2. politieke stromingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2. Politieke stromingen

 Wat is een ideologie?

ideologie: Wat zijn de uitgangspunten voor een ideale samenleving?

> waarden en normen

> sociaal economische verhoudingen

> rol van de overheid.

'Maatschappelijke keuzes' 

Links of rechts?

Links en rechts....

Welfare triangle als ordeningsprincipe

Via welk mechanisme (overheid, markt, particulier initiatief) zou je de volgende taken willen laten produceren en verdelen… en waarom?

• Huiswerkbegeleiding (lln vmbo, havo, vwo)
  
• Huishoudelijke hulp thuiswonende oudere
  
• Studie Hoger onderwijs (bachelor/master)
  
• Jongerencentrum in een volkswijk
  
• IVF-behandeling
  

We gaan kijken naar verschillende stromingen binnen de politiek 

3 politieke stromingen uit het vorige filmpje

Liberalen

Sociaaldemocraten

Christendemocraten

Liberalisme

Centrale waarde: Vrijheid

Kernconcepten:

• Vrijheid
  

                   Negatief geformuleerd – vrijheid van (o.a. Locke)

                   Positief geformuleerd – vrijheid tot (o.a. Rawls) zelfontplooiing, eigen keuzes

• Positief mensbeeld
  
• Gelijke kansen (niet gelijke uitkomsten)
  
• Tolerantie en diversiteit
  

Stromingen:

• Klassiek liberalisme (negatief)
• Sociaal liberalisme (positief)

negatief of positief

Je bent vrij als andere je niet met jou bemoeien –negatief

Je bent alleen vrij als je mogelijkheden hebt om jezelf te ontplooien en ontwikkelen (positief)

Socialisme

Centrale waarde: gelijkheid

Kernconcepten:

• Gemeenschap en samenwerking
  
• Gelijkheid
  
• Klasse (Gelijke kansen voor alle mensen)
• Gemeenschappelijk bezit
  
• Grote rol van de overheid
  

Christen-democraten (vroeger confessionalisme)

Confessie = geloofsovertuiging.

Tegenwoordig: christendemocraten.

Gespreide verantwoordelijkheid.

Naastenliefde.

Rentmeesterschap.

Maatschappelijk middenveld.

Gezin als hoeksteen van de samenleving.

Vaak in het politieke midden.

Christendemocraten pleiten voor een sterk maatschappelijk middenveld en een overheid die een aanvullende rol vervult. Zij zien belangrijke een rol weggelegd voor mantelzorgers. 

Vanaf de jaren zestig, de tijd van de ontzuiling, is er sprake van ontideologisering, het verdwijnen van een ideologie als leidraad voor het politieke leven.

We kijken nu naar de volgende kenmerken van partijen:

Ecologisme.

Populisme.

Progressief en conservatief.

Kosmopolitisme en nationalisme.

Ecologisme

• Welvaart mag niet ten koste gaan van mens en milieu (rol overheid)
• Economie van het genoeg: consuminderen
  
• Stimuleren van kringloopeconomie
  
• Benadrukt wederzijdse afhankelijkheid tussen mensen en natuurlijke omgeving.
  
• 
  

Ecologisme

Lichtgroen en donkergroen

Lichtgroen: antropocentrisch

Donkergroen: ecocentrisch

Kernconcepten:

• Natuurlijk evenwicht
  
• Holistische wereldvisie (kijken naar wereld als 1 systeem)
  
• Duurzaamheid
  
• Bio-ethiek en zelfrealisatie
  

antropocentrisch

Antropocentrisch – mens centraal en welzijn van mens. Vinden natuur belangrijk, maar geloven wel in technologische oplossingen waardoor de mens welvarend kan leven. Verzoenen mens en natuur 

Ecocentrisch

 mens is onderdeel van het systeem, we moeten inleveren op welvaart. We zijn aan het uitputten, dus we moeten stapje terug doen.

populisme

‘Vox populi’: een populist zegt namens het volk (een homogene groep) te spreken.

Heeft afkeer van de gevestigde orde.

Versimpelt maatschappelijke problemen door er daadkrachtig ogende oplossingen voor aan te dragen.

Is niet ideologisch en moeilijk in politiek spectrum te plaatsen.

Heeft vaak nationalistische standpunten.

Populisme?

