Hoofdstuk 3: Bazen van de staat binnen en buiten stadsmuren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Je telefoon ligt in je kluis/tas.

Zichtbaar? Inleveren! 📵

     Ons huiswerk is klaar wanneer dit 

verwacht wordt. 

     Je laptop ligt dicht klaar op tafel.

Je schrift en pen

    liggen klaar op tafel. 📖✍

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

OPDRACHT 1: DE STAD

Handige links!

Magister

Apprentice

Hoofdstuk 3: Bazen van de staat binnen en buiten

stadsmuren 

OPDRACHT 1:  DE STAD

Handige links!

Magister

Apprentice

GROEPEN

CLPM

          bord

Derbas

Arman

Merve

Phaedra

Yara

Nabil

Eflin

Merkeb

Noa

Ghaith

YSoraya

Mohammed

Richard

Niklas

Floor

Manar

Fay

Deva

Wesam

Elias

Loet

Duke

Yousri

GROEPEN

CLPM

          bord

Noa

Filou

Merve

Noren

Bayram

Joey

Ties

Fabian

Farah

Sara

Yaymy

Stijn

Kyan

Ayrton

Susan

Erin

Berat G

Enes

Lynn

Kalina

Berat K

Binaim

Wat	Tijd / hoe
Alvast lezen van de reader	x min samen
Uitleg van het hoofdstuk en aantekeningen	x min samen
Verplichtte opdrachten maken	x min samen/zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

Lesplan

Wat	Tijd / hoe
Verkorte uitleg van het hoofdstuk	x min zelf
Optioneel: Meeluisteren verlengde uitleg	x min zelf
Verplichtte opdrachten maken	x min zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

Wat	Tijd / hoe
Verkorte uitleg van het hoofdstuk	x min zelf
V erplichtte opdrachten maken	x min zelf
Aan de ster opdrachten werken	Overige tijd zelf
	totaal: 40 min

• Houtkamp GPL
  
• Tijd voor geschiedenis
• Mundo
  
• Quizlet (live)
• WRTS (live)
• Blooket (play)
• Quizizz

Het sterrensysteem: scoor je eigen punten

⭐ (per hoofdstuk)	Keuzemenu ⭐⭐ (per periode)	⭐⭐⭐(per periode)
- Alle opdrachten bijhouden - Aantekeningen bijhouden - Begrippenlijst/papieren flashcards - Samenvatting - Invulblad maken - Presentatie maken - Mindmap maken Tijdens de les: Actieve houding aannemen, vragen beantwoorden, vragen stellen.	- Tijdbalk hele hfst met uitleg - Eigen oefentoets maken - Eigen blooket/quiz maken - Informatieve video over een van de kernbegrippen (check dit eerst bij mij). - Lijst met bronnen/afbeeldingen zoeken bij de stof. andere ideeën > bespreek het!	- Verslag van een film over het onderwerp. - Boekverslag. - Social media profiel maken - andere ideeën > bespreek het!

Beloningen

0-10 : niets

10-20: mini spiekbriefje

20-30: 0,1 bij op de toets

🟢 > 1 ⭐ 

🟡 > 2 ⭐

🔴 > 3 ⭐

Hoofddoel:

 

Ik kan uitleggen hoe de samenleving in de middeleeuwen in elkaar zat.

IHalknwe

Subdoelen:

Ik kan uitleggen hoe een stad bestuurd werd met behulp van de begrippen schepenen en schout. 

Ik kan uitleggen hoe de samenleving ingedeeld werd. 

Ik kan uitleggen welke rol de kerk speelde in de middeleeuwen. 

De leerdoelen: deze les

De macht in de middeleeuwse stad

In de middeleeuwen veranderde het bestuur van steden drastisch. Wanneer een stad stadsrechten kreeg, mocht de lokale heer zich er niet meer mee bemoeien. In plaats daarvan bestuurden de schout en schepenen de stad. De schout trad op als politie en aanklager, terwijl de schepenen – vaak rijke burgers – recht spraken en wetten opstelden. Voor gewone burgers was er nauwelijks plek in het stadsbestuur: het bleef een zaak van de elite.

Verkorte instructie

De samenleving als standenmaatschappij

De middeleeuwse samenleving was verdeeld in drie standen: de  geestelijkheid (eerste stand), de adel (tweede stand) en de rest – boeren en burgers – vormde de derde stand. De geestelijkheid had veel invloed, zowel spiritueel als maatschappelijk. De adel bezat grond en macht. Burgers in de steden kregen wel steeds meer invloed, maar echte gelijkheid was er niet. Zelfs binnen de derde stand was er een duidelijke tweedeling tussen arm en rijk.

