5.4 criminaliteit

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

rechtsstaat  5.4 criminaliteit

Welkom in de les

lesboek blz. 80

werkboek blz. 124 

5.4 criminaliteit

doelen:

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een overtreding en een midsrijf.
• Je kunt uitleggen wat criminaliteit is.
• Je kunt risicofactoren van crimineel gedrag benoemen. 

• Je kunt uitleggen dat criminaliteit tijdgebonden en plaatsgebonden is (KGT)

5.4 criminaliteit

strafrecht

In een rechtsstaat worden wetten ook echt gehandhaafd. En kan iedereen naar de rechter stappen.

conflicten tussen mensen       burgerlijk recht

conflicten met de overheid       bestuursrecht

strafrecht        de aanpak van gedrag dat volgens de wet verboden is.

5.4 criminaliteit

strafrecht 

Voordringen bij de kassa is niet strafbaar, dit staat niet in de wet. Maar het is niet netjes dit noem je dan        asociaal gedrag

Een strafbaar feit noem je ook wel een       delict. 

In het wetboek van strafrecht staan alle strafbare feiten, zoals diefstal, mishandeling.

Verschil tussen overtreding en misdrijf?

Voorbeelden?

5.4 criminaliteit

overtreding of misdrijf

strafbare feiten die minder erg zijn                        overtredingen 

(bv zonder helm rijden)

Ernstige strafbare feiten noem je                         misdrijven. 

(bv handel in drugs, diefstal, moord)

5.4 criminaliteit

overtreding of misdrijf

Bij een overtreding krijg je vaak een boete.

Bij een misdrijf:

• verhoor door de politie
• ernstig misdrijf         rechtzaak
• zwaardere straffen
• krijg je een strafblad

5.4 criminaliteit

criminaliteit

Eigenlijk valt alles wat wettelijk verboden is onder criminaliteit.

Maar als je een overtreding maakt ben je niet direct een crimineel.

Criminaliteit       alle misdrijven zoals die in de wet staan.

5.4 criminaliteit

tijd- en plaatsgebonden

Welke misdrijven er in de wet staan is niet altijd en overal hetzelfde.

tijdsgebonden        onze ideeën over wat srafbaar zou moeten zijn veranderen.

plaatsgebonden        wat is toegestaan in Nederland, kan in een ander land strafbaar zijn.

5.4 criminaliteit

Risicofactoren

Omstandigheden die de kans op crimineel gedrag vergroten:

• onveilige opvoeding
• groepsgedrag
• alcohol of drugs
• spijbelen en schooluitval
• biologische factoren

nos.nl

rechtsstaat  5.5 Opgepakt .... en dan?

Welkom in de les

blz 140

5.5 opgepakt .... en dan?

doelen:

• Je kunt uitleggen wanneer iemand een verdachte is en wat de politie mag doen.
• Je kunt uitleggen watde officier van justistie mag doen bij een verdachte.
• Je weet wat een proces-verbaal is. 
• Je weet wie er bij een rechtzaak betrokken zijn.

• Je kunt uitleggen wat het Openbaar Ministerie is. 

Huiswerk

5.4: opdracht 1 t/m 7 en 12

5.5: opdracht 1 t/m 9 en 12

5.5 opgepakt .... en dan?

verdachte

Na een melding van een misdrijf gaan agenten de zaak onderzoeken.

Een verdachte         iemand van wie de politie denkt dat diegene iets strafbaars heeft gedaan.

5.5 opgepakt .... en dan?

Wat mag de politie?

Pas als je verdacht bent van een                                misdrijf, dan mag de politie:

• je fouilleren
• je arresteren
• je huis doorzoeken (op zoek naar                     bewijsmateriaal)

Na afloop schrijft de politie een proces verbaal        een speciaal politieverslag over het misdrijf en de verdachte.

5.5 opgepakt .... en dan?

officier van justitie

Bij een zwaarder misdrijf gaat het proces-verbaal naar de officier van justitie        beslist wat er met de verdachte gaat gebeuren.

Het openbaar ministerie (OM) alle officieren van justitie samen.

5.5 opgepakt .... en dan?

officier van justitie

De officier van justitie heeft drie mogelijkheden wat er met de          verdachte gaat gebeuren.      

1. Een straf opleggen        strafbeschikking
2. De verdachte voor de rechter brengen              vervolgen.
3. De zaak seponeren       de zaak komt niet voor de rechter.

5.5 opgepakt .... en dan?

De rechtzaak 

Tijdens de rechtzaak is er altijd                       een vaste volgorde.    

1. Controleren van de persoonsgegevens
2. De officier leest de aanklacht voor en stellen vragen aan de verdachte.
3. De rechter, officier van justitie en advocaten stellen vragen aan de getuigen

5.5 opgepakt .... en dan?

De rechtzaak 

4. De officier van justitie legt nog eens uit waarom de verdachte schuldig is en eist een straf.

5. De advocaat verdedigt de verdachte.

6. De verdachte krijgt als laatste het woord.

7. Bij eenvoudige zaken neem de rechter meteen een beslissing.       vonnis. Bij grote zaken, duurt dit langer.

ntr.nl

5.5 opgepakt .... en dan?

Wanneer ben je schuldig?

Een rechter moet drie vragen met ja beantwoorden:

• Heeft de verdachte het gedaan?
• Gaat het om een strafbaar feit?
• Is de verdachte strafbaar?