April Vleermuis - Opdracht in de klas

• Burgerschapskunde
• Biologie
• +1
• Basisschool
• Speciaal Onderwijs
• Leerroute 5
• Leerroute 6
• Leerroute 7
• Groep 3-8

Introductie

De opdracht van de maand hoort bij de jaarkalender van de tentoonstelling De DierenAcademie in Museum Volkenkunde, Leiden. De opdrachten zijn bedoeld als verwerking na het museumbezoek, voor in de klas of in de gymzaal. Iedere maand is gekoppeld aan een dierdocent van de DierenAcademie en behandelt en/of verdiept een thema rondom het dier en de mens-dier relatie.

Opdracht in de gymzaal

April - Vleermuis

Voor de leerkracht

De DierenAcademie opdracht van de maand april bestaat uit vijf slides en start in de klas en wordt daarna in de gymzaal of op het schoolplein gespeeld.

Slide 2: Introductie via de hotspots.
Vleermuizen zijn nachtdieren die gebruik maken van echolocatie. Ze verkennen hun omgeving niet met hun ogen maar met behulp van klikgeluiden. 
Slide 3: video van de Buitendienst over echolocatie (2:30 minuten)
Slide 4: Met deze vleermuis-kliktechniek kunnen blinde mensen hun voordeel mee doen: Video van een blind jongetje dat gebruik maakt van echolocatie (1:07 minuut)
Slide 5: uitleg van het Vleermuizenspel

Kijken met je oren

Hoe doet een vleermuis dat?

Vleermuizen zijn nachtdieren en verkennen hun omgeving met behulp van geluid. Vleermuizen ‘zien’ dus eigenlijk met hun oren. 

De geluidsgolven die de vleermuis maakt, botsen ergens tegenaan en kaatsen daarna weer terug naar zijn oren. 

Beantwoord met de leerlingen de vraag.

Introductie via de hotspots.

Vleermuizen zijn nachtdieren die gebruik maken van echolocatie. Ze verkennen hun omgeving niet met hun ogen maar met behulp van klikgeluiden. 

Video van een aflevering van de Buitendienst (2:30 minuten)

Extra animatie via schooltv: https://schooltv.nl/video/vleermuizen-zien-in-het-donker/

Informatie Naturalis:

https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/echolocatie-bij-vleermuizen

Videofragment uit Copy Beest uit 2016, 1:07 minuut. Rob Clijmans uit Oud-Turnhout is al sinds zij geboorte blind. Toch kan hij zich zelfstandig verplaatsen door met zijn tong tegen zijn gehemelte te klikken. Het is vergelijkbaar met de echolocatie van vleermuizen. Inmiddels is Rob een stuk ouder en zijn gehoor is  zo goed ontwikkeld dat hij van de Universiteit Antwerpen nieuwe sonartechnologie* mag uittesten.

*Sonar staat voor SOund NAvigation and Ranging. Een sonarapparaat werkt door middel van pulserende geluidsgolven die onder water omlaag worden gestuurd. Na het raken van een object zoals een vis, vegetatie of de bodem, weerkaatsen deze pulsen terug naar het oppervlak.

Echolocatie

Zien met je oren

Vleermuizenspel
Tijdens dit spel ervaar je hoe het is om je oren te gebruiken in plaats van je ogen.

Benodigdheden
-Ruimte (gymzaal of speelplein)
-Drie blinddoeken

Ga in een grote kring staan. Drie leerlingen lopen binnen de kring en krijgen een blinddoek om. Eén leerling is de vleermuis. De twee anderen zijn de motten. De vleermuis moet de motten tikken. Hij probeert de motten te vinden op geluid. De vleermuis klapt steeds twee keer in zijn handen. De motten moeten antwoorden door ook twee keer in hun handen te klappen. Als de vleermuis beide motten heeft getikt wordt er gewisseld.

Tijd over?

Laat de leerlingen ondersteboven hangen, als een vleermuis die slaapt. 

Extra's:

Animatie over echolocatie (3:51 minuut): https://schooltv.nl/video/vleermuizen-zien-in-het-donker/

Informatie Naturalis:

https://natuurwijzer.naturalis.nl/leerobjecten/echolocatie-bij-vleermuizen