Verkorte instructie

Centralisatie en opkomst van koninklijke macht

Rond deze tijd wilden vorsten hun macht vergroten. Ze waren minder afhankelijk van hun leenmannen en gingen hun rijk zelf centraler besturen. Dat deden ze met ambtenaren – goed opgeleide burgers in dienst van de koning – en met een eigen leger, betaald uit belastingen. Zo ontstond een begin van wat wij nu als een moderne staat zouden herkennen.

Verkorte instructie

De macht van de kerk en de angst voor de pest

De kerk had grote invloed. Niet alleen in geloofszaken, maar ook in onderwijs, ziekenzorg en als landheer. Geestelijken konden als enigen de Bijbel lezen en bepaalden wat 'goed leven' was. Toen de pest – ook wel de Zwarte Dood – uitbrak, dacht men dat dit een straf van God was. Heksen en joden werden vaak als zondebok aangewezen. Angst en bijgeloof beheersten het dagelijks leven.

Verkorte instructie

Schout en schepenen

Als een plaats stadsrechten kreeg, had de lokale heer er niets meer te zeggen, in ruil voor belasting. Een deel hiervan gaf hij aan de lokale vorst. In de stad was voortaan de schout de baas. Hij bestreed er de misdaad samen met de schepenen. Samen zijn zij het bestuur. Dit waren bijna altijd rijkere burgers. Arme stadsburgers kregen geen belangrijke banen.

Verlengde instructie

Standenmaatschappij

De samenleving was een standenmaatschappij. De eerste stand bestond uit de geestelijken. De paus, bisschoppen en priesters hoorden daarbij. De tweede stand was die van de adel. De overige horen bij de derde stand.  Eerst vooral boeren, daarna ook burgers. Zij zijn ook een soort tweedeling binnen de derde stand. 

Verlengde instructie

Standenmaatschappij

Standenmaatschappij

Over de hoogte en de betaling van belasting werden via de

standenvergadering afspraken gemaakt. Elke vorst deed ondertussen zijn best om meer macht te krijgen. Hij maakte zich daarom minder afhankelijk van zijn lokale heren. Dit deed hij door het leenstelsel te veranderen:

Verlengde instructie

Standenmaatschappij

❖ De vorst vroeg minder vaak advies aan zijn leenmannen en huurde vaker

ambtenaren in. Dit waren hoogopgeleide burgers. Zij kregen een salaris.

❖ De vorst ging zijn rijksgebied vaker vanuit zijn hoofdstad besturen. Dit

heet centralisatie.

❖ De vorst gaf de belasting uit aan een eigen leger. 

Verlengde instructie

Bazen van de kerk

Bijna iedereen in Europa was in de late middeleeuwen christen, dus de kerk had veel veel macht binnen en buiten de kerk. Een bisschop bijvoorbeeld kon ook landheer zijn. En de geestelijkheid was verantwoordelijk voor onderwijs en ziekenzorg. Vooral hadden geestelijken invloed op het dagelijks leven. Zij gingen na of iedereen wel goed genoeg leefde, aangezien zij als enige de bijbel konden lezen. En zij bestraften mensen die dit niet deden. Die

mensen leefden bijvoorbeeld voor zichzelf en het nú, in plaats van voor een ander en het

leven na de dood.

Verlengde instructie

Bazen van de kerk

 Gewone mensen woonden dicht op elkaar in kleine huisjes, erg onhygiënisch. Alleen rijke burgers en hoge geestelijken hadden schone huizen. Veel mensen dicht op elkaar betekende dat een ziekte zoals de pest zich snel kon verspreiden. Deze ziekte was zo vreselijk dat hij de Zwarte Dood werd genoemd. Iedereen dacht toen zeker te weten dat de pest een straf van God was. Dus werd een zondebok gezocht. Heksen of Joden kregen de schuld van de pest. Wie zich anders dan anderen gedroeg of niet ziek werd, was al meteen verdacht.

Verlengde instructie

Hoofddoel:

 

Ik kan uitleggen hoe de samenleving in de middeleeuwen in elkaar zat.

IHalknwe

Subdoelen:

Ik kan uitleggen hoe een stad bestuurd werd met behulp van de begrippen schepenen en schout. 

Ik kan uitleggen hoe de samenleving ingedeeld werd. 

Ik kan uitleggen welke rol de kerk speelde in de middeleeuwen. 

De leerdoelen: deze les

Wat: Verplichte opdrachten H3: 

1 tm 16, 18 tm 21, 23 tm 25, 30 tm 32

Waar: Reader

 Wanneer: 15 - 20 minuten

Hoe: Zelf in stilte of met je buurman/buurvrouw zachtjes overleggen.

Klaar? Verder met het sterrensysteem

Zijn er vragen of heb je iets niet af/bij?

Laat van je horen! 🔊

Zelf aan de slag

Handige links!

• Goaly
• Tijd voor geschiedenis