Industriële samenleving

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

De Industriële samenleving

1. De Industriële revolutie

Industrialisering: definitie

overgang van een landbouwsamenleving naar een nieuwe vorm van samenleving 

        - massale warenproductie

        - massaconsumptie

        - groeiende natuurbeheersing

        - stijgend welvaartsniveau

Handenarbeid      ==>      gemechaniseerde arbeid

Thuisarbeid           ==>      fabrieksarbeid

Landbouw wordt secundaire sector, industrie primaire sector.

Verspreiding van de industriële revolutie

De agrarische Revolutie

1e verandering = Mechanisering. 
Gevolg: Veel grotere oogsten!

2e verandering = Kleine verbeteringen zoals beter zaaigoed, kunstmest, maar ook nieuwe gewassen. 

Gevolg van de Agrarische revolutie = betere oogsten, meer opbrengst dus ook

Demografische revolutie

1750

Hoe ontstaat steenkool?

Door de transportrevolutie kunnen grote hoeveelheden over land worden vervoerd

Transport over land

Transportrevolutie: 

Grondige verbetering van wegen en vervoermiddelen.

Er kwamen nieuwe transportmiddelen voor over het land, zoals de trein, de fiets en de auto.

GEVOLGEN:

• De reistijden werden korter, waardoor de leefwereld groter werd -> mensen maakten kennis met andere ideeën
• Sneller vervoer van producten
• Landschap veranderd
  

  

De Britten waren de baas in Egypte en zij lieten een 160 km lang kanaal door de woestijn graven. (1869)

Hierdoor hoefden schepen, op weg naar Azië, niet meer om Afrika heen te varen. Dit scheelde weken (40%) aan reistijd

België

Tweede industriële revolutie

• Duitsland en de V.S.

• Elektriciteit, chemie en staal
• Benzine, motoren
• Lopende band (Henry Ford)

Massaproductie

Door massaproductie => fabrieken  groeien

Bandwerk:  grote aantallen van precies dezelfde producten 

Basis: Scientific Management 

Arbeidsverdeling

Een product wordt in verschillende stappen gemaakt. 1 arbeider doet 1 zo'n taak.

Lopende band

Deze band brengt het product naar de arbeider en bespaart zo veel tijd.

Taylorisme

Voordelen en nadelen

Massaproductie had voordelen en nadelen

Voordelen

- Sneller

- Goedkoper

- Betaalbare producten

- Makkelijk vervangen

- Geen opleiding nodig

Nadelen

- Einde vakmanschap

- Eentonig werk

- Stress (tempo)

- Onpersoonlijk

0

Herhaling 

In welke beroepen begon de Industriële revolutie?

1. Handel en Nijverheid
2. Handel en Landbouw
3. Landbouw en textiel
4. Textiel en handel

Welke uitvinding had tot gevolg dat fabrieken zich in steden gingen vestigen?

1. De stoommachines
2. De schietspoel
3. De spinning Jenny
4. Het waterframe

Oorzaak Industriele Revolutie 

Gevolg Industriele Revolutie 

Verbeteringen in de landbouw

Bevolkingsgroei 

Huisnijverheid 

Ontstaan industriële samenleving

Nieuwe spin- en weefmachines

 Fabriekswerk 

verstedelijking

Onpersoonlijke relatie tussen werkgever en werknemer

11. Zet in chronologische volgorde:

Dit is een vraag over chronologiseren.

1

2

3

4

5

6

Agrarische Revolutie

De wetenschappelijke revolutie

Mensen trekken naar de stad

Industriële Revolutie in de rest van Europa

De verlichting

Industriële Revolutie in Engeland

Hoort bij de industriële revolutie

Hoort niet bij de industriële revolutie

Eerste Industriële revolutie 

Tweede Industriële Revolutie

1870

staal

steenkool

aspirine

Duitsland

stoomtrein

kapitaal

goederen

consumptiegoederen

2. De klassenmaatschappij

urbanisatie - verstedelijking => beluiken 

klassensamenleving

proletariaat => arbeidsomstandigheden, leefomstandigheden

Urbanisatie / verstedelijking 19e eeuw 

Gevolgen urbanisatie

- kleine woningen 

- slechte hygiëne, riolering en watervoorziening 

Gevolgen: mentaal/fysiek

- slechte hygiëne --> cholera 

- negatief gedrag --> criminaliteit 

Niet in cursus

proletariaat

Bevolkingsgroep van bezitloze armen. 

