Tekstverbanden en signaalwoorden KB 6-4

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Tekstverbanden en signaalwoorden

Doelen van deze les:

1. Je herkent signaalwoorden in een tekst.
   
   
2. Je kunt opnoemen welk verband / welke relatie verschillende delen van een tekst met elkaar hebben.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Zinnen en alinea’s staan in een bepaalde volgorde in een tekst en deze hebben iets met elkaar te maken. ​


De schrijver gebruikt vaak signaalwoorden om te laten zien wát de zinnen en de alinea’s met elkaar te maken hebben.​

Een tekst die goed is opgebouwd heeft altijd logische verbanden tussen de verschillende zinnen en alinea’s.

Voorbeeld

Om een opsomming/ volgorde aan te geven, kan een schrijver beginnen met het woord ‘eerst’. ​

​                  Eerst moet er voldoende geld opgehaald worden.​

Signaalwoorden die hierop kunnen volgen in de tekst zijn:​

• vervolgens​
  
• bovendien
• daarna​
  
• ten slotte​

​

Tekstverbanden

Andere verbanden die door signaalwoorden aangegeven kunnen worden:​

reden of argument    -> daarom, omdat, derhalve, aangezien, namelijk.​

tegenstelling               -> maar, echter, desondanks, hoewel, toch.​

conclusie                      -> dus, hieruit volgt, kortom.

oorzaak - gevolg        -> doordat, daardoor, als gevolg van, waardoor, zodat.

Voorbeeld

• Het Rode Kruis zoekt dringend vrijwilligers, om aan de groeiende hulpvraag te kunnen voldoen.​
  
  
• Het Rode Kruis zoekt dringend vrijwilligers, om aan de groeiende hulpvraag te kunnen voldoen.​ 

• Tekstverband: doel - middel
•  Doel: Aan de groeiende hulpvraag kunnen te kunnen voldoen 
• Middel: dringend vrijwilligers zoeken -. moet leiden tot

Voorbeeld

• Ik lees de krant, zodat ik op de hoogte blijf van al het nieuws.
  
  
• Ik lees de krant, zodat ik op de hoogte blijf van al het nieuws.
  
  
• Tekstverband: oorzaak- gevolg
• Oorzaak: Ik lees de krant
• Gevolg: Ik blijf op de hoogte van al het nieuws

Welk signaalwoord kan je uit de zin halen?
Welk tekstverband hoort daarbij?

Doordat de trein vertraging had, kwam ik te laat op school.​

Voorbeeld

Doordat de trein vertraging had, kwam ik te laat op school.​

verband: oorzaak-gevolg

oorzaak: de trein vertraging had

gevolg: te laat komen op school

Welke signaalwoord mist er in deze zin?

• Die gewichtstoename zou komen die vrouwen voor zichzelf net zo veel eten opscheppen als voor hun mannelijke partner.

• Die gewichtstoename zou komen doordat die vrouwen voor zichzelf net zo veel eten opscheppen als voor hun mannelijke partner.​

Welke signaalwoord mist er in deze zin?

Die gewichtstoename zou komen doordat die vrouwen voor zichzelf net zo veel eten opscheppen als voor hun mannelijke partner.​

Tekstverband: Oorzaak - Gevolg

Oorzaak: Net zo veel eten opscheppen als voor hun mannelijke partner.
Gevolg: gewichtstoename

Welk signaalwoord mist er in de onderstaande zin?

Die portie is natuurlijk veel te groot, vrouwen minder calorieën nodig hebben.​

Welk signaalwoord mist er in deze zin?

Die portie is natuurlijk veel te groot, omdat vrouwen minder calorieën nodig hebben.​

Tekstverband: reden/ argument

Reden: vrouwen minder calorieen nodig hebben

Argument: Die portie is natuurlijk veel te groot

Belangrijke tips bij kleurlenzen
 

Was altijd eerst uw handen.

Plaats vervolgens de kleurlenzen. Zorg dat de kleurenprint altijd aan de buitenzijde zit. Plaatst u

de lens toch binnenstebuiten in het oog, dan zit de kleurenprint aan de binnenkant. Daardoor raakt de kleurenprint mogelijk uw hoornvlies. Draag nooit
uw lenzen als uw ogen rood of gevoelig zijn.

Naar: gekleurdelenzen.nl

Belangrijke tips bij kleurlenzen
 

Was altijd eerst uw handen. Plaats vervolgens de kleurlenzen.
Zorg dat de kleurenprint altijd aan de buitenzijde zit.
Plaatst u de lens toch binnenstebuiten in het oog, dan zit de kleurenprint aan de binnenkant. Daardoor raakt de kleurenprint mogelijk uw hoornvlies.

Draag nooituw lenzen als uw ogen rood of gevoelig zijn.

