Basisstof 14.3: De lever

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Werkwijze Biologie

Pak je spullen:

• Eventueel laptop
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling basisstof 14.2: Longventilatie

• Uitleg basisstof 14.3: De lever

• Zelfstandig werken aan paragraaf 3.3

Vorige les

1. Ik kan uitleggen op welke wijze longventilatie tot stand komt
2. Ik kan beschrijven hoe het longvolume verandert tijdens ventilatiebewegingen
3. Ik kan beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld

binnenste tussenribspieren

geen

middenrif

buitenste tussenribspieren

buikspieren

Wat is de interpleurale ruimte?

1. ruimte tussen de beide longen
2. ruimte tussen de binnenste en buitenste ribspier
3. ruimte tussen de longblaasjes
4. ruimte tussen longvlies en borstvlies

Wanneer is de druk in de interpleurale ruimte het hoogst?

1. Tijdens de inademing
2. Tijdens de uitademing

diepe uitademing

diepe inademing

rustige uitademing

volume dat in longen achter blijft na diepe uitademing

Wanneer is het middenrif samengetrokken? (Twee antwoorden)

Wanneer is het middenrif samengetrokken?

1. Tijdens P
2. Tijdens Q
3. Tijdens R
4. Tijdens S

Wanneer zijn de buikspieren samengetrokken?

(een antwoord)

Wanneer zijn de buikspieren aangespannen?

1. Tijdens P
2. Tijdens Q
3. Tijdens R
4. Tijdens S

Wanneer zijn de binnenste tussenribspieren aangespannen? 
(een antwoord)

Wanneer zijn de binnenste tussenribspieren aangespannen?

1. Tijdens P
2. Tijdens Q
3. Tijdens R
4. Tijdens S

De druk in de interpleurale ruimte tijdens een inademing

1. blijft gelijk
2. wordt hoger
3. wordt lager

De druk in de interpleurale ruimte tijdens een uitademing

1. blijft gelijk
2. wordt hoger
3. wordt lager

Basisstof 14.3: De lever

De  lever

Leerdoelen

• Ik kan de bouw, werking en functies van de lever beschrijven en je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de lever (homeostase)

Wat is homeostase ook alweer?

Welke functies van de lever
ken je al?

opslagplaats voor  energie

gal maken

Bloedeiwitten maken
giftige stoffen opruimen

De lever is de grootste en zwaarste in je lichaam. zonder lever kan je niet leven.
De lever bewerkt voedingstoffen en maakt ze bruikbaar voor de lichaamcellen.

De bouw van de lever

Een leverlobje is zeshoekig en 1 mm in doorsnee.

Op de hoekpunten van het leverlobje zitten aftakkingen van de leverslagader en de poortader (en de aftakkingen van de galgang).

In het midden zit de aftakking van de leverader

Bouw: Binas 82D

Poortader

Leverader

Leverslagader

Functies van de lever

• Gal - galblaas - twaalfvingerige darm
• rode bloedcellen - bilirubine (galwegen)+ ijzer (ferritine - opslag)
• opslag - vitaminen, mineralen en glycogeen - bloedsuikerspiegel
• eiwitstofwisseling - transaminering - overbodige AZ - desaminering (ammoniak - ureum)
• lipidenstofwisseling - cholesterolconcentratie - galzure zouten/steroidhormonen/vit D
• stollingsfactoren - fibronigeen en protrombine
• detoxificatie - onwerkzaam (alcohol) of opslag (kwik) - levercirrose - vetopslag

Lever functies

Huid

Lever&Galblaas

De lever produceert gal (0,5L per dag). 

Gal wordt opgeslagen in de galblaas.

Bevat bilirubine, galzuur, cholesterol en water

Gal maakt grote vetdruppels kleiner > emulgeren

Dit is dus niet verteren!

Koolhydraatstofwisseling

Eiwitstofwisseling

Eiwitstofwisseling

De lever kan aminozuren omzetten in andere aminozuren 

-> transaminering

Eiwitstofwisseling

Deaminering: stikstofgroep wordt verwijderd -> ureum wordt gevormd.

Eiwitstofwisseling

8 van de 20 aminozuren zijn níet door de lever te maken: essentiële aminozuren.

Overtollige aminozuren worden door de lever afgebroken (er is geen ‘voorraad’). 

De lever produceert verschillende plasma-eiwitten.

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.

Aan de slag!

Basisstof 14.3: opdrachten  27 t/m 34

Opdrachten niet af --> Huiswerk

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!