• Achterzijde > bijschildklieren
• Schildklierhormoon: Thyroxine

Thyroxine

• Stimuleert de stofwisseling in alle cellen
• de groei van het lichaam en 

ontwikkeling van de hersenen

CALCITONINE

• Calcium bouwstof voor botweefsel
• Samentrekking van spierweefsel
• Calcitonine: hormoon uit schilklier 
• Vit D en calcium in voeding

BIJNIEREN

• Kapje op beide nieren
• Buiten: bijnierschors
• Binnen: bijniermerg

PRODUCEREN VERSCHILLENDE HORMONEN

Stress

Bijnieren produceren cortisol

(oa. hogere bloedsuikerspiegel), 

adrenaline en noradrenaline

Cortisol in de bijnierschors

Adrenaline en noradrenaline in het bijniermerg

ADH

ADH is het anti-diuretisch hormoon uit de hypofyse. ADH wordt afgescheiden bij een (dreigend) vochttekort en zorgt voor minder uitscheiding van water via de urine. Dit gebeurt bij hitte, grote inspanning en sterke transpiratie, braken en diarree.

Oxytocine

voor - tijdens - na de bevalling uitgescheiden door de hypofyse

• Weeën
• Stuwing van moedermelk
• Knuffelhormoon (binding van mensen)

Prolactine -> hormoon uit hypofyse zorgt voor aanmaak van moedermelk 

Geslachtshormonen

Oestrogeen en progesteron -> vrouwen (Oestrogenen beïnvloeden het baarmoederslijmvlies, stemming en gedrag. Progesteron beïnvloedt het baarmoederslijmvlies en houdt zwangerschap in stand) worden geproduceerd in de eierstokken

Testosteron -> mannen (is verantwoordelijk voor de spierontwikkeling, zin in seks, aanmaak van zaadcellen en agressief gedrag)

Mannen en vrouwen maken allebei oestrogeen en testosteron maar in andere hoeveelheden

Alvleesklierhormonen

Wat is de functie van de hypofyse

1. Hier wordt testosteron geproduceerd
2. Dit is de regelkamer van het hormoonstelsel
3. Dit is de verbinding tussen hormoon - en zenuwstelsel
4. Hier wordt glucagon geproduceerd

Zet de hormoonklieren op de juiste plek

Eierstokken

Bijnieren

Eilandjes van Langerhans

Teelballen

Hypofyse

Schildklier

Welk hormoon produceert de schildklier?

1. Thyreotrope hormoon
2. Hypofyse
3. Thyroxine
4. Parathormoon

Bijnierschors

Bijniermerg

Gluco

corticoïde

Adrenaline

Geslachtscorticoide

nor

adrenaline

Welke 2 hormonen maakt de alvleesklier?

1. lipase & insuline
2. glucagon & amylase
3. insuline & glucagon
4. amylase & lipase

Bij Karel werkt zijn schildklier te snel. Er wordt te veel schildklierhormoon gemaakt. Zal Karel te zwaar of juist mager zijn? Les je antwoord uit.

Als de glucoseconcentratie in je bloed te laag is, wordt....

1. minder glucagon afgegeven
2. meer glucagon afgegeven
3. meer insuline afgegeven
4. minder insuline afgegeven

In welk van de aangegeven organen wordt adrenaline geproduceerd?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Als het glucosegehalte te laag wordt, gebruikt ons lichaam een reserve stof. hoe heet deze stof?

1. Glucose
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Adrenaline

Welke hormoonklier is dit?

1. kleine hersenen
2. eilandjes van langerhands
3. hypofyse
4. schildklier

Nr. 2 (bij de keel)
Hormoonklier

1. hypofyse
2. eierstok
3. bijnier
4. schildklier