Naar: gekleurdelenzen.nl

Huiswerk:

Lezen 1; Leesteksten verkennen

Lezen 2; De opbouw van een tekst

Woordenschat 3; Moeilijke woorden

Woordenschat 1;  Onbekende woorden begrijpen
Volgende week:
https://oefenen.facet.onl/facet/pages/oefen/mbo/?menu=3_0

-> MBO Nederlands 2F 2018- 2019 oefenexamen

Tekstverbanden en signaalwoorden

Signaalwoorden geven de lezer een seintje welk verband er is:

• tussen alinea’s
  
• tussen zinnen
  
• binnen één zin
  

Het herkennen van signaalwoorden helpt je om te begrijpen hoe tekstdelen met elkaar samenhangen (= verband of relatie).

Let op
Signaalwoorden worden ook wel verbindingswoorden genoemd!

Spinnen aan de drugs

Een normaal spinnenweb ziet eruit als een fietswiel. Een spin heeft drugs gekregen. Het web dat ze weeft neemt heel andere vormen aan. Amerikaanse onderzoekers stelden het vast.

Ze deden een aantal proeven met stimulerende en verdovende middelen.

Spinnen die onder invloed zijn van marihuana beginnen hun web te weven op de gewone manier. Na een poosje verliezen ze hun concentratie.

Ze raken verdoofd. Het web ziet er in het midden uit als een normaal web. Aan de buitenkant zit het vol gaten.

Spinnen aan de drugs

Een normaal spinnenweb ziet eruit als een fietswiel. Maar als een spin drugs heeft gekregen, neemt het web dat ze weeft heel andere vormen aan. Dat stelden Amerikaanse onderzoekers vast toen ze een aantal proeven deden met stimulerende en verdovende middelen.

Spinnen die onder invloed zijn van marihuana beginnen hun web te weven op de gewone manier. Maar na een poosje verliezen ze hun concentratie en raken ze verdoofd. Het web ziet er in het midden nog wel uit als een normaal web, maar aan de buitenkant zit het vol gaten.

'Jonas heeft zijn verslag gisteren ingeleverd, maar Cara levert het pas volgende week in'.

Welk tekstverband wordt hier gebruikt?

1. tegenstelling
2. oorzaak-gevolg
3. opsomming
4. volgorde in tijd

'Doordat hij de boot heeft gemist, kan hij niet meer mee op reis.'

Welk tekstverband wordt hier gebruikt?

1. voorbeeld
2. toelichting
3. oorzaak-gevolg
4. conclusie

'Mits er voldoende mensen zich aanmelden voor de training, zal deze wel of niet doorgaan.'

Dit is een...

1. Tegengesteld tekstverband
2. Oorzakelijk tekstverband
3. Voorwaardelijk tekstverband
4. Samenvattend tekstverband

Oriënterend lezen:
De overheid volgt ons, tot voorbij de voordeur

Bevat deze tekst een lead?

1. Ja
2. Nee

Wat is het onderwerp van deze tekst
(in één of enkele woorden)

Oefenen met signaalwoorden, tekstverband en verwijswoorden

Tekstverbanden

Wat is een signaalwoord?

1. Een woord waarmee een verband wordt aangegeven tussen twee alinea’s, zinnen of deelzinnen.
2. Een woord waarmee de schrijver wil zeggen dat er iets belangrijks komt.
3. Een woord waarmee de schrijver de aandacht wil trekken.
4. Een woord waarmee het einde van de tekst wordt aangeduid.

Wat is GEEN functie van signaalwoorden in een tekst?

1. Signaalwoorden helpen de lezer.
2. Signaalwoorden geven de kern van de tekst weer.
3. Signaalwoorden zorgen voor samenhang.
4. Signaalwoorden geven structuur aan een tekst.

wat is geen signaalwoord

1. die
2. dus
3. maar
4. bovendien

Voorbeelden van signaalwoorden zijn:

1. de, het, een
2. eerst, daarna, vervolgens, omdat
3. die, dat, wie, wat
4. jou, jouw, onze, jullie

Wat zijn signaalwoorden voor een toelichting?

1. ten eerste, ten tweede, ook, ten slotte, verder
2. maar, echter, toch, enerzijds, hoewel
3. voordat, eerst, vroeger, intussen, tijdens
4. bijvoorbeeld, zoals, onder andere

Wat zijn signaalwoorden voor een tegenstelling?

1. ten eerste, ten tweede, ook, ten slotte, verder
2. maar, echter, toch, enerzijds, hoewel
3. voordat, eerst, vroeger, intussen, tijdens
4. dus, daardoor, hieruit volgt, kortom

Wat is géén signaalwoord voor een opsomming?

1. tevens
2. en
3. ten eerste
4. omdat

omdat, daarom en want zijn signaalwoorden voor:

1. reden
2. tegenstelling
3. vergelijking
4. volgorde van tijd

Wat is het tekstverband bij het signaalwoord 'daardoor'?

1. tijd
2. samenvatting
3. oorzaak-gevolg
4. opsomming/volgorde

Wat is het tekstverband van het signaalwoord 'zoals'?

1. reden
2. conclusie
3. tijd
4. toelichting/vergelijking