2.1 Periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H2

§2.1 - Periodiek systeem

Leerdoelen

Na deze les weet ik...:

• de geschiedenis van het atoom in het kort

Na deze les kan ik...:

• uitleggen waarom we gebruik maken van modellen bij scheikunde
• massa, plaats en lading noemen van proton, neutron en elektron
• uitleggen wat atoomnummer en massagetal betekenen
• Binas gebruiken om atoom te beschrijven / tekenen

Periodiek systeem

• Een horizontale rij: periode
  
• => Gerangschikt op massa

• Een verticale kolom: groep
• => Gerangschikt op eigenschappen

Speciale groepsnamen:

• Groep 1: alkalimetalen
  
• Groep 2: aardalkalimetalen
  
• Groep 17: halogenen
  
• Groep 18: edelgassen

§2.2 Bouw van een atoom

"Een atoom is een massief bolletje".
Elke atoomsoort heeft zijn eigen afmeting.

1808 - John Dalton

Kleuren atoommodellen

§2.2 Bouw van een atoom

"Een atoom bestaat uit een positief geladen kern en een negatief geladen elektronenwolk."

Atoomkern = protonen + neutronen Elektronenwolk = elektronen.

Elk atoom heeft een atoomnummer en atoommassa.

1911 - Ernest Rutherford 

§2.2 Bouw van een atoom

"De elektronen zitten in verschillende bolvormige banen rond de kern".

1913 - Niels Bohr 

§2.2 Bouw van een atoom

Atoommodel van Rutherford     en      Atoommodel van Bohr

Beide moet je kunnen omschrijven

§2.2 Bouw van een atoom

Het atoommodel van Rutherford:

• Kern met protonen en neutronen
• Rond de kern zit de 'elektronenwolk'

• Een atoom is elektrisch neutraal

§2.2 Bouw van een atoom

Het atoommodel van Bohr:

• Kern met protonen en neutronen
• Rond de kern zitten elektronen georganiseerd in schillen

• Een atoom is elektrisch neutraal

§2.2 Bouw van een atoom - Isotoop

• Zelfde element, ander massagetal
• => verschillend aantal neutronen 

Het element fluor heeft atoomnummer 9 en massagetal 19. De bouw van het atoom is dus

1. 19 p, 10 n, 19 e
2. 9 p, 10 n, 9 e
3. 10 p, 9 n, 10 e
4. 9 p, 19 n, 9 e

Bij wie past
deze omschrij-
ving van het
atoommodel?

1. John Dalton
2. Ernest Rutherford
3. Niels Bohr

1. plaatje loog
2. H2O2
3. los O2 en H2
4. water

Isotopen verschillen van elkaar in ...

1. Aantal protonen
2. Aantal elektronen
3. Aantal protonen en elektronen
4. Aantal neutronen

Geef de massagetallen van de drie koolstof isotopen.

1. 6-6-6
2. 6-7-8
3. 12-13-14
4. 18-19-20

In de natuur komen twee isotopen van koolstof voor: C-12 en C-13. Hiernaast zie je de kernen van beide isotopen.
Hoe kan je deze twee vormen van koolstof van elkaar scheiden?

1. Met een chemische reactie want de isotopen reageren soms verschillend
2. Met een centrifuge want de isotopen verschillen in massa
3. Je kan ze niet scheiden.