Les 1 opdrachten Democratie

Les 1 Democratie, hoezo?

Lesdoelen

Je kunt uitleggen wat de begrippen democratie en dictatuur betekenen.

Je kunt uitleggen waarom Nederland een democratie is.

Je kunt voorbeelden noemen van taken van de overheid.

In de digibordles vertelden jongeren over democratie. Je hebt ook een filmpje gezien over wat democratie inhoudt. In deze les leer je wat een democratie is en wat de belangrijkste kenmerken zijn van een democratie. Wat zijn de voor-en nadelen van een democratie? 

Democratie

Democratie betekent letterlijk: het volk regeert. De burgers in een democratie bepalen samen wat er gebeurt. In een dictatuur is dat anders. Daar neemt een persoon of een kleine groep de beslissingen.

Begrip: Democratie

Democratie betekent letterlijk ' regering van het volk'. De meerderheid van het volk beslist. Iedere stem telt even zwaar. 

• 1 Schrijf in drie woorden op wat democratie is
• 2 Maak een slogan die past bij wat democratie voor jou is

Wat is democratie?

In een democratie is de vrijheid van de burgers het belangrijkst. In Nederland vinden we vrijheid en gelijkheid erg belangrijk. Daarom staat in onze grondwet dat we recht hebben op vrijheid van meningsuiting, op privacy, kiesrecht en recht op gelijke behandeling. Grondrechten zijn de basis van een democratie.

Bekijk het onderstaande filmpje en beantwoord de vragen

• wat is een voordeel van democratie
• wat is een nadeel van democratie
• noem naast NL nog drie landen met een democratie

Nederland is een democratie

Dat betekent dat elke burger van achttien jaar of ouder invloed kan hebben op het bestuur van het land. Dat gebeurt via het parlement. Daarin zitten volksvertegenwoordigers. Dit zijn de mensen die wij gekozen hebben. Het parlement bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer.

Zodra je achttien jaar bent, mag je meedoen aan verkiezingen. Bij de verkiezingen voor het parlement kun je stemmen op de man of vrouw die volgens jou goede plannen heeft voor het land. Wordt die politicus gekozen, dan komt hij of zij in het parlement. Daar probeert hij of zij zo veel mogelijk van die plannen voor elkaar te krijgen.

Begrip: parlement

Een parlement is een gekozen volksvertegenwoordiging, in Nederland de Eerste en Tweede Kamer samen.

Begrip: de Eerste en Tweede Kamer

De Tweede Kamer is de landelijke volksvertegenwoordiging met 150 leden.

De Eerste Kamer is de landelijke volksvertegenwoordiging met 75 leden die de regering controleert.

Begrip Compromis

Het eens worden

Het is moeilijk om het eens te worden als je met een grote groep bent. Bij de democratie is dat ook zo. Vaak krijgt iedereen een beetje zijn zin. Bijvoorbeeld: de één wil meer snelwegen, de ander meer natuur. Ze zoeken dan een oplossing die ergens tussenin ligt. Dat heet een compromis. Bijna elk besluit heeft voor- en tegenstanders. In een democratie zoek je naar de beste oplossing voor zo veel mogelijk mensen.

Debat

Bereid daarna met je partij een debat voor:

Gebruik hiervoor een argumentenschema. Een voorbeeld hiervan staat in volgende slide.

Vul met je partij het schema in. Bedenk argumenten (want) en tegenargumenten (maar).

Schrijf de bron erbij. Van wie komt het argument of tegenargument? Een artikel op internet? Een mening? Gebruik betrouwbare bronnen.

Ga nu met elkaar in debat. Gebruik de argumenten en tegenargumenten in het debat.

Probeer een voor jullie partij gunstig compromis te sluiten.

• Voor welke verdeling is er uiteindelijk gekozen? 
• Hoe zijn jullie tot een compromis gekomen?
• Welke argumenten hebben jou overtuigd?

Niet elke land is een democratie

In sommige landen mag je heel weinig of niets beslissen of kiezen. Je hebt daar als burger weinig rechten. In een dictatuur bijvoorbeeld is maar een persoon of een partij aan de macht. Die partij of persoon is meestal niet door het volk gekozen, maar vaak met geweld aan de macht gekomen. Burgers die in zo’n land kritiek hebben op de regering, kunnen daarvoor worden opgepakt door de politie.

Begrip: dictatuur

Begrip: dictatuur

In een dictatuur neemt één persoon of een kleine groep de beslissingen.

In een dictatuur heeft soms maar één persoon de macht. Die noemen we een dictator.

• Noem naast Noord-Korea nog drie andere landen met een dictatuur
• Hoe kan een dictator aan de macht komen?
• Hoe kan een dictator ervoor zorgen dat hij aan de macht blijft?
• Je hebt drie landen opgeschreven met een dictatuur. Zoek van deze drie landen de dictator op en schrijf ze hieronder.
  

• Noem een voordeel van een dictatuur
• Noem een nadeel van een dictatuur
• Wat zijn gevolgen voor de mensen die leven in een dictatuur?

Begrippen:

• De overheid: gaat over het hele land. De Rijksoverheid houdt zich bezig met het controleren of iedereen zich aan de wetten houdt.
• De gemeente: De uitvoering van die besluiten is verdeeld in verschillende taken. Zo voert de gemeente alleen taken uit die van belang zij n voor de inwoners van die gemeente.
• De provincie voert alleen de taken uit die over de provincie gaan. Bij voorbeeld hoe de provincie is ingericht: moet er ruimte komen voor een snelweg of voor natuur?