Stijl:

Anti-establishmentdiscours

Eenvoudige simplistische boodschappen

Visie:

• Volk versus corrupte elite
  
• Beperkte definitie van het volk
  
• De wil van het volk
  
• Wel democratisch, niet liberaal
  
• Vijandbeeld (oppositie, kritische journalisten, intellectuelen

uitleg

Onder establishment wordt over het algemeen verstaan: de gevestigde orde; de groep van personen die het geheel van institutionele, politieke, culturele, juridische en economische hefbomen in handen heeft, en deze macht uiteraard ook wenst te bestendigen. Ze hangt dus nauw samen met elites en kringen waarbinnen de leden ervan elkaar frequenteren (vrijmetselaarsloges, exclusieve clubs, allerlei lobby’s).

uitleg

Niet de wil van alle Nederlander, maar de wil van het volk, maar wat is het volk? Wie is de echte Nederlander?

Progressief vs. conservatief

Progressief:

- Vooruitstrevend, verandering, toekomstgericht

- Gebreken benadrukken en veranderingen

doorvoeren

Conservatief:

- Behoudend, het goede uit het verleden voortzetten

- Of zelfs het verleden terugdraaien

Conservatisme

Centrale waarde: Traditie

Kernconcepten:

• Waarde van de (christelijke) traditie
  
• Pessimistisch mensbeeld (de mens is geneigd tot het kwade)
  
• Organische samenleving (corporatisme) als lichaam
  
• Sociale hiërarchie (in lichaam ook niet elk orgaan even vitaal)
  
• Autoriteit en leiderschap
  
• Bezit
  

uitleg bezit

Aan de ene kant bezit erkent, maar ook maatschappelijke kant. Het mag niet samenleving schaden.

waarom traditie?

De traditie helpt slechtheid in toom te houden, daarom moeten we traditie waarderen om mens in gareel te houden. Ze hebben in het verleden bewezen te functioneren.

kosmopolitisme

nationalisme

kosmopolitisme 

vs. nationalise

Kosmopolieten willen het land open houden zodat het mee kan in de globaliserende wereld.

Nationalistische partijen benadrukken de bedreigingen van buitenlandse invloeden ten aanzien van nationale belangen.

Dit onderscheid overstijgt dus ideologieën.

Nationalisme

Kernconcepten:

• Erkenning van en autonomie voor de natie                                                    Natie o.b.v. objectieve criteria                                                                    Natie als psychologische entiteit
• De natie als organische gemeenschap
  

Drijfveer: soevereiniteit en loyaliteit

uitleg

Psychisch- wie voelt zich verbonden met deze natie?

Liberalisme

Sociaal-democratie

Christen-democratie

Hoe heet het verschijnsel dat een land trots is op zijn eigen land, cultuur en volk?

1. Superioriteit
2. Aanzien
3. Nationalisme
4. Imperialisme

Noem de 3 politieke stromingen

Wat betekent

CONSERVATIEF

1. behoudend
2. vooruitstrevend
3. progressief

sociaal-democraten

liberalen

extreem-rechts

christen-democraten

opkomen voor de zwakkeren

willen minder regels

nationalisme

gespreide verantwoordelijkheid

Deze stroming zegt dat ze luisteren naar de ''wil van het volk''

1. Ecologisme
2. Rechts-extremisme
3. Populisme

Liberalisme draait vooral om.....

1. naastenliefde
2. vrijheid
3. religie
4. gelijkwaardigheid

Wat staat lijnrecht tegenover het begrip conservatief

1. facultatief
2. behoudend
3. ouderwets
4. progressief

Waar is de volgende uitspraak in te delen:
Een koopzondag is niet alleen goed omdat het mensen meer vrijheid geeft om te winkelen, maar ook goed voor winkeliers.

1. Links progressief
2. Rechts progressief
3. Links conservatief
4. Rechts conservatief

Waar is de volgende uitspraak in te delen:
De gemeente moet ervoor zorgen dat de eigenheid van het dorp blijft behouden. Ondernemers, vooral onze veehouders, moeten daarom ook niet teveel extra milieuregels krijgen opgelegd.

1. Links progressief
2. Rechts progressief
3. Links conservatief
4. Rechts conservatief

Welke politieke stroming hoort bij het vorige filmpje?

1. liberalisme
2. socialisme
3. christendemocratie
4. ecologisme

Zij vinden dat armoede je eigen verantwoordelijkheid is.

1. Christendemocraten
2. Liberalen
3. Socialisten

oefenen zie magisterme