> proles =  kinderen 

--> deze mensen waren zo arm, dat ze alleen hun kinderen als bezit hadden en verder niets. 

Nieuwe klassensamenleving

fabrikanten

(hoge)

middenklasse

(lage)

arbeiders 

(proletariaat)

Opdracht 2.2 Bruikbare bronnen 

2.3. de geürbaniseerde samenleving vandaag

Welk nadeel van urbanisatie zien we op de bovenstaande foto?

We zien hier ongelijkheid in Zuid Afrika. De slums liggen rechts en de gated communities links. 

Welk nadeel van urbanisatie zien we op de bovenstaande foto?

We zien hier een verkeersopstopping in Los Angeles. Dit is een nadeel van urbanisatie.

Welk nadeel van urbanisatie zien we op de bovenstaande foto?

We zien hier luchtvervuiling in Bangkok.

Industriële samenleving 

3. Het marxisme 

LIBERALISME

vrijheid 

vrijhandel 

CONSERVATISME

behoudsgezind

Ancien Regime

Congres v Wenen 

NATIONALISME

natie

zelfbestuur

Belgie

uitbuiting proletariaat 

Karl Marx en Friedrich Engels

Het Communistisch Manifest en Das Kapital

• In de hele geschiedenis is er al een klassenstrijd gaande.
• strijd tussen de Bourgeoisie die de productiemiddelen bezitten en grote groep arme uitgebuite proletariërs  
• Het communisme is de enige weg naar een goed en eerlijk leven.

Maar hoe? Een paar stappen (staat niet in de cursus!)

1.  Uitbuiting neemt toe: Arbeiders (proletariaat) worden steeds meer uitgebuit door de rijke fabriekseigenaren.

Maar hoe? Een paar stappen.

2. Arbeiders grijpen de macht door een revolutie, met geweld.

Maar hoe? Een paar stappen.

3. Het proletariaat grijpt de macht: de dictatuur van het proletariaat. 

 Al het bezit wordt verzameld en eerlijk over de gemeenschap verdeeld.

Maar hoe? Een paar stappen.

4. Uiteindelijk is iedereen gelijk, is iedereen gelukkig en is de Communistische Heilstaat of de klasseloze maatschappij een feit.

Nodig:

• Een volledig geïndustrialiseerd land.
• Klassenstrijd:

Heel veel boze arbeiders tegenover gierige fabriekseigenaren.

Communisme

• Gelijkheid. Er zijn geen klassen meer.
• Geen bezit. De staat verdeelt het bezit.
• Iedereen verdient hetzelfde. Iedereen arbeider. Winst maken kan niet.

Wereldrevolutie

• geen plaats voor godsdienst
• geen plaats voor nationalistische gevoelens
• wereldrevolutie zodat er nergens meer een klassenstrijd gevoerd hoeft te worden 

Socialisme = het willen verbeteren van de levensomstandigheden van de arbeidersklassen.

Communisme:

- Revolutie is de enige optie!

- vechten voor een communistische staat

- Karl Marx

Sociaal democraten:

- Via de regering de leefomstandigheden van de arbeidersklassen verbeteren.

- Vechten voor stemrecht

Sociaaldemocraten: BWP ° 1885

• socialistisch? niet vernoemd om christelijke arbeiders te lokken
• belangrijkste eis: algemeen stemrecht (via campagnes, meetings, betogingen, stakingen,...)

• hervormingen via parlementaire weg

• 1893: algemeen meervoudig stemrecht voor mannen
  

=> bedreiging voor gevestigde orde (begrip presentistisch: niet kennen)

Zetelverdeling Kamer voor en na invoering van algemeen meervoudig stemrecht 1893

voor en na invoering algemeen stemrecht (1918)

Encycliek Rerum Novarum - Leo XIII

Sociale kwestie oplossen met christelijke gevoelens (naastenliefde)

ondernemers: 

• recht op winst
• rechtvaardigheid en naastenliefde: eerlijk loon voor arbeiders

arbeiders:

• loon eerlijk verdienen door stipte arbeid
• geen gewelddadige eisen stellen
• recht op vakbonden!