thema 4 sporten B5 je uithoudingsvermogen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Thema 5 sporten B5 uithoudingsvermogen 

Hoe is jou uithoudingsvermogen

Wat leer je allemaal 

• Je kunt beschrijven welke veranderingen in je lichaam plaatsvinden bij lichamelijke inspanning. Je kunt ook aangeven wat een goed uithoudingsvermogen is.
• Je kunt de verbranding in het lichaam beschrijven. 
• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel noemen.
• Je kunt aangeven op welke manieren het ademvolume bepaald kan worden. 

Uithoudingsvermogen

Als je gaat sporten, heb je uithoudingsvermogen nodig.

Daarmee kun je lichamelijke (of geestelijke) inspanning volhouden. 

Je kunt je uithoudingvermogen trainen, instandhouden en verbeteren.

Met je longen neem je zuurstof op uit de lucht. 

Deze zuurstof is nodig voor de verbranding in je cellen. 

Via de bloedvaten wordt deze zuurstof naar de cellen vervoerd. 

Daar wordt met behulp van zuurstof je voedsel (energie) verbrand.

Verbranding in de cellen

In alle cellen van ons lichaam vindt verbranding plaats. 

Voor verbranding in de cellen is zuurstof en brandstof nodig.  Glucose is de brandstof.  Zuurstof adem je in.

Bij verbranding komen de verbrandingsproducten water,  koolstofdioxide en energie vrij. Energie in de vorm van warmte en beweging. 

Noteer in je schrift:

Het reactieschema:

glucose + zuurstof  --> koolstofdioxide + water + energie

Inspaning 

en verbranding

Bij inspanning kun je waarnemen:

- snellere ademhaling

- aantal hartslagen per minuut neemt toe

- de huid wordt rood

- er ontstaat zweet op de huid

Bovenstaande komt doordat je bij inspanning energie verbruikt. Als brandstof (glucose) verbrand wordt, komt er energie vrij.  Glucose krijg je binnen door te eten en te drinken. Het wordt in de darmen door je bloed opgenomen. 

De verbrandingsproducten zijn: 

Koolstofdioxide: Dit gas ademen wij uit

Water: Verlaat het lichaam via: . zweten, plassen / poepen 

             (uitscheiden) en uitademen

Er komt ook energie vrij: Die gebruik je voor

bewegen, je lichaamstemperatuur constant houden.

 Energie heb je altijd nodig, zelfs als je slaapt of als je denkt. 

Voor beweging heb je energie nodig

Verbranding in elke lichaamscel

De energie die bij de verbranding in elke cel vrijkomt, gebruikt je lichaam 

om te bewegen en om op de juiste temperatuur te blijven. 

Hoe de opname van zuurstof plaatsvindt zie je in de volgende filmpjes.

Let op: Je kent het reactieschema van verbranding, je kunt het opschrijven.

Gaswisseling is

de uitwisselen van gassen

Om de longblaasjes liggen hele dunne bloedvaatjes, de longhaarvaten. Zuurstof adem je in.

Als de zuurstof in de longblaasjes aankomt, wordt het in de longhaarvaten opgenomen. Koolstofdioxide gaat vanuit de longhaarvaten terug naar de longblaasjes en adem je uit.

       In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats.

     Het is uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide.

Cellen: 

Het bloed vervoert zuurstof naar alle cellen vervoerd. 

Het bloed vervoert CO2  vanaf de cellen weg.

Wat zit er in lucht? Leren!

Je gaat jouw

Vitale capaciteit meten

Je kunt over deze theorie een verhaal vertellen waaruit blijkt dat je het snapt.

Lucht in je longen

Ademvolume:

De hoeveelheid lucht die iemand in- en uit ademt 

bij een rustige ademhaling (ong. 0,5 liter). 

Extra inademing: 2,5 liter extra t.o.v. de normale inademing.

Extra uitademing: 1,5 liter extra t.o.v. de normaal uitgeademing.

Vitale capaciteit: 

De hoeveelheid die iemand MAXIMAAL in- en uit ademt (bij een hele diepe ademhaling). (ong. 4,5 liter)

Restvolume:  (Er zit altijd lucht in je longen)

De lucht die achterblijft in je longen nadat je maximaal 

hebt uitgeademd. In totaal is dit ongeveer 1,5 liter.

Longvolume = Totale longcapaciteit: 

Dit is de Vitale capaciteit (te meten) + Restvolume

Waar gaat de zuurstof het bloed in?

1. vanuit de dunne darm
2. vanuit de longblaasjes
3. vanuit de alvleesklier
4. vanuit de maag

Hoe vaak halen baby's per minuut adem

1. 20-25 keer
2. 30-40 keer
3. 40-60 keer
4. 14-18 keer

Vanuit een longblaasje gaat (1) naar een longhaarvat
Vanuit een longhaarvat gaat (2) naar een longblaasje

1. 1: zuurstof 2: glucose
2. 1: koolstofdioxide 2: glucose
3. 1: koolstofdioxide 2: zuurstof
4. 1: zuurstof 2: koolstofdioxide

1. Het ademvolume is de hoeveelheid lucht die iemand
bij een (1) ademhaling in- en uitademt

2. Water verlaat als verbrandingsproduct het lichaam door: ……..

1. 1: rustige 2: plassen
2. 1: diepe 2: zweten
3. 1: rustige 2: uitademen
4. 1: diepe 2: zweten

1: De vitale capaciteit is de hoeveelheid lucht
die (1) per ademhaling kan worden in – of uitgeademd

2. Je vitale capaciteit is (2) dan je longvolume

1. 1: maximaal 2: groter
2. 1: minimaal 2: groter
3. 1: maximaal 2: kleiner
4. 1: minimaal 2: kleiner

Wat verstaan we onder ademhalen??

1. reinigen van de lucht die je inademt
2. slechte lucht inademen
3. afvalstoffen van de lucht scheiden
4. afwisselend in- en uitademen

wat het je geleerd