6.1 De kerk valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

6.1 De kerk valt uiteen

Doelen van de les

Aan het einde van deze les weet je...

• Welke kritiek er was op de katholieke kerk
  
• Hoe machthebbers omgingen met deze kritiek
  
• Hoe protestantse kerken ontstonden
  
• Welke strijd ontstond tussen katholieken en protestanten

Planning van de les

• Klassikaal video over Luther en Reformatie kijken.
• Uitleg 6.1 De kerk valt uiteen.
• Vrijdag
• Maken opgaven 1 t/m 2 klassikaal
• Maken opgaven 3 t/m 6 zelfstandig (huiswerk 8 juni) 
  

Welke kritiek had Maarten Luther op de kerk?

Luther

- Kritiek op de kerk

- 1517 Stellingen

- Karel V Boos

- Lutherbijbel

Luther uit de kerk. 

De Paus las de brief en eiste dat Luther: 

• Kritiek terugnam. 
• Standpunten wijzigde. 

Luther weigerde-> uit kerk gezet -> Luther duikt onder.

Luther uit de kerk. 

Luther kreeg bescherming van zijn eigen vorst. 

In dat kasteel vertaalde Luther de bijbel in het Duits. 

Deze vertaalde bijbel werd snel verspreid door een belangrijke uitvinding: Boekdrukkunst. 

Calvijn

• Fransman, leefde van 1509-1564
• Nieuwe stroming: Calvinisme 
• Strenger dan Luther

Calvijn en het calvinisme

Een andere hervormer was Johannes Calvijn.

Verschil met Luther:

- Nog strenger/radicaler dan Luther.

- Volgens Calvijn stond vóór iemands geboorte al vast of hij naar de hemel of hel ging. 

- Volgens Calvijn mocht je in opstand komen als de heerser niet het juiste geloof had

- Vanaf 1540 verspreidde het calvinisme (protestantse leer van Calvijn) zich vooral in de Nederlandse gewesten.

Verspreiding lutheranisme en calvinisme

Calvijn & Luther

Calvijn

Luther

De kritiek

op de kerk leidt tot de reformatie

Reformatie of hervorming:

Verandering in het christendom waardoor protestantse kerken ontstonden

Reformatie of Hervorming

• Reformatie betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de Rooms Katholieke kerk (RKK)

• Begint eind 15e eeuw, duurt tot eind 16e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van RKK.

Luther

Vereren van heiligen

Eenvoudige aankleding

Zelf de bijbel lezen

Katholieken

Protestanten

Paus

Veel luxe

Calvijn en Luther zijn beide protestanten, maar verschillen in een paar opzichten: Volgens Calvijn mag je in opstand komen tegen je vorst en van Luther mag dat niet.
Klopt dat?

1. Waar
2. Niet-waar

Luther en Calvijn zijn allebei

1. Protestants
2. Christelijk
3. Hervormers

Hoe heette de volgelingen van Luther?

1. Lutheranen
2. Calvinisten
3. Luthersen
4. Ketters

Waarom was Luther tegen aflaten?

1. Alleen God kan zonden vergeven
2. Kerk werd te rijk
3. Luther wilde zelf een kerk

In Nederland had ... meer volgers

1. Luther
2. Calvijn

Ketters

Volgens Karel V waren protestanten ketters die bestreden moesten worden. 

Karel V voerde oorlogen tegen protestantse vorsten in het Duitse rijk. 

In de Nederlanden vervolgde hij de protestanten door ze op te sporen en gevangen te nemen. Daarna werden honderden protestanten met hun boeken levend verbrand.

Karel V

• Was streng katholiek.
• Eist dat Luther zijn woorden intrekt.
• Verklaart Luther vogelvrij. (iedereen mag hem vermoorden)
  
• Keizer van Duitsland, landsheer van de Nederlanden en koning van Spanje.
• Wil dat iedereen katholiek blijft.

https:

Karel V was een

1. Katholiek
2. Protestant

Wat was Karel V niet?

1. Keizer van Duitsland
2. Landsheer van de Nederlanden
3. Koning Frankrijk
4. Koning van Spanje

Karel V

Maarten Luther

Welke tekst hoort bij welk persoon?

Ketters vervolgen

95 stellingen

Karel V

Reformatie

Denken vanuit de bijbel

Keizer, landheer en koning

Paus bepaalt 

Katholiek

Protestant

Gevolgen van de reformatie 

 Godsdienstoorlogen

- Vorsten verplichten 1 geloof.

- Het andere geloof wordt onderdrukt met vervolging en/of de dood.

- Onverdraagzaamheid

Huiswerk

Maak online de opdrachten van 6.1